Cuộc khủng hoảng diễn ra trong giai đoạn 1929 – 1933 bắt nguồn từ việc các nước tư bản đẩy mạnh theo đuổi lợi nhuận, sản xuất ồ ạt mà sức mua của người dân lại không đủ đáp ứng do họ quá nghèo.
Tại Việt Nam, thực dân gia tăng sự bóc lột, gây áp lực tài chính khiến quốc gia kiệt quệ. Nhân dân chịu cảnh bị cướp bóc, chịu sưu thuế nặng nề, vô cùng khốn khổ. Để thoát khỏi khủng hoảng kinh tế, nhiều quốc gia đã áp dụng các chính sách nhằm phục hồi nền kinh tế, nổi bật là “Chính sách mới của Mỹ” và “Sự phân chia thuộc địa”. Cùng tìm hiểu với Chuyêntàichính về vấn đề này qua bài viết dưới đây.
1. Tổng quan cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 đến 1933
Cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 – 1933 là một đợt suy thoái kinh tế lớn khởi phát từ Mỹ và lan sang nhiều quốc gia khác, gây ra hàng loạt hậu quả nghiêm trọng trên toàn cầu.
Vào tháng 09.1929, khủng hoảng bùng phát ở Mỹ, khi nước này đẩy mạnh sản xuất nhiều sản phẩm nhưng không tiêu thụ được, dẫn đến tồn kho tràn lan.
Sản xuất công nghiệp giảm 50%, gang thép giảm 75%, ô tô giảm gần 90%, nhiều xí nghiệp phá sản, nông dân mất mùa, cuộc sống trở nên khốn khó. Khi ấy, khủng hoảng này có sức tàn phá nặng nề, khiến kinh tế Mỹ rơi vào kiệt quệ, tỷ lệ thất nghiệp tăng chóng mặt.
Các nước tư bản khác cũng không thoát khỏi tác động mạnh mẽ. Chẳng hạn, năm 1931, sản lượng gang ở Anh giảm 50%, thép tương tự, giảm 50%, thương mại giảm 60%.
Tại Pháp, khủng hoảng kéo dài từ 1930 – 1936, thu nhập quốc gia giảm còn 70%, công nghiệp và nông nghiệp lần lượt giảm 70% và 40%. Ở Đức, đến năm 1930, sản lượng công nghiệp chỉ còn 23% – một con số đáng sợ.
Thông tin về cuộc khủng hoảng kinh tế năm 1929 – 1933
Khủng hoảng xảy ra do các nước tư bản đua nhau sản xuất nhưng sức mua không đáp ứng nổi vì người dân quá nghèo. Họ chọn tiêu hủy hàng thay vì hạ giá, cũng như áp dụng thuế sưu cao để bù lỗ, càng khiến dân chúng thêm quẫn bách.
Tình hình này tạo ra xung đột gay gắt giữa giai cấp tư bản và vô sản, giữa địa chủ và nông dân. Cao điểm là các cuộc cách mạng và bạo loạn khắp nơi. Nội bộ trong nước lục đục, các đế quốc bên ngoài tranh giành tài nguyên, âm mưu chia lại thế giới, là “mồi lửa” cho Thế chiến thứ 2.
2. Nguyên nhân cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 đến 1933
Nguyên nhân chính là do sự gia tăng sản xuất của chủ nghĩa tư bản vượt xa khả năng tiêu dùng của người dân. Đồng thời, lợi nhuận của các công ty tăng nhưng lương người lao động không tăng tương xứng, khiến họ không đủ khả
năng mua hàng hóa mình tạo ra. Do đó, hàng hóa dư thừa, dẫn đến suy thoái sản xuất. Cuộc khủng hoảng này còn được gọi là “khủng hoảng thừa”.
Lý do khác là do nợ Chính phủ và chính sách thuế cao khiến hàng hóa ứ đọng, không xuất khẩu được. Lạm dụng tín
Áp dụng đầu cơ chứng khoán quá mức… cũng là những yếu tố gây ra tình trạng nợ nần cho cả chính phủ và giới tư bản.
Tìm hiểu các yếu tố chính gây nên cuộc khủng hoảng 1929 – 1933
Thêm vào đó, việc thúc đẩy cơ giới hóa khiến nhu cầu cho lao động không lành nghề giảm, dẫn đến thất nghiệp gia tăng đáng kể. Cùng với việc Chính phủ chưa đưa ra những giải pháp phù hợp để cải thiện thất nghiệp và giảm nghèo đói, tình trạng càng trở nên nghiêm trọng.
3. Ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 đến 1933 tới thị trường Việt Nam
Tác động của cuộc khủng hoảng với thị trường Việt Nam
Ảnh hưởng của “khủng hoảng thừa” năm 1929 – 1933 vô cùng nghiêm trọng, khiến nhiều quốc gia trở nên kiệt quệ, bạo loạn khốc liệt xảy ra.
Tại Việt Nam, thực dân tăng cường bóc lột người dân, tài chính kiệt quệ, dân chúng bị áp bức, chịu sưu thuế cao, cực kỳ khốn đốn. Một phần nữa, do cuộc khủng hoảng ở Pháp biến động, nên rút vốn đầu tư từ Đông Dương về chính quốc, làm kinh tế Việt Nam trì trệ, cụ thể là:
– Thiếu nguồn vốn nghiêm trọng khiến ngành công nghiệp ngưng trệ;
– Lúa gạo mất giá không thể xuất khẩu, ruộng đất bỏ hoang, dân thiếu ăn;
– Công nhân thất nghiệp lan rộng, lương giảm từ 30 – 50%;
– Viên chức bị sa thải, nhà buôn nhỏ phải đóng cửa, sinh viên ra trường không có việc làm;
– Giới tư bản dân tộc cũng gặp khó khăn, kinh doanh và sản xuất đình trệ, phá sản trên diện rộng;
– Nông dân bị bần cùng hóa, khó khăn tột cùng, khiến phong trào cách mạng phát triển và bùng nổ ở nhiều nơi.
4. Chính sách phục hồi sau khủng hoảng kinh tế 1929 đến 1933 tại các nước
Để thoát khỏi khủng hoảng kinh tế, nhiều quốc gia đã thiết lập chính sách phục hồi kinh tế, tiêu biểu là “Chính sách mới của Mỹ” và “Phân chia thuộc địa”.
Đầu tiên, Chính sách mới của Mỹ:
Chính sách này gắn liền với Tổng thống Franklin Delano Roosevelt – vị tổng thống thứ 32 của Mỹ. Các chiến lược về công nông nghiệp, tài chính ngân hàng, an sinh xã hội mà ông thực hiện đã giúp Mỹ thoát khỏi vũng lầy khủng hoảng.
Về công thương nghiệp, Ban Quan hệ Lao động Quốc gia (NLRB) được thành lập để giám sát các giao dịch tập thể, thực thi Luật Quan hệ Lao động Quốc gia. Các cuộc bầu cử giờ đây có đơn vị điều hành, đảm bảo công nhân có quyền chọn tổ chức đại diện thương lượng với chủ lao động.
Nhờ vậy, giai đoạn 1935 – 1940, sản lượng tăng cao hơn, tâm lý người lao động thoải mái hơn vì có thêm quyền “được làm việc”.
Các chính sách khôi phục kinh tế sau khủng hoảng
Trong lĩnh vực nông nghiệp, thực thi biện pháp cắt giảm sản lượng để nâng giá nông sản, đồng thời nông dân nhận được bồi thường từ các công ty tín dụng nông nghiệp.
Đối với tài chính ngân hàng, các ngân hàng quốc gia mất khả năng trả nợ phải đóng cửa, và lạm phát vừa phải được chấp nhận nhằm tăng giá trị hàng hóa và giảm nợ. Nhờ sự hỗ trợ của các liên bang, thị trường chứng khoán sôi động trở lại.
Về an sinh xã hội, người thất nghiệp được phân loại và tham gia các dự án của Chính phủ, giúp cải thiện việc làm, người dân nhận được lương và trợ cấp thất nghiệp.
Thứ hai, Sự chia lại thuộc địa:
Một số quốc gia tư bản và ít thuộc địa chọn cách chia lại thuộc địa và thực thi chính sách Phát xít để xâm chiếm lẫn nhau. Đây là một trong những cuộc chiến tranh tàn khốc nhất trong lịch sử nhân loại nhằm tái vẽ bản đồ thế giới. Những quốc gia có truyền thống quân phiệt như Đức, Ý, và Nhật Bản đã phát động cuộc chiến này.
Cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai với sự tham gia của hơn 30 quốc gia, gây ra cái chết cho 85 triệu người trên toàn thế giới, khởi đầu từ sự xâm lăng Ba Lan của Phát xít Đức và chấm dứt bằng các phong trào chống thực dân thành công.
Trên đây là những diễn biến và hậu quả của cuộc đại khủng hoảng kinh tế toàn cầu từ năm 1929 – 1933. Để biết thêm thông tin về đầu tư, kinh tế – tài chính, bạn hãy tìm đến Chuyên Tài Chính nhé.
