Theo quy định mới từ Ngân hàng Nhà nước, việc xác thực bằng sinh trắc học trở thành bắt buộc khi người dùng thực hiện giao dịch chuyển tiền trực tuyến từ 10 triệu đồng mỗi lần hay từ 20 triệu đồng trong ngày. Hãy cung chuyentaichinh.com tìm hiểu cách đăng ký thông tin sinh trắc học qua điện thoại hoặc trực tiếp tại ngân hàng để thực hiện an toàn và tiện lợi.
Khái niệm sinh trắc học
Sinh trắc học – Biometrics là khoa học phân tích các đặc điểm sinh học của con người như vân tay, giọng nói, khuôn mặt, chữ viết tay, mống mắt… nhằm nhận diện và xác thực danh tính. Ngành này áp dụng toán học và thống kê để nghiên cứu các hiện tượng và chỉ tiêu sinh học có thể đo lường được.
Thông tin sinh trắc học của cá nhân là ổn định và duy nhất
Nghiên cứu cho thấy, đặc điểm sinh trắc học của mỗi cá nhân là độc đáo và không trùng lặp, kể cả trong trường hợp sinh đôi. Việc ứng dụng sinh trắc học trong xác thực nhân thân đảm bảo sự ổn định, độc nhất và thuận tiện, không cần phải nhớ mật khẩu phức tạp.
Phương pháp này đã có từ thế kỷ 19 và không ngừng phát triển cùng công nghệ hiện đại, từ lăn tay trên mực đến quét vân tay kỹ thuật số. Sinh trắc học không chỉ nâng cao an ninh và bảo mật thông tin mà còn được dùng trong phân tích tâm lý, khám phá phẩm chất và tài năng ẩn chứa trong từng cá nhân qua các mô hình vân tay.
Ứng dụng phổ biến của sinh trắc học
Công nghệ sinh trắc học đang mở ra một kỷ nguyên mới trong việc nhận diện cá thể con người và dần trở nên phổ biến trong nhiều lĩnh vực khác. Hiện nay, có thể nhận thấy sinh trắc học được áp dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như sau:
- Bảo mật và xác thực danh tính: Sinh trắc học dần thay thế hoặc bổ sung cho các phương thức xác minh truyền thống như mã PIN, mật khẩu, dùng đặc điểm sinh học như vân tay, khuôn mặt, võng mạc để bảo vệ dữ liệu.
- An ninh và luật pháp: Công nghệ vân tay sinh trắc thường sử dụng trong kiểm soát truy cập điện thoại, ứng dụng, an ninh sân bay và rất hữu ích trong điều tra tội phạm.
- Y tế: Áp dụng sinh trắc học trong xác minh danh tính bệnh nhân, quản lý hồ sơ y tế và bảo mật truy cập dữ liệu y tế.
- Công nghệ thông tin: Sinh trắc học được tích hợp trong thiết bị như smartphone, máy tính, chấm công để đảm bảo bảo mật và tiện lợi cho người dùng.
Công nghệ sinh trắc học được ứng dụng phổ biến trong cuộc sống
Một cách dễ nhận thấy, dấu vân tay và mống mắt hiện được dùng để mở khóa điện thoại, xác nhận giao dịch, mở khóa cửa và chấm công. Sinh trắc học, từ đơn giản đến phức tạp, đã hiện diện trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.
Vì lý do này, ngày nay khi thực hiện làm Căn cước công dân, người ta cũng sẽ thu thập dữ liệu sinh trắc học cùng các thông tin cá nhân thông thường. Theo quy định tại Điều 7 Nghị định 59/2022/NĐ-CP về danh tính điện tử công dân Việt Nam, ngoài thông tin cá nhân, còn có ảnh chân dung và dấu vân tay,
Người dân sẽ cần cung cấp thêm thông tin sinh trắc học để định danh điện tử.
