Nasdaq là sàn giao dịch chứng khoán lớn thứ hai thế giới về giá trị vốn hóa, nổi bật với phương thức giao dịch phi tập trung (OTC). Với sự tham gia của hơn 3000 doanh nghiệp niêm yết, quản lý hơn 90 thị trường trên 50 quốc gia và thực hiện khoảng 1.8 tỷ giao dịch trực tuyến mỗi ngày, Nasdaq nắm giữ vị trí là thị trường chứng khoán điện tử lớn nhất thế giới.
Hiện tại, Nasdaq nằm trong top 3 sàn có giá trị vốn hóa toàn cầu, có vai trò quan trọng với thị trường chứng khoán Mỹ và quốc tế. Trong bài viết này, Chuyên Tài Chính mời bạn cùng tìm hiểu rõ hơn về đặc điểm, vai trò và tầm ảnh hưởng của Nasdaq trên bản đồ tài chính thế giới.
I. Nasdaq là gì?
Nasdaq là viết tắt của National Association of Securities Dealers Automated Quotation System, một sàn giao dịch chứng khoán của Mỹ. Được thành lập bởi Hiệp hội Quốc gia Các Thương nhân Chứng khoán Hoa Kỳ vào năm 1971, Nasdaq hướng đến việc cung cấp cho các nhà đầu tư cổ phiếu một hệ thống tự động để giao dịch cổ phiếu nhanh chóng và minh bạch, thay thế cách tập trung trước đây.
Chỉ số Nasdaq đóng vai trò quan trọng trong thị trường chứng khoán Mỹ
Tính đến năm 2022, Nasdaq đã phát triển qua 51 năm với 5 dấu mốc nổi bật:
– Năm 1971 ra đời, trở thành sàn giao dịch chứng khoán phi tập trung đầu tiên toàn cầu
– Năm 1995 lần đầu Nasdaq vượt mốc 1000 điểm
– Năm 2025 đạt mức kỷ lục 5132.52 điểm
– Năm 2019 Nasdaq trở thành sàn giao dịch chứng khoán điện tử lớn nhất tại Mỹ.
II. Tại sao chỉ số Nasdaq lại được ưa chuộng trên sàn chứng khoán?
Chỉ số Nasdaq là khái niệm quen thuộc với người làm trong lĩnh vực kinh tế – tài chính. Vì sao chỉ số này lại phổ biến trên sàn chứng khoán? Trước hết, cần biết rằng Nasdaq Composite (chỉ số tổng hợp Nasdaq) là chỉ số dựa trên giá cổ phiếu của toàn bộ các doanh nghiệp niêm yết tại sàn này.
Chỉ số Nasdaq được rất nhiều nhà đầu tư quan tâm
1. Điều kiện để được niêm yết cổ phiếu trên sàn Nasdaq
Với mức phí niêm yết thấp và tiềm năng phát triển lớn, Nasdaq thu hút nhiều doanh nghiệp niêm yết để hướng đến tăng trưởng. Công ty muốn niêm yết trên sàn này phải đáp ứng ba điều kiện.
– Tiêu chuẩn thu nhập: Công ty cần có ít nhất 1 triệu USD thu nhập trước thuế trong năm trước hoặc 2 trong 3 năm gần đây và tổng giá trị vốn cổ đông là 15 triệu USD.
– Tiêu chuẩn vốn chủ sở hữu: Vốn chủ sở hữu ít nhất 30 triệu USD.
– Tiêu chí tổng giá trị thị trường: Giá trị thị trường phải đạt tối thiểu 75 triệu USD.
Nếu không đạt đủ ba điều kiện này, công ty cần chứng minh…của tài sản hoặc thu nhập năm trước, hoặc trong hai trong ba năm gần nhất, vượt quá 75 triệu USD.
