Chỉ số P/S là một công cụ quan trọng giúp nhà đầu tư định giá doanh nghiệp. Vậy chỉ số này là gì, cách tính ra sao, và ứng dụng như thế nào trong chứng khoán, xin mời quý vị theo dõi lời giải thích từ chuyên gia tài chính Chuyên Tài Chính.
1. Chỉ số P/S là gì?
Chỉ số P/S – Price/Sales per Share hoặc Price to Ratio được sử dụng để định giá thị trường liên quan đến doanh thu trên mỗi cổ phần. P/S cho biết thị trường sẵn sàng chi bao nhiêu cho 1 đồng doanh thu của doanh nghiệp.
P/S còn được dùng để phân tích và xác định giá trị tương đối của cổ phiếu so với giá trị quá khứ và so sánh với các công ty khác trong cùng ngành.
Chỉ số P/S dùng để đo giá trị của doanh nghiệp so với giá thị trường
2. Ý nghĩa của chỉ số P/S
Nếu doanh nghiệp có hoạt động ổn định, doanh thu tăng trưởng đều mà hệ số P/S quá thấp, có khả năng doanh nghiệp bị định giá thấp và đây là cơ hội đầu tư tốt. Trái lại, hệ số P/S quá cao ngụ ý công ty có thể bị định giá cao hơn giá trị thực.
Để xác định chỉ số P/S là cao hay thấp cần so với hai yếu tố:
– Hệ số P/S trung bình trong ngành hoặc với doanh nghiệp có cùng quy mô cạnh tranh.
– P/S của doanh nghiệp trong quá khứ: Khi chỉ số P/S thấp hơn trung bình lịch sử thì có thể cân nhắc mua cổ phiếu.
Ngoài ra, nhà đầu tư nên kết hợp các chỉ số khác để có cái nhìn toàn diện về giá trị thực của doanh nghiệp.
Xem xét chỉ số P/S để quyết định có nên đầu tư không
3. Ưu và nhược điểm của chỉ số P/S
Khi ứng dụng P/S vào đo lường và định giá cổ phiếu, có các ưu điểm sau:
– Doanh thu ít biến động nên chỉ số P/S mang tính chính xác cao hơn.
– Chỉ số P/S có thể định giá doanh nghiệp thua lỗ, tức là dù có doanh thu nhưng chưa có lợi nhuận. Hầu hết doanh nghiệp thường lỗ ở giai đoạn đầu dự án, vì vậy nhà đầu tư nên so P/S với quá khứ và công ty cùng ngành để đánh giá chính xác hơn.
Mặt khác, P/S cũng có một số hạn chế:
– Chỉ số P/S chỉ cung cấp thông tin về bán hàng, không nắm bắt được sự khác biệt về cấu trúc chi phí giữa doanh nghiệp.
– Bản chất kinh doanh cần lợi nhuận và dòng tiền nên nếu doanh thu không đủ bù đắp chi phí trong thời gian dài, lợi nhuận sẽ âm.
– Doanh nghiệp có chỉ số P/S giảm đột ngột do doanh thu tăng cần chú ý số tiền thu về trên bảng cân đối. Nếu tiền phải thu tăng nhanh hơn doanh số, có thể doanh nghiệp đã ghi nhận sớm nhưng dòng tiền thực chưa về.
Quan tâm đến ưu điểm và hạn chế của hệ số P/S
4. Cách tính chỉ số P/S
Chỉ số P/S đơn giản của một công ty được xác định dựa trên 3 dữ liệu cơ bản sau:
P: giá cổ phiếu hiện tại (Market Price)
S: doanh thu thuần trên mỗi cổ phiếu (Sales per Share)
Số lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành
Công thức tính hệ số P/S như sau:
P/S = Thị giá cổ phiếu / Doanh thu thuần x Số lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành
Công thức rút gọn:
P/S = Vốn hóa thị trường / Tổng doanh thu thuần
Ví dụ:
Cổ phiếu có mức giá P = 126,2 ngàn đồng.
Tổng cộng cổ phiếu lưu hành = 1,741 tỷ cổ phiếu.
Vốn hóa thị trường = 219.763 tỷ VNĐ.
Tổng doanh thu thuần = 13.230 + 13.738 + 13.015 + 13.743 = 53.726 tỷ đồng.
Khi đó: Doanh thu thuần = Doanh thu 4 quý/KLCP lưu hành = 53.736/1,741 = 30,86 (ngàn đồng).
P/S = Thị giá cổ phiếu/Doanh thu thuần = 126,2/30.86 = 4.09.
P/S = Vốn hóa thị trường/Tổng doanh thu thuần = 219.763/53.726= 4.09.
Vậy chỉ số P/S là 4.09.
Một số tình huống có thể áp dụng P/S thay cho P/E
5. Mối quan hệ giữa chỉ số P/S và P/E
Chỉ số P/E – Price to Earning ratio – đại diện cho quan hệ giữa giá thị trường và thu nhập trên cổ phiếu. Trong đó, P là mức giá cổ phiếu đang giao dịch trên thị trường hiện nay.
Chỉ số P/E cho biết số tiền mà nhà đầu tư sẵn lòng chi trả để có được một đồng lợi nhuận từ cổ phiếu.
Có hai kịch bản khi chỉ số P/E cao:
Thứ nhất, giá cổ phiếu cao ám chỉ công ty có tiềm năng phát triển, nhà đầu tư kỳ vọng lớn vào cổ phiếu.
Thứ hai, thu nhập từng cổ phiếu thấp nhưng chỉ tạm thời và sẽ sớm được điều chỉnh trong ngắn hạn.
