Biên lợi nhuận là thước đo cho biết bao nhiêu phần trăm lợi nhuận thu được từ mỗi đồng doanh thu của công ty. Nó thể hiện hiệu quả sinh lời trong hoạt động kinh doanh, cho biết mức độ hiệu quả của doanh nghiệp. Dưới đây là cách tính biên lợi nhuận trong kinh doanh, mời bạn tìm hiểu với chuyentaichinh.com nhé.
1. Biên lợi nhuận (Profit Margin) là gì?
Biên lợi nhuận (Profit Margin) là tỉ lệ phổ biến dùng để đo lường hiệu quả kinh doanh. Đây là tỉ lệ phần trăm biểu thị mối quan hệ giữa lợi nhuận và doanh thu. Chỉ số này cho phép nhà đầu tư đánh giá lợi nhuận dưới dạng phần trăm.
Khi phân tích hiệu quả hoạt động, doanh nghiệp thường xem xét hai chỉ số: lợi nhuận biên gộp (Gross Margin Profit) và lợi nhuận biên ròng (Net Margin Profit).
Biên lợi nhuận thể hiện mức độ hiệu quả kinh doanh
Chỉ số biên lợi nhuận đại diện cho khả năng sinh lời của sản phẩm. Nếu chỉ số này cao, sản phẩm đó mang lại lợi nhuận cao. Ngược lại, chỉ số thấp cho thấy rủi ro cao, khả năng sinh lời hạn chế.
Các doanh nghiệp nắm rõ doanh thu và chi phí liên quan đến sản phẩm để tính toán chỉ số lợi nhuận, so sánh giữa các dự án và sản phẩm nhằm tìm ra tỷ suất sinh lời tốt hơn.
2. Đặc điểm và ý nghĩa của biên lợi nhuận
Chỉ số biên lợi nhuận cho phép đánh giá xem doanh nghiệp có đang hoạt động hiệu quả hay không, và liệu lợi nhuận có đáp ứng được yêu cầu kinh doanh.
Ngoài ra, chỉ số này cũng giúp so sánh giữa các doanh nghiệp trong cùng ngành, từ đó xác định vị thế cạnh tranh trên thị trường.
Biên lợi nhuận giúp doanh nghiệp nhận diện vị trí trong ngành
Để cải thiện chỉ số này, doanh nghiệp có thể xem xét việc tăng doanh thu, giảm chi phí hoặc điều chỉnh giá sản phẩm.
Khi cần vay vốn, ngân hàng hoặc nhà đầu tư thường dựa vào biên lợi nhuận để đánh giá quản lý, tài chính và tiềm năng phát triển của doanh nghiệp. Tùy thuộc vào ngành, tỷ suất lợi nhuận có thể khác nhau.
3. Cách tính các loại biên lợi nhuận
3.1 Biên lợi nhuận gộp
Biên lợi nhuận gộp (Gross Profit Margin) là tỷ lệ lợi nhuận còn lại sau khi trừ đi giá vốn hoặc chi phí kinh doanh.
Nó cho biết mỗi 100 đồng doanh thu thuần thu về bao nhiêu đồng lợi nhuận gộp. Chỉ số này càng cao, thể hiện sức khỏe kinh doanh tốt, nhưng không phản ánh đầy đủ việc quản lý chi phí.
Cách tính chỉ số biên lợi nhuận gộp như sau:
Biên lợi nhuận gộp = Lợi nhuận gộp /
Doanh thu thuần x 100%
Trong đó:
Doanh thu thuần là sự chênh lệch giữa tổng doanh thu từ bán hàng và dịch vụ với các khoản giảm trừ.
Lợi nhuận gộp được tính bằng cách lấy doanh thu thuần trừ đi giá vốn của sản phẩm bán ra.
Các doanh nghiệp thường xem xét bốn chỉ số biên lợi nhuận cơ bản
3.2 Biên lợi nhuận ròng
Biên lợi nhuận ròng (Net Profit Margin) cho biết với mỗi 100 đồng doanh thu, lợi nhuận sau thuế thu về sẽ là bao nhiêu đồng, giúp chủ doanh nghiệp hay nhà đầu tư thấy được mức độ tăng trưởng cổ tức hoặc thu nhập ròng khi doanh thu tăng 1%.