Phần cổ phần công chúng nắm giữ phải tối thiểu đạt 1.1 triệu cổ phiếu, với tổng giá trị thị trường ở các mức 8 triệu, 18 triệu và 20 triệu USD. Công ty cần đảm bảo giá cổ phiếu giao dịch trong 90 ngày gần nhất khi nộp đơn niêm yết không dưới 4 USD.
Các công ty nhỏ không đủ điều kiện niêm yết trên Nasdaq có thể cân nhắc chuyển sang thị trường Nasdaq Small Caps Market phù hợp hơn.
Thực tế cho thấy, việc được niêm yết trên sàn chứng khoán quốc tế không quá khó, nhưng thách thức lớn nhất là việc duy trì và tồn tại trước sự cạnh tranh gay gắt trên sàn. Doanh nghiệp niêm yết tại Nasdaq cần duy trì giá cổ phiếu tối thiểu là 4 USD và tổng giá trị cổ phiếu tối thiểu là 1.1 triệu USD.
2. Ba lý do Nasdaq được ưa chuộng trên sàn chứng khoán
Thứ nhất, Nasdaq 100 có tới 47.25% cổ phiếu thuộc lĩnh vực công nghệ, được xem như chuẩn mực cổ phiếu công nghệ của Hoa Kỳ.
Thứ hai, chỉ số Nasdaq tăng 60% kể từ tháng 1.2020, khi sàn giao dịch đã không còn hoạt động do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, tình hình dịch bệnh lại thúc đẩy cổ phiếu công nghệ tăng trưởng mạnh mẽ.
Thứ ba, Nasdaq 100 cho phép hạn chế sự ảnh hưởng từ các công ty hàng đầu, đồng thời cân bằng chỉ số trên thị trường. Vì Nasdaq có trọng số vốn hóa thị trường của từng công ty, không công ty nào chiếm hơn 24%.
Thêm vào đó, biến động của chỉ số Nasdaq tác động trực tiếp tới đồng USD, từ đó ảnh hưởng đến nhiều loại tiền tệ khác, vàng và các tài sản tài chính khác.
Với những đặc điểm trên, Nasdaq đóng vai trò quan trọng trong hoạt động giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư. Theo dõi chỉ số Nasdaq giúp nhà đầu tư dự đoán xu hướng giá cả của các loại tài sản, hỗ trợ việc đưa ra quyết định đầu tư chính xác hơn.
III. Cách tính chỉ số NASDAQ
Nasdaq có hai chỉ số chính: Nasdaq 100 và Nasdaq Composite. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu đặc điểm và phương pháp đo lường của hai chỉ số này.
Phương pháp tính chỉ số Nasdaq hiệu quả và nhanh chóng
1. Chỉ số Nasdaq Composite
Nasdaq Composite, thường gọi tắt là Nasdaq, là chỉ số đo lường sự thay đổi của hơn 3000 cổ phiếu được giao dịch. Dưới đây là 7 loại chứng khoán có trong chỉ số:
– Chứng chỉ tín thác Mỹ – ADR
– Cổ phiếu phổ thông
– Lãi suất góp vốn trách nhiệm hữu hạn
– Cổ phần thông thường
– Quỹ ủy thác đầu tư Bất động sản (REITs)
– Cổ phiếu của lãi suất của người sở hữu SBI
– Cổ phiếu Tracking
Lưu ý chỉ số Nasdaq không bao gồm: Công cụ phái sinh, Cổ phiếu ưu đãi, Quỹ trao đổi giao dịch (ETF), và Chứng khoán nợ.
Nasdaq Composite được tính dựa trên phương pháp vốn hóa thị trường của một doanh nghiệp.
Công thức như sau:
Giá trị của Nasdaq Composite được tính bằng (Trọng số của mỗi chứng khoán x Giá đóng cửa của chứng khoán) chia cho Ước số
Nasdaq gán cho mỗi chứng khoán một tỷ trọng % dựa trên giá trị vốn hóa thị trường của công ty, do đó bất kỳ biến động nào về giá chứng khoán hay chia tách, gộp cổ phiếu đều ảnh hưởng đến giá trị tỷ số của các công ty lớn có vốn hóa cao.
