Biểu đồ nến Nhật là công cụ phổ biến trong phân tích chứng khoán, dùng để diễn tả sự biến động giá trong một phiên giao dịch nhất định. Việc nắm vững cách đọc biểu đồ nến Nhật sẽ giúp dự đoán giá chuẩn xác hơn và tối ưu hóa lợi nhuận. Cùng chuyentaichinh tìm hiểu chi tiết cách đọc qua bài viết sau nhé.
I. Biểu đồ nến Nhật là gì?
Biểu đồ nến Nhật ra đời từ thế kỷ 18 do Munehisa Homma sáng tạo. Ông, một thương gia, đã dùng biểu đồ nến để biểu thị giá gạo tại Nhật, phân tích các yếu tố kinh tế, thời tiết, và chính sách, nhằm phát hiện quy luật biến động của giá gạo.
Kỹ thuật của Munehisa Homma đã giúp ông gần như chi phối thị trường gạo Nhật Bản. Nhờ thành công đó, biểu đồ nến của ông trở nên nổi tiếng và được nhiều nước phương Tây áp dụng rộng rãi.
Khám phá biểu đồ nến Nhật và cách đọc nến chứng khoán
Hiện nay trong chứng khoán, “biểu đồ nến Nhật” hay “mô hình nến Nhật” được sử dụng để mô tả động thái giá và tâm lý của các trader, nhà đầu tư, dựa trên bốn thông tin chính từ một phiên giao dịch.
Trader và nhà đầu tư hàng ngày cần phân tích biểu đồ nến để xác định xu hướng giá thị trường, dự đoán sức mạnh xu hướng và tìm điểm vào lệnh, chốt lời, cắt lỗ.
Mặc dù lúc đầu việc đọc biểu đồ nến có vẻ phức tạp, nhưng khi quen dần, bạn sẽ thấy nó thực sự hữu ích và không khó như tưởng tượng.
II. Các loại nến Nhật cơ bản
Để hiểu rõ biểu đồ nến, trước tiên cần phân biệt các loại nến cơ bản và ý nghĩa của chúng. Có 5 loại nến chính: Nến tiêu chuẩn, nến cường lực, nến có râu dài dưới, nến có râu dài trên, và nến do dự.
1. Nến tiêu chuẩn
Cấu tạo: Nến tiêu chuẩn có thân dài, bóng trên và bóng dưới ngắn hơn.
Ý nghĩa: Biểu thị sự tiếp nối của xu hướng hiện tại. Nến xanh là xu hướng giá tăng, còn nến đỏ là xu hướng giá giảm.
2. Nến cường lực
Cấu tạo: Nến cường lực có thân mà không có bóng.
Ý nghĩa: Thể hiện sức mua hoặc bán mạnh trên thị trường, báo hiệu sự tiếp nối hoặc đảo chiều xu hướng.
Tín hiệu đảo chiều: Nến cường lực đỏ sau một xu hướng tăng báo hiệu xu hướng giảm. Ngược lại, nến cường lực xanh sau xu hướng giảm báo hiệu xu hướng tăng.
Tín hiệu tiếp diễn: Nếu nến…
Trong xu hướng tăng, sự xuất hiện của nến cường lực xanh cho thấy dấu hiệu tiếp diễn của xu hướng này. Ngược lại, nến cường lực đỏ xuất hiện trong xu hướng giảm cũng là tín hiệu thị trường sẽ tiếp tục đi xuống.
3. Nến có râu dài ở dưới
Khi xuất hiện ở cuối một xu hướng giảm, nến này được gọi là Nến Hammer; nếu ở cuối xu hướng tăng, nó được gọi là Nến Hanging Man.
Cấu tạo: Nến có thân nhỏ phía trên, phần bóng dài gấp 2 – 3 lần thân nến phía dưới.
Ý nghĩa: Thể hiện giá bị bên bán kéo xuống sâu, nhưng sau đó bên mua lại kéo giá lên. Loại nến này báo hiệu khả năng đảo chiều xu hướng. Nếu nến có râu dài dưới màu đỏ xuất hiện trong xu hướng tăng, thị trường có thể đảo chiều giảm. Ngược lại, nếu nến xanh xuất hiện trong xu hướng giảm, thị trường có thể đảo chiều tăng.
