Tháp tài sản là một thuật ngữ quen thuộc trong lĩnh vực tài chính cá nhân và quản lý tài sản tại Việt Nam. Vậy, thật ra tháp tài sản là gì? Liệu ai cũng có thể xây dựng tài chính bền vững thông qua tháp tài sản không? Hãy cùng Chuyên TàiChính khám phá tháp tài sản và bí quyết xây dựng mô hình này cho cá nhân nhé.
I. Tháp tài sản là gì?
Những điều cần biết về tháp tài sản dành cho nhà đầu tư
Tháp tài sản, hay còn gọi là kim tự tháp tài sản, là mô hình sắp xếp các loại tài sản thành năm khối tương ứng với các chức năng khác nhau trong đời sống, hình dạng tựa như một kim tự tháp với tầng đáy lớn và ổn định nhất, bảo vệ mức sống cơ bản.
Càng lên cao, mức độ an toàn của tài sản càng giảm, thường là những khoản đầu tư rủi ro, nhưng cơ hội gia tăng tài sản trong tương lai lại cao hơn.
Dựa trên nhu cầu và mục tiêu riêng của từng cá nhân hay nhà đầu tư, mỗi tầng trong tháp tài sản sẽ được phân công chức năng phù hợp. Để làm được điều này, bạn cần hiểu rõ đặc trưng và vai trò của tháp tài sản cũng như ưu và nhược điểm của mô hình này.
II. Mục đích xây dựng tháp tài sản
Tầm quan trọng của tháp tài sản trong tài chính cá nhân
Mô hình tháp tài sản thường gồm các tầng biểu tượng, mỗi tầng thể hiện một loại tài sản hay mục tiêu tài chính nhất định. Những tầng dưới thường là nền tảng cho các tầng trên. Điều này hỗ trợ các cá nhân xây dựng nền móng tài sản vững chắc trước khi tiến đến các mục tiêu tài chính cao hơn và đầu tư vào tài sản rủi ro hơn.
Mục tiêu tối thượng của việc xây dựng tháp tài sản là duy trì sự ổn định tài chính cá nhân và đủ mạnh để đạt đến độc lập tài chính. Tháp tài sản giúp cá nhân lập kế hoạch và quản lý tài chính một cách chi tiết, tạo nền móng để tiến xa hơn hướng tới những mục tiêu dài hạn.
III. Ưu và nhược điểm của tháp tài sản
Những lợi ích khi áp dụng tháp tài sản hiệu quả
Ưu điểm của tháp tài sản:
Hình thành tư duy quản lý tài chính có tổ chức: Tháp tài sản giúp cá nhân có logic trong việc quản lý tài chính, dễ dàng theo dõi và điều chỉnh tình hình tài chính của mình, biết được thứ gì cần bổ sung, nguồn nào đang cần đầu tư thêm, tài sản nào sinh lời và tài sản nào đang lỗ… giúp tiến tới mục tiêu một cách cụ thể.
Có lộ trình hoàn thành mục tiêu rõ ràng: Mỗi tầng trong tháp tài sản có vai trò và mục tiêu riêng, cùng nhau hướng đến mục tiêu cá nhân tổng thể của bạn. Điều này hỗ trợ rất nhiều trong việc định hình đầu tư và tiết kiệm, giúp bạn hoàn thành kế hoạch đã đề ra một cách hiệu quả nhất, thay vì thực hiện mơ hồ và không đạt được kết quả.
Quản lý rủi ro: Tháp tài sản khuyến khích sự phân tích tài sản và đầu tư dựa trên điều kiện tài chính cá nhân và khả năng chịu rủi ro. Đó là cách hỗ trợ phân tán và giảm bớt rủi ro hiệu quả. Người thực hiện cần xây dựng vững chắc từng tầng, đặc biệt là phần đáy, để tiến tới tự do tài chính trong tương lai.
Tạo động lực tích cực: Theo dõi sự tiến bộ từng tầng trong tháp tài sản có thể khơi dậy động lực và tạo sự cam kết cùng nỗ lực để đạt được các mục tiêu tài chính đã đặt.
Những lợi ích to lớn mà tháp tài sản mang lại
Nhược điểm của tháp tài sản:
Mô hình tháp tài sản có thể trở nên quá cứng nhắc và thiếu linh hoạt trong các tình huống không ngờ. Điều này có thể dẫn đến việc bỏ qua cơ hội đầu tư hoặc gặp khó khăn tài chính.
Không phù hợp cho tất cả mọi người: Tháp tài sản không nhất thiết chắc chắn phù hợp với tất cả mọi người. Những ai có hoàn cảnh tài chính đặc biệt, chẳng hạn như nhà đầu tư chuyên nghiệp, có thể cần một chiến lược khác. Phương pháp đầu tư và mức độ chấp nhận rủi ro của mỗi người khác nhau, nên không phải ai cũng muốn xây dựng tháp tài sản.
Đòi hỏi thời gian dài kiên trì thực hiện: Việc xây dựng và duy trì tháp tài sản đòi hỏi công sức và kiên trì, đặc biệt là thách thức đối với những người có lịch trình bận rộn hoặc thiếu kiên nhẫn.
Khó khăn trong quản lý nhiều loại tài sản: Đôi khi, việc quản lý và theo dõi từng tầng của tháp có thể phức tạp, nhất là khi có nhiều tài sản và nguồn lực khác nhau.
Tóm lại, tháp tài sản có thể là một công cụ hữu ích để quản lý tài chính cá nhân, nhưng cần phải cân nhắc từng trường hợp để xem liệu nó có phù hợp và nên áp dụng hay không.
