Khi nhắc đến thoái vốn, nhiều người lo ngại, nhưng thực tế, việc này xuất phát từ nhiều nguyên nhân và mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt rõ ràng trong các hoạt động thoái vốn tại ngân hàng, doanh nghiệp Nhà nước và các tập đoàn lớn.
Cùng chuyentaichinh tìm hiểu 3 hình thức thoái vốn hiện nay qua bài viết dưới đây.
1. Thoái vốn là gì?
Thoái vốn là quá trình mà cá nhân hay tổ chức rút vốn đầu tư khỏi một doanh nghiệp hoặc lĩnh vực cụ thể. Đây là một phần trong chiến lược tái cấu trúc, có thể bị ảnh hưởng bởi áp lực xã hội hoặc chính sách chính trị.
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới thoái vốn, ứng với mỗi lý do mà doanh nghiệp sẽ có cách xử lý riêng. Hiện tượng này có cả hai mặt: Có thể gây rắc rối cho doanh nghiệp chủ quản hoặc mang lại cơ hội tái cơ cấu hiệu quả.
Thoái vốn là quá trình cắt giảm tài sản vì mục đích nào đó
2. Các hình thức thoái vốn hiện nay
Hiện nay, có ba dạng thoái vốn phổ biến:
Thoái vốn Nhà nước: Chính phủ hoặc các tổ chức Nhà nước bán hoặc rút vốn đầu tư khỏi các công ty con, giúp phân bổ nguồn lực tới những nơi hiệu quả hơn hoặc cho dự án do Chính phủ tài trợ. Hoạt động này thúc đẩy tăng trưởng thị trường chứng khoán.
Thoái vốn cổ phiếu: Công ty mẹ phân phối cổ phiếu từ các công ty con cho cổ đông, những cổ phiếu này vẫn được giao dịch trên thị trường chứng khoán như nhau.
Thoái vốn cổ phần: Cá nhân hoặc tổ chức đầu tư vào một công ty cổ phần, sau đó chuyển nhượng khoản đầu tư cho cá nhân hoặc tổ chức khác.
Có những hình thức thoái vốn khác như sau:
Chia tách: Dùng cho giao dịch không dùng tiền mặt và miễn thuế, khi công ty mẹ phân phối cổ phiếu cho công ty con, biến công ty con thành đơn vị độc lập giao dịch trên sàn chứng khoán.
Bán cổ phần khơi mào – thoái vốn trong chứng khoán: Công ty mẹ bán một số cổ phần kiểm soát công ty con trên thị trường chứng khoán, thường dùng để tài trợ cho cơ hội phát triển của công ty con.
Bán tài sản trực tiếp: Công ty mẹ bán tài sản của công ty con như bất động sản, thiết bị hoặc bán hẳn công ty con cho bên khác.
Hiện có ba loại hình thoái vốn cho doanh nghiệp
3. Nguyên nhân của việc thoái vốn
Thoái vốn không chỉ có mặt tiêu cực mà còn phải đánh giá theo nhiều khía cạnh khác nhau, có thể do doanh nghiệp chủ động, hoặc bị động và bắt buộc. Các nguyên nhân chủ yếu bao gồm:
Lý do phổ biến khiến doanh nghiệp thoái vốn là bán những mảng kinh doanh không thuộc hoạt động cốt lõi. Đây là thoái vốn chủ động, giúp doanh nghiệp loại bỏ yếu tố không cần thiết và tập trung vào hoạt động chính có lợi nhuận cao hơn.
Một lý do khác khiến doanh nghiệp quyết định thoái vốn là để tạo ra một nguồn vốn đáng kể thông qua việc bán cổ phần hoặc tài sản. Khi một hoạt động kinh doanh không đạt như kỳ vọng, nhà đầu tư có thể thoái vốn để bảo vệ lợi ích của mình.
Khi tổng giá trị từ việc thanh lý tài sản của một công ty vượt qua giá trị thị trường của tài sản kết hợp, điều này thúc đẩy các doanh nghiệp bán những tài sản có giá trị thanh lý cao hơn so với khi giữ lại.
Áp lực từ xã hội, chính trị hay cổ đông cũng có thể là nguyên nhân khiến doanh nghiệp phải thoái vốn.
