Mô hình vai đầu vai là một công cụ rất phổ biến đối với các nhà đầu tư trong phân tích kỹ thuật chứng khoán và tiền ảo… Công cụ này hỗ trợ nhà đầu tư trong việc dự báo xu hướng giá cả một cách khá chính xác, giúp họ đưa ra quyết định cắt lỗ và chốt lời hiệu quả nhất. Vậy cụ thể mô hình vai đầu vai gồm những gì và cách thức giao dịch như thế nào để đạt kết quả tốt nhất? Cùng tìm hiểu với chuyentaichinh.com tại đây.
1. Mô hình vai đầu vai là gì?
Mô hình vai đầu vai (tiếng Anh: Head and Shoulders) là một dạng mô hình giá có khả năng dự báo sự thay đổi của giá trong tương lai.
Theo nhà phân tích tài chính nổi tiếng – John Murphy, mô hình vai đầu vai là một trong những mô hình đáng tin cậy nhất. Nó được coi như nền tảng cho nhiều mô hình khác, chẳng hạn như mô hình đảo chiều, một biến thể của mô hình vai đầu vai.
Mô hình vai đầu vai thường thấy trong phân tích thị trường chứng khoán
Lợi ích từ mô hình:
– Mô hình vai đầu vai hỗ trợ nhà đầu tư trong việc dự báo khá chính xác xu hướng giá chứng khoán, từ đó giúp họ xác định khoảng giá để đưa ra mục tiêu lợi nhuận tốt nhất và giảm thiểu rủi ro.
– Quan sát đỉnh và đáy giá của mô hình, các nhà đầu tư có thể thực hiện lệnh chốt lời và cắt lỗ một cách nhanh chóng và hiệu quả.
– Đồng thời, người tham gia thị trường cũng có thể dự báo xu hướng tăng hoặc giảm của cổ phiếu trong giai đoạn tiếp theo.
Hạn chế của mô hình là xu hướng đảo chiều mạnh mẽ, dẫn đến biến động giá theo cùng một hướng.
2. Đặc điểm và các yếu tố tạo nên mô hình vai đầu vai
Mô hình vai đầu vai được minh họa dưới dạng biểu đồ đường cơ bản gồm 3 đỉnh: 2 đỉnh bên ngoài có chiều cao tương tự nhau, đỉnh ở giữa cao nhất.
Các yếu tố cấu thành mô hình vai đầu vai bao gồm: vai trái, đầu ở giữa, vai phải và đường viền cổ. Tùy theo hướng của các yếu tố mà biểu đồ sẽ thiết lập xu hướng giảm giá hoặc tăng giá khác nhau. Ngoài các yếu tố trên còn có khối lượng, sự đột phá, mục tiêu giá và sự chuyển đổi của hỗ trợ thành kháng cự cũng góp phần ảnh hưởng đến giá cổ phiếu.
Đặc điểm nhận diện mô hình vai đầu vai trong giao dịch chứng khoán
Đầu tiên, cần thiết lập một xu hướng tăng, vì nếu không có xu hướng tăng cần đảo ngược thì không thể hình thành mô hình Đầu và Vai.
Vai trái: Vai trái hình thành đỉnh, đánh dấu điểm cao của xu hướng tăng. Sau khi hình thành đỉnh, giá giảm trở lại (tức là có sự điều chỉnh giảm tạo đáy) để hoàn thiện vai. Đáy đầu tiên thường nằm trên đường xu hướng, vẫn giữ xu hướng tăng.
Đầu ở giữa: Từ đáy của vai trái, giá tăng vượt qua đỉnh của vai trái và tạo một đỉnh mới, cao hơn đỉnh của vai trái. Sau khi đạt đỉnh, giá lại điều chỉnh đi xuống tạo thành đáy thứ hai, tương đương với đáy đầu tiên. Hai đáy này nối với nhau tạo thành đường viền cổ. Đáy thứ hai có xu thế phá vỡ đường xu hướng đi lên.
Vai phải: Từ điểm đáy thứ hai, giá sẽ gia tăng để đạt đỉnh tương đương với đỉnh vai trái, sau đó sẽ giảm sút, phá vỡ đường viền cổ và dự đoán xu hướng giá sẽ đi xuống.
Đường viền cổ: Đường viền là thành phần quan trọng trong mô hình. Như đã nói trên, đường này kết nối đáy của vai trái với đáy của đầu. Do đó, đường viền cổ có thể nghiêng lên, nghiêng xuống hoặc nằm ngang phụ thuộc vào hai điểm đáy.
Đường viền cổ được coi là mức kháng cự để nhà đầu tư tìm kiếm mô hình đầu và vai có xu hướng tăng. Họ chờ giá vượt qua các mốc này trước khi thực hiện giao dịch mua bán. Khi dự báo mô hình vai đầu vai có xu hướng giảm, đường viền cổ được xem là mức hỗ trợ.
