Cần kiệm: cần cù – tiết kiệm là phẩm chất tốt đẹp của chúng ta từ bao đời nay. Tiết kiệm không chỉ là một triết lý sống mà còn là thói quen tài chính mang lại lợi ích lớn cho bạn và những người xung quanh. Cuộc sống ngày càng hối hả và tài nguyên thiên nhiên ngày một cạn kiệt, nên việc tiết kiệm trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Hãy cùng khám phá cách tiết kiệm hiệu quả qua bài viết bên dưới của Chuyên tài chính nhé.
I. Tiết kiệm là gì?
Trong từ điển tiếng Việt, tiết kiệm nghĩa là sử dụng hợp lý, không lãng phí sức lực, của cải và thời gian.
Hồ Chủ tịch đã nói: “Tiết kiệm là không xa hoa, không lãng phí và không bừa bãi”. Bác giải thích rằng tiết kiệm không phải là keo kiệt, tiết kiệm vì đồng bào, vì tổ quốc, dù công sức và tiền bạc tiêu hao nhưng chúng ta vẫn hạnh phúc.
Theo định nghĩa trong giáo dục, tiết kiệm là sử dụng cẩn thận và hợp lý tài sản, thời gian và năng lượng của mình cũng như của người khác. Đối lập với tiết kiệm là lãng phí, xa hoa, hà tiện và keo kiệt.
Theo quy định pháp luật, Điều 3 Luật thực hành tiết kiệm và chống lãng phí năm 2013, tiết kiệm là việc giảm lãng phí khi sử dụng các nguồn lực như vốn, tài sản, lao động, thời gian và tài nguyên, đồng thời đạt được mục tiêu đề ra. Khi sử dụng và quản lý nguồn lực nhà nước như ngân sách, tài sản, lao động, thời gian và tài nguyên, việc tiết kiệm là sử dụng nguồn lực dưới mức quy định về định mức và tiêu chuẩn đề ra, nhưng vẫn đạt mục tiêu. Hoặc việc sử dụng đúng mức quy định nhưng đạt hiệu quả cao hơn.
Trong lĩnh vực kinh tế, tiết kiệm là việc giữ lại một phần thu nhập chưa dùng đến cho các mục đích tương lai. Trong kinh doanh, tiết kiệm là giảm thiểu chi phí sản xuất như lao động, tài sản, vốn và tài nguyên khác nhưng vẫn duy trì hoạt động sản xuất và hoàn thành mục tiêu.
II. Chúng ta nên tiết kiệm những gì?
1. Tiết kiệm tiền
Tiết kiệm tiền có thể mở ra nhiều cơ hội và lợi ích trong tương lai. Tiền giúp trang trải chi phí cuộc sống, sử dụng trong trường hợp khẩn cấp như sửa xe, viện phí hoặc chi phí bất ngờ khác. Tiết kiệm còn giúp bạn đạt mục tiêu lớn như mua nhà, xe, điện thoại mới, hoặc đầu tư, khởi nghiệp, kinh doanh, đồng thời có tiền để thư giãn và du lịch khắp thế giới.
Hơn nữa, tiền giúp bạn đầu tư vào giáo dục, khóa học hoặc đào tạo để phát triển kỹ năng và kiến thức cá nhân. Tiết kiệm đảm bảo một tương lai tài chính bền vững khi nghỉ hưu, nhờ đầu tư, bảo hiểm hoặc quỹ hưu trí. Ngoài ra, tiết kiệm tiền còn tạo ra quỹ dự phòng cho bạn và người thân.
2. Tiết kiệm thời gian
Tiết kiệm thời gian giúp tăng hiệu quả công việc thông qua việc tổ chức một cách khoa học và ưu tiên những nhiệm vụ quan trọng.
Nếu bạn tập trung, bạn có thể hoàn thành nhiều việc trong một khoảng thời gian ngắn.
