Nhiều nhà đầu tư áp dụng phương pháp phân tích Dupont để hiểu rõ sự tiến bộ của doanh nghiệp. Hãy cùng ChuyênTàiChính khám phá cách phân tích Dupont và các điều kiện tương ứng để áp dụng.
1. Phân tích Dupont là gì?
- Phân tích Dupont (Dupont Analysis) là một mô hình phân tích cơ bản sử dụng để đo lường khả năng sinh lời của công ty thông qua các chỉ số tài chính, đặc biệt là ROE – tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu.
- ROE là chỉ số đáng chú ý cho các nhà đầu tư, giúp xác định doanh nghiệp có khả năng sử dụng vốn hiệu quả trong ngắn hạn và dài hạn, từ đó phát hiện cổ phiếu tiềm năng để đầu tư tốt.
ROE là yếu tố cốt lõi trong phân tích Dupont.
2. Công thức trong mô hình Dupont
Công thức ROE cơ bản được tính như sau:
ROE = Thu nhập ròng x Vòng quay tổng tài sản x Hệ số vốn chủ sở hữu
Hoặc
ROE = (Lợi nhuận sau thuế/Vốn chủ sở hữu bình quân) x 100%
Hoặc
ROE = Tỷ suất lợi nhuận ròng x Vòng quay tài sản x Đòn bẩy tài chính
Đối với nhà đầu tư, hệ số lợi nhuận là yếu tố cực kỳ quan trọng để đánh giá hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp. Do đó, ROE trở thành một tiêu chí chính yếu.
Để gia tăng chỉ số ROE, nhà quản lý có thể áp dụng các biện pháp sau:
-
- Điều chỉnh tỷ lệ nợ vay với tỷ lệ vốn chủ sở hữu phù hợp với khả năng hoạt động.
- Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản bằng cách thúc đẩy vòng quay của tài sản.
- Tăng doanh thu, cắt giảm chi phí, cải thiện chất lượng sản phẩm để nâng cao lợi nhuận.
Nhiều cách có thể điều chỉnh để gia tăng ROE
- Lợi nhuận sau thuế (Earning): Nếu có công ty con, thì đây là tổng lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ.
- Vốn chủ sở hữu bình quân (Equity): Bao gồm toàn bộ vốn góp của cổ đông, trong đó có vốn điều lệ, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối,…
3. Ưu và nhược điểm của mô hình Dupont
- Ưu điểm khi sử dụng mô hình Dupont để phân tích tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp bao gồm:
- Công thức đơn giản, dễ tính toán và phân tích các chỉ số.
- Xác định rõ chỉ số nào ảnh hưởng đến ROE, tạo điều kiện tập trung nghiên cứu sâu hơn vào các yếu tố này.
- Thông qua mô hình Dupont, doanh nghiệp có thể xác định chính xác điểm cần cải thiện: tối ưu tỷ suất lợi nhuận, cắt giảm chi phí, tăng giá bán để thúc đẩy doanh thu hoặc tối ưu tài sản.
Mô hình Dupont: đơn giản và dễ áp dụng
Dù vậy, phân tích mô hình DuPont cũng gặp phải một số điểm hạn chế lớn nhất là sự phụ thuộc vào các phương trình kế toán và dữ liệu cơ bản. Chỉ cần số liệu kế toán không chính xác, dễ dàng dẫn đến sai lầm trong nhận định.
4. Ví dụ minh họa thực tế của mô hình Dupont
Áp dụng mô hình Dupont tại FPT và Viettel
Khi áp dụng phân tích Dupont cho FPT trong các quý đầu năm 2021, nhà đầu tư có các thông tin sau:
Tỷ suất lợi nhuận ròng = Lợi nhuận sau thuế (3.786 tỷ đồng) / Doanh thu (24.953 tỷ đồng)
Vòng quay tài sản = Doanh thu (24.953 tỷ đồng) / Tổng tài sản (13.9700 tỷ đồng)
Đòn bẩy tài chính = Tổng tài sản (13.9700 tỷ đồng) / Vốn chủ sở hữu bình quân (60.112 tỷ đồng)
ROE của FPT trong 9 tháng đầu năm 2021 = 0.152 x 0.179 x 2.324 = 0.063 = 6.3%
Trong khi đó, ROE của Viettel trong cùng kỳ =0.016 x 1.073 x 3.729 = 0.064 = 6.4%
Từ đây, nhà đầu tư nhận ra rằng:
– FPT có tỷ suất lợi nhuận ròng cao hơn Viettel
– Vòng quay tài sản của FPT thấp hơn so với Viettel
Vì vậy, việc sử dụng mô hình Dupont phân tích trong tình huống này giúp nhà đầu tư có cái nhìn so sánh giữa hai doanh nghiệp. Đồng thời, mô hình còn tỏ ra hữu dụng khi đánh giá các chỉ số của cùng một doanh nghiệp qua từng năm.
