Khi công ty thực hiện chi trả cổ tức, điều này minh chứng cho hiệu quả kinh doanh và sự ổn định tài chính của công ty, từ đó thu hút thêm sự quan tâm từ các nhà đầu tư. Sau mỗi lần chia cổ tức, giá cổ phiếu sẽ được điều chỉnh. Hãy cùng Chuyên Tài Chính khám phá cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức.
Cổ tức là gì? Có bao nhiêu hình thức trả cổ tức?
Hai yếu tố mà nhà đầu tư luôn quan tâm khi mua cổ phiếu là cổ tức và sự chênh lệch giá mua/bán.
Cổ tức (Dividend) là phần lợi nhuận sau thuế của công ty cổ phần được chia cho các cổ đông. Khi công ty tạo ra lợi nhuận, một phần sẽ được tái đầu tư vào kinh doanh, phần còn lại được chi trả cho các cổ đông dưới dạng cổ tức.
Cổ tức được chi trả khi công ty đạt kết quả kinh doanh tốt
Dựa trên ý kiến của cổ đông, Hội Đồng Quản Trị có thể chọn phát hành cổ tức với nhiều khung thời gian và tỷ lệ chi trả khác nhau. Các công ty cũng có thể đưa ra cổ tức đặc biệt, không định kỳ, hoặc bổ sung cho cổ tức theo lịch trình. Không chỉ công ty cổ phần mà nhiều Quỹ tương hỗ và Quỹ ETF cũng tiến hành chi trả cổ tức.
Có 3 hình thức chi trả cổ tức:
- Trả cổ tức bằng tiền mặt: Công ty thanh toán trực tiếp tiền mặt cho cổ đông theo tỷ lệ đã quyết định.
- Trả cổ tức bằng cổ phiếu: Công ty phát hành thêm cổ phiếu cho cổ đông.
- Mua lại cổ phiếu: Công ty mua lại cổ phiếu trên thị trường
Những ngày quan trọng liên quan đến việc chia cổ tức
1. Ngày giao dịch không hưởng quyền
Đây là ngày mà việc mua cổ phiếu sẽ không đi kèm với các quyền lợi cổ đông cho một đợt cụ thể, như quyền mua cổ phiếu mới phát hành, quyền bầu cử, quyền nhận cổ tức, v.v.
Các nhà đầu tư cần chú ý những ngày liên quan đến chi trả cổ tức
Nếu ngày cuối cùng để hưởng quyền là T, thì ngày giao dịch không hưởng quyền là ngày T+1, và ngày đăng ký cuối cùng chốt danh sách cổ đông là T+2.
Vào thời điểm này, những người mua cổ phiếu vào ngày T sẽ là những cổ đông cuối cùng có quyền thuộc trong danh sách. Những người mua vào ngày T+1 sẽ không còn quyền lợi này.
Vào ngày giao dịch không hưởng quyền, trên bảng điện tử sẽ xuất hiện các ký hiệu sau:
- XR: Giao dịch không hưởng quyền đặt mua cổ phiếu, chứng chỉ quỹ phát hành thêm cho cổ đông hiện hữu.
- XD: Giao dịch không hưởng cổ tức của cổ phiếu, chứng chỉ quỹ
- XS: Giao dịch không hưởng cổ tức, quyền mua cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư phát hành thêm cho cổ đông hiện hữu trong cùng một ngày.
- XI: Giao dịch không hưởng lãi trái phiếu
2. Ngày đăng ký cuối cùng
Là ngày mà Trung tâm Lưu ký sẽ chốt danh sách cổ đông hiện tại để tiến hành chia cổ tức. Tại ngày này, người có tên trong danh sách sẽ có quyền được nhận cổ tức hoặc quyền mua cổ phiếu phát hành thêm.