4. Doanh nghiệp cần làm gì khi bị thoái vốn?
Thoái vốn, dù ở mức độ nào, cũng gây ra những ảnh hưởng trong nội bộ doanh nghiệp. Để xử lý những bất ổn từ thoái vốn, cần thực hiện các biện pháp sau:
Công bố thông tin đúng thời hạn: Việc truyền đạt thông tin chính xác, đúng lúc là quan trọng để ngăn chặn những tâm lý tiêu cực trong nội bộ và từ đối tác. Hãy lựa chọn cách thức công bố phù hợp để tìm giải pháp và lập kế hoạch ổn định công ty.
Theo quy định của Luật Doanh nghiệp, việc thoái vốn cần được thông báo trên trang thông tin điện tử, các ấn phẩm, niêm yết công khai tại trụ sở và các điểm kinh doanh trong vòng 36 giờ kể từ quyết định thoái vốn.
Doanh nghiệp cần công khai hoạt động thoái vốn với công chúng
Chủ động tìm hiểu: Luôn đặt thoái vốn trong kế hoạch và tìm hiểu các tác nhân gây ra để xử lý kịp thời.
Tìm kiếm đối tác mới: Khi cổ đông chiến lược bán cổ phần, doanh nghiệp có thể không cần tìm đối tác mới ngay, nhưng cần hiểu rõ đối tác mới để hợp tác hiệu quả.
Phân bổ lại nguồn vốn: Xây dựng chiến lược cụ thể giúp công ty lập kế hoạch hiệu quả cho việc tăng vốn và đầu tư.
Tập trung quản lý kinh doanh: Chú trọng vào lĩnh vực cốt lõi sẽ giúp công ty nhanh chóng ổn định và thu hút các nhà đầu tư mới.
5. Câu chuyện thoái vốn tại Việt Nam
Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện đang thu hút dòng tiền mạnh mẽ và duy trì xu hướng tăng giá trung và dài hạn, tạo điều kiện cho các thương vụ thoái vốn Nhà nước diễn ra thuận lợi.
Tại Nghị quyết “Kế hoạch phát triển kinh tế năm 2022”, Quốc hội đã biểu quyết thông qua nhiệm vụ cần sớm tái cấu trúc để nâng cao hiệu quả doanh nghiệp Nhà nước, tức là Nhà nước sẽ thực hiện thoái vốn, cổ phần hóa, sắp xếp lại và cải thiện hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập.
Nhà nước thoái vốn để nâng cao hiệu quả hoạt động
Theo các chuyên gia, việc thoái vốn Nhà nước và cổ phần hóa thành công sẽ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp cũng như thị trường chứng khoán, giúp mở rộng quy mô khi số lượng doanh nghiệp niêm yết và vốn hóa thị trường tăng.
Một trong những hoạt động thoái vốn nổi bật nhất phải kể đến từ Vingroup: Giải thể Vinpro, sáp nhập Adayroi, chuyển nhượng Vinmart, Vinmart+ và VinEco cho Masan. Đồng thời, Vingroup cũng đã tích hợp sàn thương mại điện tử Adayroi vào VinID. Khi kết thúc phiên giao dịch cổ phiếu, VRE đã tăng lên mức 32.400 đồng/cổ phiếu.
Có thể khẳng định đây là một chiến lược đầy thành công của Vingroup. Tập đoàn này chủ yếu thành công trong lĩnh vực bất động sản, với chất lượng thuộc hàng đầu. Khoảng 5-7 năm trước, mảng bán lẻ từng là một thị trường đầy tiềm năng nhưng phải đối mặt với mức độ cạnh tranh cao từ các cửa hàng tạp hóa và kinh doanh trực tuyến. Do đó, chiến lược thoái vốn của Vingroup nhằm tập trung vào những lĩnh vực hiệu quả hơn đã và đang chứng minh sự thành công đáng kể.
Các ngân hàng cũng thực hiện thoái vốn khỏi các khoản đầu tư ngoài ngành, trong khi Chính phủ tiếp tục quá trình cổ phần hóa và thoái vốn tại các ngân hàng thương mại, doanh nghiệp Nhà nước. Quá trình thoái vốn đang trở nên phổ biến và diễn ra trong hầu hết các lĩnh vực và ngành nghề.
Hy vọng những thông tin do Chuyên Tài Chính cung cấp về hoạt động thoái vốn có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, các hình thức thoái vốn cũng như cách thức ứng phó khi doanh nghiệp của bạn hoặc đối tác thực hiện quá trình thoái vốn.
Bạn đam mê đầu tư tài chính? Đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá thêm các bài viết hấp dẫn trong chuyên mục Chứng Khoán để nâng cao kiến thức của mình.