Ước số được điều chỉnh phù hợp với mục đích báo cáo và có thể thay đổi nếu có sự biến động như: tham gia hoặc rút khỏi sàn, hợp nhất, chia tách cổ phiếu… tạo ra sự không ổn định trong việc theo dõi chỉ số.
2. Chỉ số Nasdaq 100
Đây là chỉ số đo lường 100 công ty phi tài chính hàng đầu niêm yết trên sàn, với đa dạng ngành nghề nhưng chủ yếu là công nghệ và tài chính, đại diện cho nền công nghiệp hiện đại toàn cầu. Các công ty công nghệ hàng đầu như Apple, Facebook, Microsoft,… được theo dõi thông qua chỉ số này.
Chỉ số Nasdaq 100 có tác động lớn tới toàn sàn
Các công ty được tính vào chỉ số Nasdaq 100 không chỉ là 100 công ty vốn hóa cao nhất mà còn phải đáp ứng các tiêu chí: niêm yết độc quyền trên Nasdaq, có thời gian niêm yết ít nhất 2 năm (hoặc 1 năm với điều kiện vốn hóa đáp ứng đủ), hoạt động tích cực (với khối lượng giao dịch hàng ngày ít nhất 200.000 cổ phiếu), báo cáo quý và năm, không có nguy cơ phá sản.
Công thức tính chỉ số Nasdaq 100:
Giá trị của Nasdaq 100 = (Trọng số của mỗi chứng khoán x Giá đóng cửa của chứng khoán) chia cho Ước số
Quy chuẩn ước số tương tự Nasdaq Composite
Ngoài hai chỉ số chính Nasdaq Composite và Nasdaq 100, Nasdaq còn có hai chỉ số phụ khác là Nasdaq Biotechnology Index – đại diện cho chứng khoán của các công ty Công nghệ sinh học và Dược phẩm niêm yết, và Nasdaq Financial 100 – chỉ số của các công ty tài chính như ngân hàng, bảo hiểm, môi giới và thế chấp.
IV. So sánh chỉ số Nasdaq Composite và Nasdaq 100
Hai chỉ số chính của Nasdaq có những đặc điểm riêng biệt mà nhà đầu tư cần hiểu rõ để tối ưu hóa quyết định đầu tư:
Bảng so sánh chỉ số Nasdaq Composite và Nasdaq 100
V. Các ngành và doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong chỉ số NASDAQ
Trong chỉ số Nasdaq Composite, có 9 ngành với tỷ trọng cụ thể như sau:
– Kỹ thuật chiếm 46.40%
– Dịch vụ tiêu dùng chiếm 20.16%
– Chăm sóc sức khỏe chiếm 10.86%
– Tài chính chiếm 8.59%
– Công nghiệp chiếm 6.32%
– Hàng tiêu dùng chiếm 5.49%
– Dầu khí chiếm 0.71%
– Vật liệu cơ bản chiếm 0.47%
– Các tiện ích khác chiếm 0.30%
Chỉ số Nasdaq 100 bao gồm các ngành tương tự Nasdaq Composite nhưng không bao gồm dịch vụ tài chính. Công nghệ chiếm 54% tỷ trọng; dịch vụ tiêu dùng gồm các công ty như chuỗi nhà hàng, bán lẻ và dịch vụ du lịch; cùng với chăm sóc sức khỏe, công nghiệp và viễn thông.
Với các quy tắc nghiêm ngặt, Nasdaq đã trở thành sàn chứng khoán tiêu chuẩn châu Âu và có vai trò rất lớn trong việc phân tích thị trường. Qua bài viết này, Chuyên Tài Chính hy vọng mang đến thông tin chi tiết và hữu ích về sàn Nasdaq, giúp nhà đầu tư có thêm kiến thức giao dịch.
