Bảo hiểm y tế (BHYT) giữ vai trò trọng yếu trong việc chăm sóc sức khỏe cho người dân, giúp giảm thiểu tình trạng nghèo đói do chi phí y tế cao ngất ngưởng. Tham gia BHYT không chỉ mang lại lợi ích cá nhân mà còn góp phần xây dựng một hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn diện.
Cụ thể những lợi ích và tầm quan trọng của bảo hiểm y tế đã được CHUYEN TAI CHÍNH tổng hợp lại, mời bạn đón đọc.
Bảo hiểm y tế là gì và có bao nhiêu loại hình?
Bảo hiểm y tế là một dạng bảo hiểm chăm sóc sức khỏe do nhà nước tổ chức, nơi mà các cá nhân tham gia sẽ đóng phí bảo hiểm để nhận những quyền lợi về chăm sóc y tế.
Bảo hiểm y tế mang lại lợi ích to lớn cho cá nhân và xã hội
BHYT tự nguyện mang lại cho người tham gia nhiều lợi ích như: Được khám chữa bệnh miễn phí và cấp thuốc (đối với khám chữa bệnh đúng tuyến) hoặc được hỗ trợ một phần chi phí khám chữa bệnh (trái tuyến) theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế 2008.
Người tham gia còn được hưởng các quyền lợi khác như: Được cấp thẻ BHYT và hưởng BHYT hộ gia đình khi có người phụ thuộc đã hết tuổi lao động, người khuyết tật, hoặc mắc bệnh hiểm nghèo.
Theo Khoản 1, Điều 2 của Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi, bổ sung năm 2014, BHYT được chia thành hai dạng:
Người tham gia BHYT sẽ nhận thẻ ghi thông tin
- BHYT bắt buộc: Dành cho cán bộ, công chức, viên chức, lao động trong doanh nghiệp, học sinh, sinh viên…
- BHYT tự nguyện: Dành cho cá nhân không thuộc diện bắt buộc, như thành viên hộ gia đình (trừ những đối tượng được Ngân sách Nhà nước hỗ trợ), cá nhân tự do làm việc, hoặc những người có nhu cầu tham gia BHYT tự nguyện.
Những lợi ích và tầm quan trọng của bảo hiểm y tế
BHYT là một trong những chính sách an sinh xã hội cơ bản và quan trọng, hoạt động như một mạng lưới an toàn tài chính cho người dân khi đối mặt với ốm đau, tai nạn hoặc những vấn đề sức khỏe khác.
Tại Việt Nam, chính sách BHYT giúp giảm bớt áp lực tài chính cho người dân, đồng thời thể hiện sự chăm sóc của Nhà nước đối với sức khỏe và phúc lợi của công dân, góp phần vào sự ổn định và phát triển xã hội.
Ngoài ra, BHYT còn huy động tài chính từ cộng đồng để chia sẻ rủi ro dựa trên nguyên tắc số đông bù cho số ít, tạo điều kiện để mọi người tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao. Trong hoàn cảnh ngân sách Nhà nước có hạn và không thể bao cấp toàn diện cho việc chăm sóc sức khỏe, điều này mang ý nghĩa lớn lao.
Bảo hiểm y tế giúp chia sẻ gánh nặng tài chính do bệnh tật
1. Chia sẻ rủi ro tài chính do bệnh tật gây ra
Người Việt có mức thu nhập trung bình vẫn còn khá thấp, do đó, chi phí y tế là một gánh nặng lớn, đặc biệt trong những tình huống rủi ro bất ngờ như tai nạn hoặc bệnh tật.
“`
Thay vì gánh vác toàn bộ chi phí y tế, từ khám chữa bệnh đến thuốc men, quỹ BHYT sẽ hỗ trợ những khoản chi phí trong phạm vi quy định, giúp giảm tải áp lực tài chính cho cá nhân và gia đình.
2. Hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh
Khi gặp phải các rủi ro y tế thuộc phạm vi bảo hiểm như sinh đẻ, tai nạn, bệnh tật, hay cấp cứu, quỹ BHYT sẽ hỗ trợ một phần hoặc toàn bộ chi phí, giúp người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ y tế mà không phải lo lắng về tài chính.
