Chỉ số Nikkei 225 là biểu tượng cho sức mạnh của những doanh nghiệp hàng đầu Nhật Bản và được xem là một trong các chỉ số quan trọng nhất, được giám sát chặt chẽ trên thị trường chứng khoán châu Á.
1. Chỉ số Nikkei là gì? Chỉ số Nikkei 225 là gì?
Chỉ số Nikkei, viết tắt của Nikkei 225 Stock Average hay Nikkei Asia, đại diện cho 225 công ty Blue chip hàng đầu Nhật Bản trên sàn chứng khoán Tokyo. Tên gọi khác của chỉ số này là JPN225.
Công ty Blue chip là những doanh nghiệp có vốn hóa cao và được công nhận cao nhất trên thị trường. Chỉ số này tương tự như rổ cổ phiếu VN30 đại diện cho 30 công ty Blue chip hàng đầu Việt Nam.
Nikkei là chỉ số quan trọng, được coi là bộ chỉ số quyền lực tại Nhật Bản, có cách tính và sử dụng giống chỉ số Dow Jones tại Mỹ hay chỉ số chứng khoán Trung Quốc Shanghai. Nikkei bao gồm các công ty nổi tiếng như: Canon InCorporated, Sony Corporation, Toyota Motor Corporation…
Nihon Keizai Shimbun là tờ báo chịu trách nhiệm tính chỉ số Nikkei
Chỉ số chứng khoán Nikkei được sử dụng cho sàn giao dịch chứng khoán Tokyo (Tokyo Stock Exchange – TSE) từ năm 1949. Đến năm 1971, tờ báo kinh tế Nihon Keizai Shimbun (gọi tắt là Nikkei) bắt đầu đảm nhận việc tính toán chỉ số “Nikkei Dow Jones Stock Average” hàng ngày.
Tên chính thức là Nikkei 225 được áp dụng từ năm 1985. Từ tháng 1 năm 2010, chỉ số Nikkei được tính toán và cập nhật liên tục trong phiên giao dịch trên sàn chứng khoán.
Trong quá khứ, chỉ số Nikkei đã từng tăng mạnh lên 40.000 điểm vào năm 1989 nhờ tiết kiệm toàn cầu, nhưng sau đó giảm xuống còn 15.000 điểm vào năm 1992 do sự kiện bong bóng tài chính bùng nổ.
Cuối năm 2005, chỉ số Nikkei 225 phục hồi nhẹ, đạt 16.000 điểm nhờ sức hấp dẫn của thị trường Nhật Bản. Sau đó trong năm 2013, Nikkei 225 đã tăng 57% sau cuộc bầu cử tổng thống mới và tiếp tục tăng lên mức 20.000 điểm vào tháng 4 năm 2015.
2. Ý nghĩa của chỉ số Nikkei
Chỉ số Nikkei 225 mang ý nghĩa không chỉ đối với thị trường chứng khoán cơ sở mà còn tạo ra cơ hội cho sự phát triển của chứng khoán phái sinh.
Đây là chỉ số bình quân chứng khoán của 225 doanh nghiệp lớn nhất, có cổ phiếu quan trọng nhất, được coi là chỉ số quốc gia chuẩn mực, phản ánh hiệu suất của thị trường chứng khoán Nhật Bản.
Nikkei index là chỉ số chứng khoán của 225 công ty vốn hóa lớn nhất
Những biến đổi của các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng đến chỉ số Nikkei, do đó chỉ số này cung cấp góc nhìn tổng quan về sự ổn định trong kinh tế, chính trị và xã hội.
Chỉ số này cũng đóng vai trò là cơ sở cho hợp đồng phái sinh.
3. Đặc điểm của chỉ số Nikkei
Đây là một chỉ số đánh giá thị trường chứng khoán lâu đời ở châu Á.
Cổ phiếu được định giá bằng đồng Yên Nhật (JPN).
Chỉ số Nikkei 225 được ra đời như một phần của quá trình tái thiết và công nghiệp hóa Nhật Bản sau Thế chiến thứ hai.
Cổ phiếu trong chỉ số này được xếp dựa trên giá thị trường, thay vì theo vốn hóa như thông thường.
Vào tháng 9 hàng năm, JPN225 được đánh giá và mọi điều chỉnh cần thiết sẽ thực hiện vào tháng 10 của năm đó. (Tương tự nhóm cổ phiếu VN30 của Việt Nam kiểm tra định kỳ 6 tháng/lần vào tháng 1 và tháng 7).
Đánh giá chỉ số Nikkei chỉ diễn ra một lần vào tháng 9 hàng năm
4. Các yếu tố tác động đến chỉ số Nikkei
Giá trị chỉ số Nikkei di chuyển theo biến động giá cổ phiếu của 225 công ty thành viên. Yếu tố ảnh hưởng đến giá các doanh nghiệp này gồm:
Tỷ giá tiền tệ
Vì kinh tế Nhật phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu nên giá trị đồng Yên quyết định quan trọng tới giá cổ phiếu. Khi JPY tăng, sản phẩm Nhật kém cạnh tranh trên thị trường quốc tế, có thể khiến giá cổ phiếu giảm. Ngược lại, đồng Yên giảm làm hàng hóa Nhật được mua nhiều hơn quốc tế, chỉ số JPN225 có thể tăng.
Chính sách từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản
Chính sách của Ngân hàng Trung ương có thể tác động chi phí doanh nghiệp và người dân, từ đó ảnh hưởng đến doanh thu và giá cổ phiếu.