3. Các kiểu mô hình vai đầu vai trong chứng khoán
Hiện có hai kiểu mô hình vai đầu vai phổ biến trong phân tích chứng khoán, bao gồm mô hình vai đầu vai thuận và ngược.
Mô hình vai đầu vai thuận
Hình: Mô hình vai đầu vai thuận hoàn chỉnh, với điểm đỏ là điểm bán
Theo hướng tăng, mô hình này được tạo ra từ ba đỉnh, trong đó đỉnh cao nhất là đỉnh đầu, hai đỉnh bên là vai trái và vai phải có độ cao tương đương, đường viền cổ nối từ điểm đáy của vai trái và đầu.
Hai vùng vai và vùng đầu mà giá đi qua thể hiện dấu hiệu đảo chiều của thị trường. Vai trái xuất hiện khi giá tăng rồi nhanh chóng lùi về đáy, đầu ở trung tâm cũng nhanh chóng lên đỉnh rồi giảm, và tiếp tục hình thành vai phải thứ hai – vai phải, giảm tương tự vai trái, thường có sự thoái lui nhẹ đi lên hoặc đi ngang qua chuyển động giá.
Mô hình vai đầu vai thuận hoàn chỉnh phát ra tín hiệu đảo chiều từ thị trường, khi giá giảm một lần nữa và phá vỡ dưới đường viền cổ.
Mô hình vai đầu vai ngược:
Mô hình vai đầu vai ngược là phiên bản đảo ngược của mô hình vai đầu vai thuận, theo xu hướng giảm.
Mô hình vai đầu vai ngược trong phân tích chứng khoán
Trong mô hình vai đầu vai ngược, giá cổ phiếu sẽ hạ xuống ba mức thấp cách nhau bởi hai giai đoạn tăng giá ngắn hạn.
Phần giữa của mô hình là đáy thấp nhất, trong khi đáy của hai vai cao hơn. Sau khi vai phải hình thành, giá sẽ phục hồi một lần nữa, phá vỡ đường viền cổ và xu hướng giảm bị đảo chiều.
Phương pháp giao dịch với mô hình vai đầu vai
Khi mô hình vai đầu vai xuất hiện, chiến lược chung là BÁN ra.
Điều quan trọng nhất trong giao dịch theo mô hình vai đầu vai là nhà đầu tư cần phải kiên nhẫn để mô hình hoàn chỉnh, đợi giá phá vỡ đường viền cổ rồi mới bán. Một số trường hợp không hoàn thiện hoàn toàn dễ khiến nhà đầu tư hiểu lầm và dẫn đến quyết định sai lầm.
Trên thị trường cơ sở, nếu không sở hữu cổ phiếu, nếu gặp tình thế đó, tốt nhất nên kiên nhẫn chờ cơ hội khác hoặc tìm đến cổ phiếu khác;
Nếu nắm giữ cổ phiếu đó, nhà đầu tư nên bán ngay.
Trên thị trường chứng khoán phái sinh, quyền chọn hoặc Forex, nhà đầu tư có thể lựa chọn bán khống. Thời điểm bán thích hợp nhất là khi giá vượt qua đường viền cổ.
Cách thực hiện chốt lời và dừng lỗ trong mô hình vai đầu vai:
Cách 1: Bán ra khi giá vượt qua đường viền cổ, vì khi đó giá đã xác định chắc chắn sẽ đảo chiều.
Cách 2: Bán ra khi giá không chỉ phá vỡ đường viền cổ mà còn có thêm đợt đảo chiều nữa.
Mô hình vai đầu vai hoàn chỉnh khi đường giá phá vỡ đường viền cổ. Nhà đầu tư không thể chốt lãi ở điểm đầu hoặc vai phải khi mô hình chưa hoàn chỉnh. Một số nhà đầu tư mạo hiểm chờ thêm một phiên phục hồi trước khi cắt lỗ, tuy nhiên chỉ khi phiên phục hồi diễn ra mới có thể thực hiện, nếu không sẽ chịu lỗ lớn.
Lưu ý:
Mô hình không bao giờ hoàn toàn chính xác 100%, và không phải khi nào cũng giao dịch thuận lợi. Nhà đầu tư nên chuẩn bị kế hoạch ứng phó với tình huống thị trường bất ngờ, chẳng hạn như khi sự kiện không lường trước khiến đáy vai cực thấp, mục tiêu giá ban đầu khó đạt.
Các mô hình vai đầu vai mang tính chủ quan, nên nhận diện hình dáng cũng sẽ khác nhau đối với từng nhà đầu tư. Vì vậy, cần cân nhắc kết hợp các chỉ báo kỹ thuật khác để đảm bảo tín hiệu đảo chiều trước khi thực hiện giao dịch.
Mô hình vai đầu vai là một trong những mô hình đảo chiều khá ổn định. Vì vậy, khi hiểu rõ và áp dụng đúng, nhà đầu tư có thể nhận diện các cổ phiếu tiềm năng và chốt lời hiệu quả. Hi vọng thông tin trên giúp các nhà đầu tư có cái nhìn khách quan hơn về mô hình này.