Công thức tính biên lợi nhuận ròng như sau:
Biên lợi nhuận ròng = (Lợi nhuận sau thuế / Doanh thu thuần) x 100%
Khi biên lợi nhuận ròng cao, khả năng sinh lời tốt hơn và rủi ro thấp hơn. Nếu chỉ số Net Profit Margin cho thấy chi phí sản xuất và kinh doanh cao, doanh nghiệp cần xem xét và đưa ra giải pháp thích hợp.
3.3 Biên lợi nhuận trước thuế
Biên lợi nhuận trước thuế (Pre-tax Profit Margin) cho thấy mỗi đồng bán ra trước thuế tạo ra được bao nhiêu lợi nhuận. Đây là khoản lợi nhuận chưa tính thuế và các khoản lãi cần trả.
Công thức tính như sau:
Biên lợi nhuận trước thuế = (Lợi nhuận trước thuế / Doanh thu thuần) x 100%
Dữ liệu này giúp các nhà đầu tư so sánh và đưa ra lựa chọn đầu tư hợp lý.
Mỗi chỉ số biên lợi nhuận phản ánh một khía cạnh hiệu quả kinh doanh
3.4 Biên lợi nhuận hoạt động
Biên lợi nhuận hoạt động (Operating Profit Margin) cho biết mỗi 100 đồng doanh thu thuần, doanh nghiệp thu về bao nhiêu đồng lợi nhuận trước thuế. Điều này giúp đánh giá hiệu quả quản lý chi phí trong hoạt động kinh doanh.
Công thức tính biên lợi nhuận hoạt động:
Biên lợi nhuận hoạt động = (Lợi nhuận trước thuế / Doanh thu thuần) x 100%
Các doanh nghiệp thường so sánh doanh thu bán hàng với tổng thu nhập trước thuế và lãi vay để đánh giá hiệu quả quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh.
4. Mức biên lợi nhuận nào là hợp lý?
Mỗi ngành nghề kinh doanh có mức biên lợi nhuận riêng, nên khó có thể đưa ra một con số chung cho tất cả các ngành.
Chỉ số biên lợi nhuận khác nhau tùy vào ngành nghề
Đầu tư chứng khoán là một phần biểu thị cho sức khỏe nền kinh tế, với tỷ lệ sinh lời trung bình khoảng 11-12% mỗi năm.
Vốn thường được dòng chảy mạnh mẽ đến những nơi có lợi nhuận cao, nhưng khi lợi nhuận suy giảm, thì mức lời trung bình khoảng 12% mỗi năm trên thị trường chứng khoán là hợp lý. Đạt lợi nhuận trên mức này là khả quan, và nếu chạm ngưỡng 20%/năm thì đó là gần gấp đôi mức trung bình của nền kinh tế.
Ngoài tỷ suất sinh lợi, còn một yếu tố quan trọng khác là lợi nhuận tuyệt đối. Một số ngành có tỷ suất lợi nhuận cao như bán trà đá hay rau quả, nhưng lại bị giới hạn về quy mô. Tương tự, kiếm được 20%/năm từ 100 triệu khác xa so với việc đạt 20% từ 10 tỷ hay 100 tỷ. Nếu sinh lợi 20%/năm trên 1 nghìn tỷ thì đẳng cấp đã hoàn toàn khác biệt.
Để đánh giá xem biên lợi từ hoạt động kinh doanh có hợp lý hay không, cần cân nhắc các yếu tố như lãi suất huy động vốn tại ngân hàng hiện tại. Nếu biên lợi nhuận cao hơn, điều đó là hợp lý.
Khả năng sinh lời còn phụ thuộc vào trình độ và kinh nghiệm của bạn. Để nâng cao biên lợi nhuận, việc tích lũy kinh nghiệm và làm giàu kiến thức trong lĩnh vực kinh doanh là điều tất yếu. Đừng quên theo dõi Chuyên Tài Chính hàng ngày để cập nhật những kiến thức quý báu về đầu tư và kinh doanh!
Ghé thăm ngay Chứng Khoán để đừng bỏ lỡ những kiến thức đầu tư hữu ích bạn nhé!