3. Hướng đến công bằng, nâng cao chất lượng cuộc sống
Chính sách BHYT thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Nhà nước đối với sức khỏe của mọi người dân, nhất là những người có thu nhập thấp và các đối tượng chính sách.
BHYT đóng góp quan trọng cho công bằng xã hội, bảo đảm mọi người, không phân biệt thu nhập hay địa vị xã hội, đều có cơ hội sử dụng dịch vụ y tế chất lượng.
Nằm trong chính sách an sinh xã hội, một đất nước với hệ thống an sinh vững mạnh đồng nghĩa với việc đời sống người dân được đảm bảo, điều này tạo nền tảng cho một xã hội ổn định, thúc đẩy phát triển kinh tế và thu hút đầu tư nước ngoài.
Hơn nữa, các khoản thu từ BHYT cũng trở thành nguồn đầu tư quan trọng, góp phần vào sự phát triển kinh tế và bền vững.
Những lợi ích khi tham gia bảo hiểm y tế
Quốc hội khóa XII năm 2008 đã thông qua Luật BHYT và quyết định chọn ngày 1/7 hàng năm là Ngày Bảo hiểm y tế Việt Nam. Theo luật BHYT sửa đổi bổ sung năm 2014, từ ngày 1/1/2015, BHYT là hình thức bảo hiểm bắt buộc, mọi công dân đều phải tham gia.
BHYT giữ vai trò quan trọng trong hệ thống chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam, mang đến nhiều lợi ích cho người dân.
1. Dễ dàng tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe
Người tham gia BHYT có cơ hội khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế có hợp đồng với bảo hiểm trên toàn quốc. Điều này giúp người dân dễ tiếp cận với dịch vụ y tế và có thêm nhiều lựa chọn về địa điểm cũng như phương thức điều trị.
2. Giảm gánh nặng chi phí khám chữa bệnh
Dựa trên thời gian tham gia BHYT và mức độ bệnh tật, người dân có thể được hỗ trợ từ 40% đến 100% chi phí khám và điều trị. Đặc biệt, với các bệnh nặng và kéo dài, sự giúp đỡ này có ý nghĩa lớn, làm nhẹ bớt gánh nặng tài chính cho gia đình.
BHYT hỗ trợ một phần hoặc hoàn toàn chi phí y tế
3. Danh mục thuốc và dịch vụ đa dạng
BHYT hỗ trợ chi trả cho hàng chục nghìn loại thuốc và dịch vụ y tế, bao gồm cả những dịch vụ kỹ thuật cao và thuốc đắt tiền, giúp người bệnh có nhiều sự lựa chọn trong điều trị.
4. Giảm gánh nặng tài chính khi điều trị bệnh nặng, thời gian dài
BHYT hỗ trợ giảm bớt gánh nặng chi phí khi gặp phải tình trạng ốm đau hoặc tai nạn, đặc biệt trong các trường hợp bệnh tật kéo dài, giúp họ không còn lo lắng về mặt tài chính hay rơi vào nghèo đói vì chi phí y tế cao.
Mua thẻ bảo hiểm y tế ở đâu?
Theo Công văn 777/BHXH-BT 2015, từ ngày 1/1/2016, người dân phải mua BHYT tự nguyện theo hộ gia đình, và BHYT không còn được bán lẻ từng người.
Không thể đăng ký BHYT tại bệnh viện hay trung tâm y tế mà chỉ có thể thực hiện tại địa phương. Khi muốn mua bảo hiểm y tế tự nguyện, người dân cần mang hồ sơ tới cơ quan Bảo hiểm xã hội tại xã/phường/thị trấn nơi cư trú hoặc đại lý bảo hiểm xã hội để đăng ký.