Khoảnh khắc mà bạn tiết kiệm được có thể dùng cho các hoạt động nâng cao chất lượng sống như tập thể dục, nấu nướng, thư giãn, tận hưởng gia đình, phát triển kỹ năng cá nhân. Đồng thời, bạn có thời gian để nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng, giảm stress và cải thiện tinh thần. Việc dành thời gian thư giãn và suy ngẫm là cách quan trọng để cân bằng giữa công việc và đời sống.
3. Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên
Bảo tồn tài nguyên như nước, năng lượng, và nguyên liệu giúp giảm áp lực lên môi trường. Điều này có thể bảo vệ đất, nước, không khí và đa dạng sinh học của hệ sinh thái. Ngoài ra, việc sử dụng tài nguyên hiệu quả còn giảm phát thải và ô nhiễm, duy trì cân bằng sinh thái và hạn chế tác động xấu lên môi trường.
Việc bảo tồn tài nguyên thiên nhiên không chỉ thông minh mà còn là một giải pháp hữu ích giúp giảm chi phí cho cả cá nhân và doanh nghiệp thông qua tiết kiệm điện năng, giảm nguy cơ ô nhiễm, kéo dài tuổi thọ thiết bị và giảm phụ thuộc vào năng lượng không tái tạo, góp phần xây dựng nền kinh tế cân bằng, giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường.
III. Lợi ích của việc tiết kiệm
Tài chính ổn định: Tiết kiệm tạo ra nguồn dự trữ tài chính, giúp giảm áp lực và tăng khả năng ứng phó với tình huống khẩn cấp hoặc chi phí bất ngờ.
Tăng cường đầu tư: Tiết kiệm mang lại vốn để đầu tư vào cơ hội tài chính dài hạn như chứng khoán, bất động sản hay các dự án kinh doanh cá nhân.
An toàn tài chính: Một khoản tiết kiệm đủ lớn giúp bảo vệ bạn khỏi tác động tiêu cực từ những thử thách của cuộc sống.
Điều chỉnh chi tiêu: Tiết kiệm cho phép bạn xem xét và điều chỉnh các chi tiêu không cần thiết, nâng cao khả năng quản lý tài chính cá nhân.
Tạo cơ hội mới: Tiết kiệm mở ra cơ hội thực hiện các dự án cá nhân, du lịch, học tập, hoặc đầu tư vào phát triển bản thân một cách tích cực.
Bảo vệ môi trường: Tiết kiệm năng lượng và tài nguyên góp phần giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và thúc đẩy lối sống bền vững.
Giảm căng thẳng: Sự ổn định tài chính từ việc tiết kiệm giúp bạn giảm lo âu về tiền bạc.
Tăng tính tự chủ: Tiết kiệm tạo ra sự tự chủ tài chính, giúp bạn không cần phụ thuộc vào thu nhập khác hoặc phải nhờ người khác hỗ trợ.
Tạo quỹ dự phòng: Tiết kiệm giúp xây dựng quỹ dự phòng tài chính đối diện với các tình huống khẩn cấp như thất nghiệp, bệnh tật, hoặc thảm họa thiên nhiên.
Định hình kế hoạch tài chính: Tiết kiệm giúp bạn dễ dàng lập và đạt được mục tiêu tài chính dài hạn như mua nhà, mở doanh nghiệp hay nghỉ hưu sớm.
IV. Các bước giúp tiết kiệm hiệu quả
Lập kế hoạch ngân sách: Xây dựng kế hoạch chi tiêu hợp lý, xác định rõ ràng các khoản chi tiêu cố định và dành một phần nhất định cho tiết kiệm.
Theo dõi chi tiêu: Ghi chú tất cả chi tiêu hàng ngày và hàng tuần để có cái nhìn rõ ràng về chỗ nào có thể tiết kiệm. Xác định các chi tiêu quan trọng và ưu tiên chúng. Hạn chế hoặc loại bỏ những chi tiêu không cần thiết, có thể áp dụng các nguyên tắc như quy tắc 50 20 30, quy tắc 6 chiếc lọ,…
Giảm chi tiêu, tận dụng triệt để ưu đãi và khuyến mãi: Hạn chế mua sắm theo quảng cáo hoặc nhu cầu nhất thời. Tận dụng ưu đãi, khuyến mãi và điểm thưởng để giảm bớt chi phí. Nên so sánh giá trước khi mua để đảm bảo có giá tốt nhất.