Nhiều yếu tố tác động đến biến động Nikkei
Sự kiện kinh tế
Như nhiều chỉ số khác, yếu tố chính trị, kinh tế và xã hội đều có thể ảnh hưởng đến Nikkei. Tăng trưởng kinh tế thúc đẩy việc làm và thu nhập, dẫn đến nhu cầu tiêu dùng và sản xuất tăng, cổ phiếu tăng.
Thiên tai
Thảm họa tự nhiên tại Nhật có thể ảnh hưởng đến chỉ số JPN225. Ví dụ, động đất và sóng thần 2011 đã dẫn đến bán tháo cổ phiếu, khiến Nikkei 225 sụt giảm 7% sau đó.
5. Phương pháp tính chỉ số Nikkei nhanh chóng
Chỉ số Nikkei 225 được tính theo cách tương tự Chỉ số Dow Jones của Mỹ, đều dựa trên trung bình số học mà không xét giá trị vốn của các công ty thành phần.
Hàng năm, Nihon Keizai Shimbun lựa chọn 225 công ty thành phần chỉ số JPN 225. Thay đổi có hiệu lực vào tháng 10 năm đó.
Nikkei index đại diện cho sáu lĩnh vực chính
Công thức tính:
Nikkei 225 = (trung bình giá cổ phiếu của công ty vào một ngày T x giá trị cơ bản)/trung bình của giá đã điều chỉnh
Dựa vào công thức, có thể thấy:
JPN225 thể hiện giá tổng hợp của 225 cổ phiếu hàng đầu ở Nhật Bản. Giá trị của chỉ số này là kết quả từ sự tổng hợp giá của 225 cổ phiếu, đại diện cho sáu ngành chính gồm: công nghệ, hàng tiêu dùng, tài chính ngân hàng, giao thông vận tải, vật liệu và dịch vụ công cộng.
Chẳng hạn: Chỉ số chứng khoán Tokyo đạt mức 30.000 điểm với tổng vốn hóa 8.000 tỷ Yên Nhật. Vốn hóa của 225 công ty hàng đầu là 6000 tỷ Yên. Công thức như sau:
(Vốn hóa của 225 công ty niêm yết là 6.000 tỷ Yên * chỉ số chứng khoán Tokyo là 30.000 điểm) / tổng vốn hóa là 8.000 tỷ Yên = 22.500 điểm.
Chỉ số Nikkei có mối quan hệ nghịch biến với đồng Yên Nhật, cung cấp cơ hội đa dạng hóa danh mục cho nhà đầu tư.
6. Hướng dẫn cách theo dõi chỉ số Nikkei hiệu quả
Để theo dõi Nikkei 225 qua máy tính, bạn có thể truy cập các trang web chuyên về chứng khoán như investing.com, ifcmarkets.com hoặc mitrade.com…
Các cổ phiếu thuộc JPN225 thường có tính thanh khoản cao
Giao dịch theo chỉ số Nikkei mang lại những lợi ích như:
Tính thanh khoản cao do đây là những chỉ số hàng đầu, thường xuyên giao dịch với khối lượng lớn.
Các yếu tố vĩ mô tác động trực tiếp lên chỉ số này, tạo cơ hội để nhà đầu tư giao dịch, nắm bắt thời cơ tăng giá dựa vào phân tích kinh tế, xã hội, chính trị.
Những ai không trực tiếp tham gia vào thị trường Nhật Bản có thể đầu tư vào Nikkei qua các cách sau:
Đầu tư vào Nikkei 225 CFD (hợp đồng chênh lệch), cho phép thu lợi nhuận từ sự dao động của Nikkei 225. Nhà đầu tư “Long” (mua) nếu kỳ vọng chỉ số tăng và “Short” (bán) nếu dự đoán giảm.
Đặc biệt, phương thức này không yêu cầu sở hữu thực sự cổ phiếu, mà chỉ dựa vào dự đoán biến động giá để hưởng lợi từ sự chênh lệch.
Hướng dẫn cách theo dõi và đầu tư vào Nikkei 225
Đầu tư vào Nikkei 225 Futures: Đây là một hợp đồng chuẩn hóa giữa các bên để trao đổi tài sản với giá cụ thể tại hiện tại và thực hiện vào tương lai.
Ví dụ: vào ngày 01/01/2022, mở vị thế mua tương lai Nikkei 225 với kỳ hạn 3 tháng để đến 31/03/2022 thực hiện đóng hợp đồng và tính toán lãi/lỗ.
Đầu tư vào Nikkei 225 ETF: Quỹ ETF là lựa chọn tốt cho nhà đầu tư chưa quen với việc phân bổ vốn trong hợp đồng tương lai.
ETF là quỹ danh mục hoán đổi. Họ đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu chính phủ, doanh nghiệp hoặc vàng và phát hành chứng chỉ ETF cho nhà đầu tư. Nhà đầu tư có thể mua chứng chỉ quỹ thay vì tự tìm kiếm cổ phiếu.
Trước các đợt phát hành, quỹ ETF thường đưa ra sản phẩm theo ba hướng: tăng trưởng, trung tính và bảo toàn, phù hợp với từng mức lợi suất cho nhà đầu tư lựa chọn.
Bài viết trên từ Chuyên Tài Chính hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ về chỉ số Nikkei 225, cách tính và phương thức đầu tư hiệu quả theo chỉ số JPN225.