Có thể mua BHYT trực tuyến hay trực tiếp
Hồ sơ cần thiết để mua bảo hiểm y tế tự nguyện
Khi muốn mua BHYT tự nguyện, hãy mang theo các giấy tờ sau:
- CMND/CCCD (còn giá trị) cho tất cả thành viên trong hộ khẩu
- Hộ khẩu hoặc giấy tạm trú tại địa phương
Điền mẫu khai tham gia BHYT tự nguyện (01/BHYTTN) tại cơ quan hoặc đại lý bảo hiểm.
Ghi nhớ: Khi sổ hộ khẩu giấy không còn giá trị, chỉ cần mang giấy hẹn, CCCD/CMND và các giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân như đăng ký kết hôn, bản sao khai sinh, xác nhận cư trú hoặc giám hộ khi nhận kết quả, nhận thẻ BHYT cho người trong gia đình.
Các bước đăng ký mua bảo hiểm y tế theo hộ gia đình
Quá trình mua BHYT tự nguyện khá đơn giản, chỉ cần mang giấy tờ cần thiết đến cơ quan bảo hiểm địa phương và thực hiện các bước sau:
- Kê khai thông tin vào Mẫu TK1-TS.
- Nộp tờ khai, hộ khẩu và CCCD/CMND cho Tổ chức dịch vụ thu BHXH, BHYT hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội nơi cư trú cùng sổ hộ khẩu (tạm trú) bản gốc để đối chiếu.
- Thanh toán tiền tham gia BHYT và nhận giấy hẹn lấy kết quả.
- Sau khi hoàn tất thủ tục, trong vòng 5 ngày từ khi nhận đủ hồ sơ theo quy định, cơ quan BHXH sẽ cấp thẻ BHYT. Đến ngày ghi trên giấy hẹn, đến cơ quan BHXH nơi nộp hồ sơ để nhận thẻ.
Cần đem giấy tờ chứng minh mối quan hệ khi nhận BHYT cho người thân
Phương thức đăng ký mua bảo hiểm y tế online và thanh toán gia hạn định kỳ
1. Thực hiện qua ứng dụng của ngân hàng Vietcombank, BIDV, MB
Hiện nay, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã hợp tác với một số ngân hàng, cho phép người dân dễ dàng đăng ký mua hoặc gia hạn thẻ BHYT thông qua ứng dụng ngân hàng mà không cần tới cơ quan bảo hiểm.
Các ngân hàng liên kết với BHXH bao gồm:
- Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank)
- Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV)
- Ngân hàng TMCP Quân đội (MB)
Thực hiện như sau:
- Truy cập ứng dụng VCB Digibank của Vietcombank, BIDV Smart Banking của BIDV, hoặc MB Bank của MB và thực hiện các bước sau:
- Đăng nhập ứng dụng ngân hàng >>> chọn mục Thanh toán >>> chọn Bảo hiểm xã hội cho cá nhân.
- Chọn nhà cung cấp Bảo hiểm xã hội Việt Nam >>>
Chọn dịch vụ >>> Chọn loại dịch vụ bạn muốn: tiếp tục đóng BHXH tự nguyện hoặc gia hạn thẻ BHYT >>> Nhập số sổ BHXH/số thẻ BHYT >>> Xác minh thông tin thanh toán.
Bước 3: Nhấn “Xác nhận”, ngân hàng sẽ gửi mã OTP về điện thoại của bạn, nhập mã này để hoàn tất giao dịch.
2. Thực hiện trên trang web Cổng Dịch vụ công quốc gia
Ngoài ra, bạn có thể đăng ký thẻ BHYT trực tuyến thông qua Cổng Dịch vụ công quốc gia tại đường dẫn: https://dichvucong.gov.vn/p/home/dvc-trang-chu.html.