Tiết kiệm năng lượng: Sử dụng thiết bị tiết kiệm năng lượng, tắt điện khi không cần, và duy trì nhiệt độ phòng để giảm hóa đơn. Tiết kiệm nước, sửa chữa ống rỉ, tránh tắm quá lâu, xả nước đầy gây lãng phí. Khi không cần, hãy tắt hết thiết bị điện.
Tự nấu ăn: Chuẩn bị bữa tại nhà giúp giảm chi phí so với ăn ngoài hoặc mua đồ ăn sẵn.
Giải pháp tiết kiệm dịch vụ hàng ngày: Xem lại hợp đồng điện thoại, internet, hoặc bảo hiểm để đảm bảo có giá tốt, hoặc cắt giảm khi không cần.
Tái chế và tái sử dụng: Tái sử dụng và tái chế để giảm lãng phí và tiết kiệm chi tiêu.
Tăng thu nhập: Nếu có thể, tìm thêm công việc làm thêm hoặc nguồn thu nhập phụ khác. Có thể đầu tư cổ phiếu, tiền ảo, bất động sản, gửi tiết kiệm, mua vàng… hoặc làm thêm công việc bán thời gian. Thu nhập càng nhiều, tiết kiệm càng cao. Chia nhỏ khoản tiết kiệm để duy trì tính linh hoạt, giảm rủi ro và tăng khả năng sinh lời. Ví dụ, gửi tiết kiệm ngân hàng, giữ tiền mặt, mua trái phiếu, đầu cơ vàng…
Nhớ rằng, tiết kiệm không phải là cắt bỏ mọi thứ, mà là quản lý hiệu quả nguồn lực.
V. Lưu ý khi sống tiết kiệm
Tiết kiệm không là keo kiệt. Tiết kiệm thông minh và hợp lý để giữ vững chất lượng cuộc sống. Tiết kiệm không dành riêng cho người thu nhập thấp. Dù thu nhập cao hay thấp, mọi người đều nên thực hành tiết kiệm để đạt mục tiêu tài chính.
Tránh tiết kiệm quá mức. Mặc dù giảm chi tiêu là cần thiết, nhưng tiết kiệm quá độ có thể ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe. Nếu cảm thấy bị kiểm soát quá đà, bạn có thể mất đi sự tự do và niềm vui. Nếu việc tiết kiệm ảnh hưởng đến khả năng thư giãn và tận hưởng thời gian với gia đình và bạn bè, có thể gây ảnh hưởng xấu đến mối quan hệ và làm mất cân bằng giữa công việc và giải trí. Nếu tiết kiệm chỉ để tích lũy tài sản, có thể bỏ lỡ những trải nghiệm đầy ý nghĩa.
Giảm chi tiêu đôi khi dẫn đến lựa chọn thực phẩm và dịch vụ kém chất lượng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Chọn giá quá rẻ mà không xét đến chất lượng có thể khiến bạn phải chi phí thêm sau này.
Nếu tiết kiệm làm bạn không đầu tư bản thân, không học tập, phát triển kỹ năng hay du lịch, có thể bỏ lỡ cơ hội phát triển cá nhân. Nỗ lực tiết kiệm quá mức cũng có thể khiến bạn bỏ qua cơ hội đầu tư và chi tiêu dài hạn có lợi.
Kết lại, tiết kiệm cần thiết và là đức tính tốt. Quan trọng là duy trì cân bằng và sự linh hoạt khi tiết kiệm, đảm bảo việc tiết kiệm không gây ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống và phát triển bản thân.
Khám phá những lợi ích không ngờ của các gói bảo hiểm mà bạn có thể chưa biết. Hãy thử xem thêm trong chuyên mục Bảo Hiểm và tìm ra lựa chọn phù hợp nhất cho nhu cầu của mình!