4. Nến có râu dài ở trên
Nếu xuất hiện ở cuối xu hướng giảm, nến này được gọi là Nến Inverted Hammer; nếu hiện diện ở cuối xu hướng tăng, nó được gọi là Nến Shooting Star.
Cấu tạo: Thân nến nhỏ nằm dưới, phần bóng dài gấp 2 – 3 lần thân nến phía trên.
Ý nghĩa: Thể hiện giá bị bên mua kéo lên cao nhưng sau đó lại bị bên bán đẩy xuống. Nến có râu dài ở trên báo hiệu sự đảo chiều xu hướng. Nếu nến đỏ với râu dài phía trên xuất hiện trong xu hướng tăng, báo hiệu đảo chiều giảm; ngược lại, nếu nến xanh xuất hiện trong xu hướng giảm, thị trường sẽ đảo chiều tăng.
5. Nến do dự
Cấu tạo: Thân nến nhỏ hoặc gần như không có, bóng nến rất dài do giá mở và đóng gần như bằng nhau.
Ý nghĩa: Thể hiện sự giằng co không ngã ngũ giữa lực mua và bán.
III. Ý nghĩa của biểu đồ nến Nhật
Mỗi loại biểu đồ nến kể lại “câu chuyện” về cuộc đối đầu giữa thị trường bò (giá lên) và thị trường gấu (giá xuống), giữa người mua và người bán, cũng như giữa cung và cầu, nỗi sợ hãi và lòng tham. Do đó, các nhà giao dịch sử dụng mô hình nến để theo dõi thị trường và xác định điểm giao dịch tối ưu.
Điều quan trọng là hầu hết các mô hình nến cần được xác nhận qua bối cảnh của các nến trước và sau. Nhà đầu tư nên kết hợp việc đọc nến Nhật với phân tích các mô hình và chỉ số khác để có kết quả tốt nhất.
IV. Cấu tạo biểu đồ nến Nhật
Để hiểu biểu đồ nến chứng khoán và biết cách đọc nến Nhật, bạn cần nắm rõ cấu tạo của biểu đồ nến Nhật:
1. Tổng chiều dài nến
Chiều dài nến được đo từ đáy tới đỉnh của toàn bộ cây nến,
Bao gồm cả thân và bóng nến, nến Nhật giúp chúng ta quan sát biến động giá trong một phiên giao dịch. Khi cây nến ngắn, thị trường có vẻ yên ả, trong khi cây nến dài cho thấy sự biến động mạnh.
2. Thân nến
Thân nến là phần hình chữ nhật (xanh/trắng hoặc đỏ/đen), thể hiện sự chênh lệch giữa giá mở cửa và đóng cửa. Trên biểu đồ, thân nến có thể có màu xanh và đỏ, hoặc một số biểu đồ dùng màu trắng và đen.
Nến xanh (hoặc trắng) – giá tăng: Khi giá đóng cửa cao hơn giá mở cửa, cho thấy thị trường mua vào mạnh, giá có xu hướng tăng. Thân nến dài cho thấy lực mua lớn.
Nến đỏ (hoặc đen) – giá giảm: Khi giá đóng cửa thấp hơn giá mở cửa, cho thấy lực bán áp đảo, giá có xu hướng giảm. Thân nến dài chứng tỏ lực bán mạnh.
3. Bóng nến
Bóng nến (hay râu nến) là đường thẳng nhỏ trên hoặc dưới thân nến, thể hiện mức giá thấp nhất và cao nhất trong phiên.
Bóng nến trên chỉ thời điểm giá bị đẩy lên do lực mua mạnh, nhưng bị kéo xuống do lực bán. Bóng dài cho thấy lực bán lớn.
Râu nến dưới cho thấy giá tụt nhanh do lực bán nhiều nhưng lực mua kéo giá lại. Râu dài thể hiện lực mua mạnh.
V. Cách đọc biểu đồ nến Nhật cơ bản
Trên biểu đồ nến Nhật, cấu trúc của cả bóng và thân nến phản ánh dao động giá và hành động của nhà giao dịch. Khi phân tích, cần xem xét hình dạng và vị trí các nến nhằm hiểu tâm lý và hành vi của thị trường, thể hiện sự đấu tranh giữa người mua và người bán.
