Lãi suất liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước thiết lập và áp dụng khi các ngân hàng phải vay vốn từ nhau để duy trì mức thanh khoản hoặc tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Điều này đóng vai trò quan trọng trong việc hoạch định chính sách tiền tệ quốc gia.
Lãi suất liên ngân hàng/lãi suất qua đêm là gì?
Lãi suất liên ngân hàng (Interbank Offered Rate) là mức lãi suất áp dụng cho các khoản vay mượn ngắn hạn giữa các ngân hàng. Thuật ngữ này còn được gọi là lãi suất hối đoái liên ngân hàng hoặc lãi suất qua đêm, lãi suất dự trữ bắt buộc. Lãi suất liên ngân hàng thuộc nhóm lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước.
Lãi suất liên ngân hàng (lãi qua đêm) do ngân hàng Trung Ương quyết định
Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng thương mại duy trì một tỷ lệ tiền dự trữ bắt buộc để bảo đảm tính thanh khoản cho hệ thống tài chính.
Lượng tiền mặt dự trữ này có thể biến động thường xuyên do các nhu cầu rút tiền, giải ngân hoặc giao dịch từ khách hàng.
Khi một ngân hàng không đảm bảo được mức dự trữ bắt buộc (thường được xác định vào cuối ngày sau khi kiểm toán), ngân hàng đó có thể cần vay khẩn cấp từ các ngân hàng khác để đáp ứng yêu cầu này.
Những khoản vay này thường có thời hạn rất ngắn, đôi khi chỉ kéo dài qua đêm, và mức lãi suất áp dụng chính là lãi suất liên ngân hàng.
Đặc trưng của lãi suất liên ngân hàng
Lãi suất liên ngân hàng thực chất là lãi suất áp dụng cho các khoản vay, trong đó bên vay sẽ phải thanh toán phần tiền lãi theo tỷ lệ phần trăm trên số tiền đã vay. Lãi suất qua đêm có thể thay đổi liên tục, được điều chỉnh bởi các nghiên cứu và quyết định từ Ngân hàng Nhà nước.
Lãi suất vay liên ngân hàng mang đến lợi ích cho cả hai bên
Lãi suất qua đêm có ba đặc điểm chính:
- Cao hơn lãi suất tiết kiệm cá nhân, vì ngân hàng cần vay gấp và thời gian vay thường rất ngắn.
- Thời gian vay ngắn, thường kéo dài từ qua đêm đến vài tuần hoặc một tháng.
- Biến động, lãi suất này không cố định mà thay đổi liên tục phụ thuộc vào cung cầu thị trường và chính sách điều hành của Ngân hàng Nhà nước.
Nơi xem thông tin lãi suất qua đêm
Thông tin thị trường lãi suất liên ngân hàng được công khai trên trang điện tử của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Để tra cứu lãi suất cập nhật nhất, bạn có thể truy cập website của NHNNVN tại địa chỉ sbv.gov.vn, chọn mục “Lãi suất” để xem tỷ lệ hiện đang áp dụng hoặc nhấn vào liên kết sau: Lãi suất BQ liên Ngân hàng.
Dựa trên thông tin cập nhật từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV), mức lãi suất qua đêm áp dụng từ ngày 29 tháng 11 năm 2024 cho các kỳ hạn cụ thể như sau:
| STT | Thời hạn | Lãi suất bình quân (%/năm) | Doanh số (Tỷ đồng) |
|---|---|---|---|
| 1 | Qua đêm | 3,11 | 548.569,00 |
| 2 | 1 Tuần | 3,80 | 29.747,00 |
| 3 | 2 Tuần | 3,56 | 3.235,00 |
| 4 | 1 Tháng | 4,80 | 5.328,00 |
| 5 | 3 Tháng | 5,52 | 2.375,00 |
| 6 | 6 Tháng | 5,34 | 249,00 |
| 7 | 9 Tháng | 5,27 | — |
Tương quan giữa lãi suất qua đêm và chính sách tiền tệ
Lãi suất cho vay qua đêm đóng vai trò vô cùng quan trọng trong điều tiết chính sách tiền tệ. Ngân hàng Trung ương dùng công cụ này để kiểm soát lạm phát, duy trì tăng trưởng kinh tế và đảm bảo ổn định hệ thống tài chính.