IV. Nguyên tắc xây dựng tháp tài sản chuẩn
Các nguyên tắc cần bảo đảm để xây dựng một tháp tài sản chuẩn:
Những nguyên tắc giúp xây dựng tháp tài sản tối ưu nhất
Nguyên tắc thứ nhất, xây từ dưới lên, với các tầng như sau:
Tầng đầu tiên là tầng bảo vệ, tầng đáy hay tầng nền tảng, gồm các tài sản đảm bảo cuộc sống hằng ngày của bạn.
Tầng thứ hai, tầng lên kế hoạch là số tiền tiết kiệm, dành cho những mục tiêu cụ thể như đầu tư cho học hành, quỹ hưu trí, mua nhà… nhưng không ảnh hưởng đến tầng đầu tiên.
Tầng thứ ba – tầng mục tiêu ưu tiên nhằm xây dựng các khoản đầu tư tài chính để tạo nguồn thu nhập thụ động
Tầng thứ tư là tầng tài sản dành cho thế hệ tiếp theo, được thiết lập từ lợi nhuận của tầng thứ ba, bạn sử dụng lợi nhuận này để lập quỹ tài sản cho thế hệ kế cận.
Nguyên tắc thứ hai, xây dựng nền móng kim tự tháp càng rộng càng tốt
Những tầng dưới như nền tảng và kế hoạch cần mở rộng để giúp tháp vững chắc hơn. Với hình dạng tam giác, kim tự tháp chỉ ổn định khi có đáy rộng và dài.
Trong cuộc sống, chỉ khi đáp ứng được các nhu cầu cơ bản như giáo dục, hưu trí, và sinh hoạt, bạn mới có thể đầu tư thêm để tạo tài sản cho thế hệ sau.
Nếu bạn vẫn bận rộn với việc thỏa mãn các nhu cầu cơ bản hàng ngày, thì chưa đủ điều kiện và năng lực để tiến xa hơn và xây các tầng tháp kế tiếp.
Nguyên tắc thứ ba, càng lên cao càng gặp nhiều rủi ro
Vì mục tiêu của các tầng sẽ ngày càng cao. Từ việc đáp ứng nhu cầu cá nhân, đến xây dựng nhà cửa, đến đầu tư và rồi đến tích lũy tài sản cho con cái…
Rủi ro sẽ phát sinh từ nền lên đỉnh, đặc biệt khi bạn đầu tư để tạo thu nhập thụ động, rủi ro sẽ xuất hiện nhiều hơn. Đầu tư càng lớn thì rủi ro càng cao vì lợi nhuận cũng tăng.
V. Các loại tài sản trong tháp tài sản
Một tháp tài sản thường bao gồm 5 loại tài sản: tài sản vô hình, tài sản bảo vệ, tài sản tạo thu nhập, tài sản tăng trưởng và tài sản mạo hiểm.
Các loại tháp tài sản cơ bản nhất trong tài chính cá nhân
Trong đó:
1. Tài sản vô hình
Là những tài sản không thể nhìn thấy bằng mắt, nằm dưới cùng của tháp tài sản, cũng là phần tích lũy sớm nhất, tạo nền móng cho các tầng trên. Bao gồm kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm, các mối quan hệ… cần được trải nghiệm, rèn luyện và duy trì liên tục để phát huy.
Như đã đề cập, tài sản tại tầng đáy là quan trọng nhất, càng nhiều càng mở ra cơ hội cho nhiều tài sản hữu hình khác.
2. Tài sản bảo vệ
Là những tài sản dự phòng bảo vệ trước rủi ro bất ngờ, giúp bền vững hơn trong việc xây dựng tháp tài sản. Chúng có thể là sổ tiết kiệm, tiền mặt, vàng, bất động sản, các tài sản có tính thanh khoản cao… dùng ngay khi cần thiết.
3. Tài sản tạo thu nhập
Là các tài sản tạo ra thu nhập cho bạn như lãi từ tiết kiệm, cổ tức từ cổ phiếu trái phiếu, lợi nhuận kinh doanh, lãi từ việc cho thuê, mua/bán bất động sản…
Lớp tài sản thu nhập giúp gia tăng tài chính hiệu quả
4. Tài sản tăng trưởng
Cấp tài sản cao hơn lớp tạo thu nhập nêu trên mang lại dòng tiền thụ động hàng tháng. Những tài sản này thường là các khoản đầu tư hướng đến sự gia tăng, sinh lời, đi kèm với rủi ro có thể meydana vào bất kỳ thời điểm nào. Một số tài sản tăng trưởng điển hình là chứng khoán, bất động sản lưu động, tiền cho vay…
5. Tài sản mạo hiểm
Đây là lớp tài sản nằm ở đỉnh chóp của tháp tài sản, sau khi các tầng bên dưới đã được xây dựng kiên cố. Tầng này gồm nhiều kênh đầu tư lợi nhuận cực đại và rủi ro cao như crypto, chứng khoán phái sinh, coin, bất động sản du lịch…
Tuy nhiên, không phải ai cũng cần thiết bổ sung loại tài sản mạo hiểm này vào danh mục của mình. Tùy theo nhu cầu và điều kiện của mỗi cá nhân, bạn có thể thêm loại tài sản mạo hiểm khi các cấp bên dưới đã ổn định và vững vàng.
Như vậy, Chuyên Tài Chính đã giúp bạn hiểu tháp tài sản là gì, ưu và nhược điểm của nó, cũng như các loại tài sản cấu thành và cách xây dựng cụ thể. Việc tạo dựng tháp tài sản là một cách hiệu quả để đạt được sự tự do tài chính, kiểm soát chi tiêu và đầu tư, tạo nền tảng vững chắc cho tương lai an nhàn. Vậy tại sao chúng ta không bắt đầu xây dựng tháp tài sản của riêng mình nhỉ?