Dupont giúp so sánh hai doanh nghiệp với nhau
Ví dụ về Hòa Phát: Sử dụng mô hình Dupont để phân tích ROE của tập đoàn Hòa Phát từ năm 2016 đến 2020 với thông tin tài chính như sau:
| Mô hình Dupont | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
| Lợi nhuận sau thuế/trước thuế | 0.86 | 0.86 | 0.85 | 0.83 | 0.88 |
| Lợi nhuận trước thuế/EBIT | 0.96 | 0.95 | 0.95 | 0.91 | 0.87 |
| EBIT/Doanh thu | 0.24 | 0.21 | 0.19 | 0.16 | 0.19 |
| Vòng quay tài sản (Doanh thu/Tổng tài sản) | 1.13 | 1.07 | 0.85 | 0.71 | 0.77 |
| Tổng tài sản/Vốn chủ sở hữu (Đòn bẩy tài chính) | 7.71 | 1.65 | 1.8 | 2.04 | 2.18 |
| ROE | 0.39 | 0.31 | 0.24 | 0.17 | 0.25 |
Những dự án của Hòa Phát đã được hưởng chính sách ưu đãi thuế từ nhà nước trong nhiều năm. Tỷ suất lợi nhuận trước
Thuế / Lợi nhuận sau thuế luôn lớn hơn 0.85 cho thấy mức thuế suất của HPG dưới 15%.
Tỷ suất lợi nhuận ròng trong năm 2016 cao hơn các năm khác do giá nguyên liệu quặng sắt và than tăng, kèm theo doanh thu và lợi nhuận tăng.
Từ 2017 đến 2020, biên độ lợi nhuận dần giảm và đến 2022 thì bắt đầu tăng lại.
Vòng quay tài sản:
Trong năm 2017-2018, tập đoàn Hòa Phát huy động 30.000 tỷ đồng để đầu tư vào hai dự án nhà máy Liên hợp sản xuất Gang Thép. Năm 2020, doanh thu tăng 40%.
Đòn bẩy tài chính:
Đòn bẩy tài chính của Hòa Phát liên tục tăng qua các năm, tuy nhiên, do là một doanh nghiệp có uy tín và tăng trưởng tốt, việc sử dụng đòn bẩy được đánh giá là hiệu quả.
Dù ROE giảm dần qua các năm, điều này không có nghĩa là doanh nghiệp hoạt động kém hiệu quả. Việc này cần được theo dõi thông qua báo cáo tài chính và phân tích Dupont để xác định yếu tố tác động.
ROE giảm có thể do mở rộng sản xuất hoặc doanh thu sụt giảm do chi phí đầu tư lớn, nhưng sau khi các nhà máy đi vào hoạt động, ROE có thể tăng trở lại.
5. Điều kiện áp dụng phương pháp Dupont
Điều kiện tiên quyết để đánh giá một doanh nghiệp theo phương pháp Dupont là số liệu đầu vào phải đáng tin cậy.
Số liệu kế toán có thể bị thao túng để làm đẹp báo cáo tài chính và thu hút đầu tư.
Một số thủ thuật làm đẹp báo cáo tài chính thường là: Giảm chi phí bằng vốn hóa, ghi nhận doanh thu ảo, bỏ qua hoặc không đúng quy định việc trích lập dự phòng, hạch toán sai niên độ, thay đổi khấu hao, ghi nợ ít hơn…
Để có số liệu chuẩn theo Dupont phải có số liệu chính xác
6. Các bước phân tích Dupont nhanh chóng
Phân tích qua mô hình Dupont giúp quản trị và nhà đầu tư nhận diện mối liên hệ giữa các chỉ tiêu tài chính, phát hiện các nhân tố ảnh hưởng theo một trình tự nhất định.
Các bước phân tích theo Dupont như sau:
Bước 1: Thu thập số liệu từ báo cáo tài chính, sản xuất, bán hàng…
Bước 2: Đưa thông tin vào bảng tính để tính toán theo công thức.
Bước 3: Đưa ra kết luận về các yếu tố tác động doanh nghiệp.
Bước 4: Phân tích lại dữ liệu, kiểm tra độ chính xác và chân thực của dữ liệu.
Trên đây, Chuyên Tài Chính đã trình bày thông tin về mô hình Dupont, hy vọng giúp bạn hiểu sâu hơn về phân tích Dupont, các ưu nhược điểm và thứ tự thực hiện để tìm ra các doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và có phương án đầu tư tốt.