-
Khi lãi suất qua đêm tăng, chi phí vay vốn cao hơn, hạn chế đầu tư và tiêu dùng, giúp kìm hãm lạm phát.
-
Khi lãi suất qua đêm giảm, tín dụng rẻ hơn, khuyến khích vay vốn, từ đó thúc đẩy đầu tư và tiêu dùng.
Lãi suất liên ngân hàng – minh chứng cho chính sách tiền tệ quốc gia
Theo dõi lãi suất qua đêm không chỉ phản ánh tình hình kinh tế hiện tại mà còn giúp đưa ra quyết định tài chính cho tương lai.
-
Lãi suất qua đêm tăng → tín hiệu kiểm soát lạm phát hoặc đối phó bất ổn kinh tế.
-
Lãi suất qua đêm giảm → tín hiệu thúc đẩy tăng trưởng, khuyến khích vay mượn, đầu tư và tiêu dùng.
Ngoài yếu tố trong nước, sự biến động của thị trường tài chính quốc tế (ví dụ lãi suất FED) cũng ảnh hưởng mạnh đến lãi suất liên ngân hàng tại Việt Nam.
Cách thức hoạt động của lãi suất bình quân liên ngân hàng
Lãi suất qua đêm không cố định mà biến động theo cung – cầu vốn và định hướng chính sách tiền tệ. Ngân hàng Trung ương sẽ căn cứ vào dữ liệu thị trường để xác định mức lãi suất điều hành phù hợp.
Các yếu tố ảnh hưởng chính:
-
Tốc độ tăng trưởng kinh tế – kinh tế suy thoái thường đi kèm lãi suất thấp để kích cầu, ngược lại khi lạm phát tăng, lãi suất thường được nâng.
-
Lạm phát – lạm phát cao → lãi suất tăng; lạm phát thấp → lãi suất giảm.
-
Chính sách tiền tệ – nới lỏng → lãi suất thấp; thắt chặt → lãi suất cao.
-
Cung – cầu vốn – mất cân đối cung cầu sẽ đẩy lãi suất biến động mạnh.
-
Tài chính toàn cầu – các quyết định từ FED hoặc ECB ảnh hưởng dây chuyền đến lãi suất trong nước.
Ý nghĩa và tác động của lãi suất liên ngân hàng
Đối với ngân hàng
-
Ngân hàng đi vay: đảm bảo thanh khoản, duy trì hoạt động ổn định.
-
Ngân hàng cho vay: tận dụng vốn dư thừa để sinh lời, ít rủi ro.
Đối với nền kinh tế
-
Kiểm soát lạm phát: công cụ chính sách tiền tệ quan trọng.
-
Thúc đẩy đầu tư: lãi suất thấp giúp chi phí vốn rẻ, hỗ trợ sản xuất và tiêu dùng.
-
Ổn định tiền tệ: bảo vệ giá trị đồng nội tệ, giữ ổn định kinh tế vĩ mô.
Đối với thị trường tài chính
-
Lãi suất qua đêm cung cấp tính linh hoạt cho các tổ chức tín dụng, giúp duy trì thanh khoản và sự ổn định thị trường.
Mối quan hệ giữa lãi suất qua đêm và hoạt động ngân hàng
Lãi suất qua đêm tác động trực tiếp đến chi phí vốn và lãi suất cho vay:
-
Khi lãi suất tăng: ngân hàng phải chịu chi phí cao hơn, giảm khả năng cho vay, qua đó hạn chế tăng trưởng tín dụng.
-
Khi lãi suất giảm: vốn rẻ hơn, ngân hàng dễ cho vay, kích thích đầu tư và tiêu dùng.
Điều này cho thấy lãi suất qua đêm không chỉ là công cụ kỹ thuật mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến sự phát triển kinh tế và ổn định tài chính quốc gia.
Hy vọng rằng những thông tin từ Chuyên Tài Chính sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về lãi suất liên ngân hàng, vai trò, cơ chế hoạt động cũng như cách tra cứu lãi suất mới nhất hiện nay.
Khám phá thêm những thông tin hữu ích về tình hình tài chính và xu hướng đầu tư tại chuyên mục Ngân Hàng để cập nhật nhanh nhất những tin tức mới nhất.