1. Nến Doji – Sự do dự
Doji, trong tiếng Nhật nghĩa là “không thay đổi”, tức giá mở cửa và đóng cửa bằng nhau. Nến Doji có thân khá nhỏ, râu nến thường dài hơn nhiều lần. Có ba loại mô hình Doji: Gravestone Doji (bia mộ), Long legged Doji (chân dài), và Dragonfly Doji (chuồn chuồn).
Gravestone Doji: Có hình dạng bia mộ với thân nhỏ và bóng trên dài, không có râu nến dưới. Thường xuất hiện ở đỉnh của một xu hướng tăng.
Ý nghĩa: Gravestone Doji biểu thị thị trường tạm ngừng hoạt động, giao dịch ít. Giá mở cửa, đóng cửa, và thấp nhất gần như trùng nhau.
Phân tích: Sự xuất hiện của nến Doji bia mộ chỉ ra rằng áp lực bán đã gia tăng đáng kể. Tuy vậy, các nhà đầu tư cần phải chờ thêm tín hiệu khác từ thị trường. Nếu cây nến kế tiếp giảm sâu hơn mức kháng cự, thị trường có khả năng đảo chiều ngay lập tức. Đây là cơ hội thuận lợi để nhà đầu tư bán cổ phiếu và chốt lời.
Dragonfly Doji: Nến hình chuồn chuồn – cánh rộng, đuôi dài, thân nhỏ, bóng nến dưới dài.
Ý nghĩa: Nến chuồn chuồn cho thấy thị trường đang đứng yên, với giá mở cửa, đóng cửa và giá cao nhất gần như không khác biệt. Bóng nến dưới dài thể hiện sự cân bằng giữa lực mua và bán.
Phân tích: Dragonfly Doji dự báo thị trường có xu hướng đảo chiều đi lên, lúc này nhà đầu tư nên cân nhắc mua vào để tối ưu hóa lợi nhuận.
Long Legged Doji: Nến chân dài – thân mỏng, bóng nến trên và dưới rất dài.
Long legged doji biểu thị sự giằng co mạnh trên thị trường nhưng vẫn chưa xác định được xu hướng nào, do đó cần theo dõi thêm các cây nến sau.
2. Nến Spinning Tops
Miêu tả: Thân nến Spinning Tops khá nhỏ, nhưng phần râu nến dài vượt trội nhiều lần.
Ý nghĩa: Bóng nến dài cho thấy sự biến động giá mạnh trong phiên giao dịch, tuy giá mở cửa và đóng cửa không chênh lệch nhiều.
Phân tích: Cuộc chiến giành thị trường giữa bên mua và bán diễn ra ác liệt nhưng kết quả lại hòa. Nếu xuất hiện spinning tops trong xu hướng tăng, có thể thị trường đang cảnh giác và có nguy cơ đảo chiều.
3. Nến Marubozu – Cường lực
Từ Marubo trong tiếng Nhật chỉ hình khối lớn và tuân theo quy tắc. Bullish Marubozu là nến tăng (màu xanh), trong khi Bearing Marubozu là nến giảm (màu đỏ).
Miêu tả: Thân nến Marubozu lớn, gần như không có bóng nến. Cả giá mở cửa và giá đóng cửa cũng là giá cao nhất và thấp nhất.
Ý nghĩa: Nến Marubozu xanh biểu thị sức mạnh của người mua, đẩy giá lên cao, còn Marubozu đỏ cho thấy người bán áp đảo, kéo giá xuống thấp.
4. Nến Hammer và Hanging Man
Miêu tả: Nếu phần râu dưới của nến có độ dài ít nhất gấp đôi thân nến, bóng trên có thể không hiện diện hoặc rất ngắn. Hammer (cây búa) và Hanging Man (người treo cổ) là hai mẫu nến xuất hiện ở hai vị trí đối nghịch nhau.
Ý nghĩa: Khi giá mở cửa và giá cao nhất bằng nhau, điều này cho thấy thị trường có thể sắp đảo chiều.