Chỉ số P/E thấp thể hiện kỳ vọng của nhà đầu tư vào cổ phiếu không cao ở thời điểm xét. Không loại trừ doanh nghiệp có lợi nhuận bất thường.
Mối quan hệ giữa chỉ số P/S và P/E trong chứng khoán
Khi nào nên dùng chỉ số P/S thay cho P/E?
Ở các ngành có chu kỳ, P/E có thể bị biến động do lợi nhuận bị ảnh hưởng. Khi đó, P/S sẽ là lựa chọn hợp lý trong việc phân tích và đánh giá.
Khi ngành nghề xuất hiện những xu hướng dịch chuyển mới, cần cân nhắc đến P/S: Xu hướng biến động trong các ngành diễn ra phổ biến. Hiện nay, nhiều lĩnh vực nổi bật thường đối đầu giữa cái mới và cái cũ, với sự phát triển dẫn đến những đột phá tốt hơn, chẳng hạn như thương mại điện tử và bán lẻ truyền thống, năng lượng tái tạo so với năng lượng truyền thống, ô tô truyền thống với xe tự lái… Tuy nhiên, quá trình này cần thời gian dài để được phản ánh qua doanh thu và lợi nhuận.
Dựa vào hệ số P/S để đánh giá một doanh nghiệp đang thua lỗ. P/S không phụ thuộc vào lợi nhuận như P/E. Khi một doanh nghiệp thua lỗ, P/E < 0 và không mang ý nghĩa.
Các doanh nghiệp mới chỉ có thể tạo ra doanh thu chứ chưa thu về lợi nhuận. Kể cả một số doanh nghiệp có thị phần ổn định vẫn có lúc thua lỗ. Khi lợi nhuận âm, không thể sử dụng P/E.
Hãy so sánh P/S của doanh nghiệp qua các giai đoạn hoặc với các doanh nghiệp cùng ngành để có đánh giá chính xác.
Chỉ số P/S không bị ảnh hưởng nếu doanh nghiệp dùng kế toán để thay đổi lợi nhuận. Nhiều doanh nghiệp thường điều chỉnh thông tin khiến lợi nhuận chênh lệch thực tế. Thường thì, doanh nghiệp giảm lợi nhuận bằng cách tăng khấu hao, lãi vay, chi phí thuế…
Nếu P/S giảm đột ngột do doanh thu tăng, có khả năng bất thường trong các khoản phải thu trên bảng cân đối kế toán. Nếu các khoản này tăng nhanh hơn doanh thu, có thể đây là các khoản phải thu chưa thu tiền về.
Nếu báo cáo lưu chuyển tiền tệ cho thấy dòng tiền kinh doanh giảm dù thu nhập ròng đang tăng, nhà đầu tư nên cẩn trọng vì doanh thu tăng nhưng tiền không thu về.
6. Chỉ số P/S như thế nào là tốt?
Không có giá trị tuyệt đối nào cho chỉ số P/S
Như đã phân tích, hệ số P/S giúp nhà đầu tư đánh giá xem một doanh nghiệp có đang định giá hợp lý không, hay bị cao hay thấp hơn giá trị thực, từ đó tìm kiếm cơ hội trong thị trường ngành có tốc độ phát triển nhanh.
Chỉ số P/S sẽ phản ánh giá mà thị trường sẵn lòng chi trả cho một đồng doanh thu của doanh nghiệp. Trong những ngành có tốc độ tăng trưởng mạnh từ 15-20%/năm hoặc hơn, nhà đầu tư có thể dựa vào chỉ số P/S để tìm cơ hội.
Nếu chỉ số P/S thấp hơn trung bình ngành hoặc so với đối thủ nhưng doanh nghiệp đang tăng trưởng và không ngừng cải thiện thị phần, có thể doanh nghiệp chịu thua lỗ để tái đầu tư. Đây là cơ hội tốt để nhà đầu tư tham gia vào quá trình phát triển của doanh nghiệp.
7. Cách sử dụng chỉ số P/S trong đầu tư chứng khoán
Trong đầu tư chứng khoán, nắm vững hệ số P/S giúp nhà đầu tư đánh giá chính xác về doanh nghiệp và không bỏ lỡ cơ hội quý giá.
Khi doanh nghiệp có chỉ số P/S thấp nhưng doanh thu tăng trưởng đều, nghĩa là doanh nghiệp bị định giá thấp. Đây là thời điểm mua cổ phiếu để chờ đợi cơ hội trong tương lai. Ngược lại, nếu P/S quá cao có thể là doanh nghiệp đang bị đánh giá quá cao.
Theo các chuyên gia đầu tư chứng khoán, cần so sánh chỉ số P/S qua từng giai đoạn và kết hợp với các chỉ số khác như P/E, P/B để đánh giá doanh nghiệp. Nếu chú ý đến yếu tố lợi nhuận, doanh nghiệp có P/S thấp hơn quá khứ hoặc thấp hơn đối thủ cạnh tranh chính là tín hiệu đầu tư tốt.
Những doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, có ngành nghề ổn định và tăng trưởng bền vững thường có P/S cao.
Ngược lại, doanh nghiệp vận hành rủi ro cao với tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu lớn sẽ có P/S thấp.
P/S của từng doanh nghiệp sẽ khác biệt theo từng lĩnh vực, quy mô, cơ cấu và chiến lược hoạt động. Nhà đầu tư không nên chỉ dựa vào chỉ số này mà bỏ qua cơ cấu chi phí hay cấu trúc nợ.
P/S là chỉ số quan trọng để tìm ra các cơ hội đầu tư hấp dẫn. Với những thông tin trên, Chuyên Tài Chính mong rằng bạn đã nắm rõ hơn về chỉ số P/S và có thể áp dụng hiệu quả trong đầu tư chứng khoán.