Đăng ký thẻ BHYT trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công quốc gia
Để đóng phí và gia hạn thẻ BHYT, hãy truy cập vào liên kết sau: https://dichvucong.gov.vn/p/home/dvc-thanh-toan-truc-tuyen.html
Mức phí đóng bảo hiểm y tế tự nguyện cập nhật mới nhất
Theo Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP, từ ngày 1/7/2023, mức phí BHYT tự nguyện theo hộ gia đình được quy định như sau:
Mức phí theo tháng |
Tỷ lệ đóng/lương cơ sở |
Mức đóng mới |
Người đầu tiên |
4,5% mức lương cơ sở |
81.000 đồng/tháng |
Người thứ hai |
3,15% mức lương cơ sở |
56.700 đồng/tháng |
Người thứ ba |
2,7% mức lương cơ sở |
48.600 đồng/tháng |
Người thứ tư |
2,25% mức lương cơ sở |
40.500 đồng/tháng |
Người thứ năm và những người tiếp theo |
1,8% mức lương cơ sở |
32.400 đồng/tháng |
Ví dụ: Nếu mức lương cơ sở là 1.8 triệu đồng/tháng thì mức đóng BHYT tự nguyện hàng năm sẽ như sau:
– Người đầu tiên: 972.000 đồng/năm
– Người thứ hai: 680.400 đồng/năm
– Người thứ ba: 583.200 đồng/năm
– Người thứ tư: 486.000 đồng/năm
– Từ người thứ năm trở đi: 388.800 đồng/năm.
Các lưu ý khi sử dụng thẻ bảo hiểm y tế
Trước khi đi khám chữa bệnh:
- Kiểm tra thời hạn thẻ BHYT: Đảm bảo thẻ còn hạn để sử dụng khi đi khám bệnh.
Mang theo thẻ BHYT và giấy tờ tùy thân: Cần mang theo đầy đủ thẻ BHYT còn hiệu lực và giấy tờ tùy thân khi khám chữa bệnh.
- Chuẩn bị giấy tờ cần thiết như chứng minh thư, hộ chiếu, bằng lái xe…
- Xác định nơi khám chữa bệnh được hưởng BHYT: Kiểm tra danh sách các cơ sở y tế có quyền lợi BHYT trên website BHXH hoặc ứng dụng VssID, VNeID.
- Chuẩn bị giấy tờ theo yêu cầu: Tùy bệnh lý và mục tiêu khám, có thể cần sổ khám bệnh, kết quả xét nghiệm, hình ảnh cận lâm sàng…
Khi đi khám chữa bệnh:
- Trình thẻ BHYT và giấy tờ tùy thân: Khi đến cơ sở y tế, cần cung cấp thẻ BHYT và giấy tờ cá nhân để được hỗ trợ.
- Cung cấp thông tin chính xác: Cung cấp đầy đủ thông tin sức khỏe, bệnh sử cho bác sĩ để có chẩn đoán và điều trị đúng.
- Tuân theo hướng dẫn bác sĩ: Tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ về thuốc, thủ thuật y tế, lịch tái khám…
- Giữ lại hóa đơn, chứng từ: Lưu giữ hóa đơn, chứng từ liên quan để đối chiếu và thanh toán BHYT.
Lưu ý khác:
- Không dùng thẻ BHYT cho bệnh ngoài phạm vi bảo hiểm: Tham khảo danh sách bệnh được BHYT trên website BHXH hoặc ứng dụng VssID, VNeID.
- Không dùng thẻ BHYT để mua vật tư y tế: Thẻ chỉ dùng thanh toán chi phí khám chữa bệnh tại cơ sở có quyền lợi BHYT.
- Không gian lận thẻ BHYT: Báo cáo hành vi gian lận cho cơ quan chức năng để xử lý.
- Đúng tuyến khám chữa bệnh: Khám ở cơ sở đã đăng ký để đảm bảo quyền lợi. Khám trái tuyến, chỉ thanh toán một phần chi phí.
- Bảo quản thẻ BHYT: Giữ thẻ cẩn thận, tránh rách hoặc mất. Nếu hỏng mất, làm thủ tục cấp lại tại cơ quan BHYT.
BHYT không chỉ là chính sách an sinh xã hội mà còn là công cụ quan trọng phát triển kinh tế xã hội. Việc mở rộng và nâng cao chất lượng chính sách này là cần thiết, đảm bảo bảo vệ sức khỏe tốt nhất cho người dân, góp phần phát triển đất nước.
Với những lợi ích từ BHYT, mỗi người nên tham gia để bảo vệ tài chính trước các nguy cơ sức khỏe bất ngờ.