Hammer: Biểu hiện thị trường đã giảm quá sâu và có khả năng sẽ phục hồi. Nến Hammer màu xanh xuất hiện khi giá đóng cửa bằng giá cao nhất, báo hiệu sự tăng trưởng mạnh mẽ của giá cổ phiếu. Nếu là nến Hammer đỏ, giá mở cửa bằng giá cao nhất, cho thấy một sự tăng nhẹ sắp diễn ra. Nến này biểu thị phe bán chiếm ưu thế nhưng phe mua đã kịp đẩy giá lên, giữ không cho giá giảm sâu hơn.
Hanging man: Cho thấy thị trường đang đạt tới đỉnh của xu hướng tăng và có khả năng sẽ đi xuống. Khi nến Hanging Man màu xanh xuất hiện, giá đóng cửa bằng giá cao nhất, có thể báo hiệu một sự giảm nhẹ. Còn nến Hanging Man đỏ, với giá mở cửa bằng giá cao nhất, báo hiệu có thể xảy ra một đợt giảm giá mạnh. Nến này chỉ ra rằng phe bán đang dần chi phối, đẩy giá xuống, nên nhanh chóng bán cổ phiếu để tránh thiệt hại khi giá giảm sâu hơn.
5. Nến Inverted Hammer và Shooting Star
Miêu tả: Thân nến ngắn với râu nến trên dài ít nhất gấp đôi thân nến, phần râu dưới rất ngắn hoặc không có. Inverted Hammer (búa ngược) xuất hiện ở cùng vị trí với Hammer nhưng ngược chiều, đầu búa ở dưới và cán ở trên. Shooting Star (sao băng) nằm ở vị trí của Hanging Man nhưng có hình dáng trái ngược.
Ý nghĩa: Hai nến này ám chỉ khả năng chuyển đổi xu hướng thị trường nhưng không chắc chắn bằng nến Hammer và Hanging Man vì bóng nến trên dài nhưng giá đóng cửa thấp cho thấy còn sự giằng co, cần quan sát thêm.
Phân tích:
Inverted Hammer: Khi Inverted Hammer xuất hiện trong xu hướng giảm, điều này cho thấy phe mua cố gắng nâng giá trở lại thị trường nhưng phe bán chiếm ưu thế khiến giá đóng cửa thấp hơn giá mở cửa. Phiên sau, số lượng bên bán vẫn áp đảo dẫn đến giá tiếp tục giảm.
Shooting Star: Báo hiệu khi thị trường đang tăng, bên mua đẩy giá lên cao nhưng gặp sự kháng cự mạnh từ phe bán dẫn đến việc giá đóng cửa thấp hơn giá mở cửa. Mặc dù có dấu hiệu đảo chiều, nhưng phe bán có thể đẩy giá lên trong vài phiên sau.
VI. Ứng dụng của biểu đồ nến Nhật
Đồ thị nến Nhật rất hữu dụng nhờ tính trực quan, sinh động và dễ sử dụng. Nó có nhiều công dụng như:
– Là chỉ báo kỹ thuật phổ biến nhất.
– Giúp vẽ chính xác đường hỗ trợ và kháng cự.
– Được coi là thước đo tâm lý chính xác về thị trường.
– Dự báo tín hiệu đảo chiều giá, vùng tích lũy cũng như thời điểm nên mua vào hoặc bán ra.
Một số lưu ý khi sử dụng loại đồ thị này:
– Việc sử dụng đơn lẻ không hiệu quả do có nhiều tín hiệu nhiễu gây ra sai lệch khi xác định xu hướng. Cần phối hợp với đường xu hướng, các mức kháng cự, hỗ trợ hoặc một số chỉ báo bổ trợ khác.
– Hãy kiên nhẫn chờ nến đóng và có sự xác nhận từ nến.
Phân tích kỹ thuật qua mô hình nến Nhật là một trong nhiều công cụ hỗ trợ trong việc ra quyết định giao dịch. Nhà đầu tư nên kết hợp nến Nhật cùng những phương pháp khác để đánh giá thị trường một cách chính xác hơn.
Hy vọng từ bài viết của Chuyên Tài Chính, bạn có thể hiểu rõ cách đọc biểu đồ nến Nhật trong lĩnh vực chứng khoán và ứng dụng thực tiễn. Hãy đón đọc thêm các bài viết từ Chuyên Tài Chính để nâng cao kiến thức đầu tư tài chính!