Cách ước tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức tiền mặt
Để xác định giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức tiền mặt, ta sử dụng công thức sau:
Công thức ước tính giá cổ phiếu sau chia cổ tức tiền mặt
Ví dụ minh họa:
Ngày 7/1/2016, cổ phiếu Vietcombank có giá P= 30.000 VNĐ. Ngày 8/1/2016 là ngày giao dịch không hưởng quyền. Cổ tức được chi trả bằng tiền với tỷ lệ 10% => C =1.000 đồng.
Dựa vào Định luật bảo toàn vốn hóa và dòng tiền, công thức tính là:
P’ = P – C = 30.000 – 1.000 = 29.000 VNĐ (không có phát hành thêm cổ phiếu).
Như vậy, 1 cổ phiếu Vietcombank trị giá 30.000 VNĐ sau chia sẽ trở thành 1 cổ phiếu Vietcombank giá 29.000 VNĐ cùng 1.000 VNĐ tiền cổ tức.
Công thức ước tính giá cổ phiếu sau chia cổ tức bằng cổ phiếu hoặc cổ phiếu thưởng
Cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 100:10 (10% – tức nhận thêm 10 cổ phiếu AAA với mỗi 100 cổ phiếu AAA trước chia) => b = 10%.
Thưởng cổ đông cổ phiếu thưởng tỷ lệ 100:20 (20%) => b = 20%.
Về mặt toán học, chia hay không cũng tương đương. Với 100 cổ phiếu AAA giá 17.000 VNĐ, sau chia sẽ có giá cho 130 cổ phiếu AAA (bao gồm 100 cổ phiếu gốc, 10 cổ phiếu cổ tức và 20 cổ phiếu thưởng).
Giá sau chia là 13.000 VNĐ/ cổ phiếu AAA.
Áp dụng công thức: P’ = P / (1 + b) = 17.000 / (1 + 10% + 20%) = 13.000 đồng
Cách ước tính giá điều chỉnh của cổ phiếu trong ngày giao dịch không hưởng quyền
Sau ngày giao dịch không hưởng quyền, giá cổ phiếu sẽ điều chỉnh giảm theo tỷ lệ cổ tức được chia. Nhiều người nghĩ rằng tài sản tăng sau nhận cổ tức, nhưng thực tế trong đầu tư chứng khoán không luôn như vậy. Khi chia cổ tức bằng tiền mặt hay cổ phiếu, tài sản của cổ đông hầu như không đổi.
Công thức tính giá điều chỉnh sau chia cổ tức
Công thức ước tính giá điều chỉnh sau chia cổ tức
Ví dụ thực tế:
Cổ phiếu VIC ngày 21/02/2022 có giá 80.000đ. Ngày 22/02/2022 là ngày giao dịch không hưởng quyền với các quyền:
Tỷ lệ cổ tức tiền mặt: 10% hay 1.000đ.
Tỷ lệ cổ phiếu thưởng: 10%
Phát hành thêm tỷ lệ: 15% giá 10.000đ.
Giá cổ phiếu VIC vào ngày 22/02/2022 được tính theo công thức:
P’=(80.000 + (10.000 x 15%) – 1.000)/(1 + 10% + 10%) = 67.083đ
Việc chi trả cổ tức đem lại hiệu quả tích cựcvề hiệu suất hoạt động của công ty, điều này góp phần củng cố lòng tin của các nhà đầu tư. Khi công ty chi trả cổ tức cao, điều đó có thể cho thấy họ đang vận hành hiệu quả và thu được nhiều lợi nhuận, hoặc cũng có thể do công ty chưa tìm thấy dự án phù hợp để tối ưu hóa lợi nhuận trong tương lai.
Trên đây, Chuyên Tài Chính đã chia sẻ với các bạn những công thức tính giá điều chỉnh cổ phiếu sau khi chia cổ tức, mong rằng sẽ giúp các bạn đánh giá chính xác giá trị tài sản của mình sau khi được nhận lợi nhuận từ công ty.