Kể từ 1/7/2024, mọi giao dịch chuyển tiền trên 10 triệu đồng phải xác thực bằng sinh trắc học
Thời gian gần đây, nhiều người đã bị các đối tượng sử dụng công nghệ cao lừa đảo để chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng. Với nhiều thủ đoạn tinh vi, các đối tượng giả danh là cán bộ của cơ quan chức năng như: Công an, thanh tra giao thông… và đưa ra các tình huống khiến người dân mất cảnh giác (yêu cầu cập nhật thông tin CCCD, thông báo người dân có liên quan đến vụ án…), sau đó truy cập vào phần mềm, đường link chứa mã độc, từ đó chiếm quyền kiểm soát tài khoản hoặc điện thoại để rút hết tiền.
Theo Quyết định 2345/QĐ-NHNN về an toàn bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thẻ ngân hàng của Ngân hàng Nhà nước, từ ngày 1/7/2024, mọi giao dịch chuyển tiền trên 10 triệu đồng/lần hoặc trên 20 triệu đồng/ngày cần xác thực bằng sinh trắc học bằng khuôn mặt hoặc vân tay. Giao dịch chuyển tiền dưới 10 triệu đồng hoặc không quá 20 triệu đồng/ngày chỉ cần xác thực qua mã OTP.
Xác thực sinh trắc học là bắt buộc khi thực hiện giao dịch trên 10 triệu đồng
Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu các ngân hàng cần bổ sung thêm phương thức xác thực qua OTP gửi qua tin nhắn, giọng nói hoặc Soft OTP/Token OTP. Ngoài ra, ngân hàng cần gửi email/SMS cho khách hàng (theo thông tin đã đăng ký), thông báo khi có lần đăng nhập đầu tiên vào Internet Banking/Mobile Banking hoặc khi đăng nhập tài khoản ngân hàng trên thiết bị mới, hoặc khi khách hàng yêu cầu cấp lại mật khẩu.
Các tổ chức tín dụng bắt buộc phải triển khai biện pháp xác thực sinh trắc học cho một số loại giao dịch trực tuyến trên Internet. Các ngân hàng, tổ chức tín dụng phải lưu trữ thông tin về thiết bị thực hiện giao dịch online và nhật ký xác thực giao dịch tối thiểu trong vòng 3 tháng.
Vì sao cần xác thực sinh trắc học khi chuyển tiền?
Việc xác thực bằng khuôn mặt nhằm đảm bảo chính chủ tài khoản thực hiện giao dịch. Xác thực sinh trắc học yêu cầu dùng khuôn mặt thật thay vì hình ảnh lưu sẵn trên thiết bị. Người chuyển tiền cần đưa khuôn mặt vào camera và làm theo hướng dẫn như nhìn lên, nhìn xuống để xác minh hình ảnh sống động. Khuôn mặt người thực hiện sẽ đối chiếu với dữ liệu sinh trắc học từ Căn cước công dân gắn chip do Bộ Công an quản lý và được lưu trong cơ sở dữ liệu ngân hàng.
Xác thực sinh trắc học nâng cao độ an toàn cho tài khoản
Công nghệ này có tính bảo mật tối đa và hầu như không thể làm giả. Vì vậy, ngay cả khi khách hàng lỡ chuyển tiền vào tài khoản của kẻ lừa đảo, khả năng thu hồi vẫn cao. Nếu kẻ xấu hack được tài khoản để chuyển tiền, cơ quan công an sẽ nhanh chóng xác định danh tính qua đối chiếu thông tin sinh trắc học.
Cách xác thực sinh trắc học khi chuyển tiền theo yêu cầu từ ngân hàng
Để đảm bảo an toàn và tránh gián đoạn khi thực hiện giao dịch trực tuyến, các ngân hàng khuyến cáo khách hàng nên đăng ký và cài đặt sinh trắc học trước ngày 1/7/2024.
Có hai phương thức để cài đặt sinh trắc học:
- Cách 1: Mang căn cước công dân (CCCD) đến các điểm giao dịch của ngân hàng.
- Cách 2: Với CCCD gắn chip, bạn có thể tự xác thực online tại nhà thông qua ứng dụng của ngân hàng.
1. Quy trình xác thực sinh trắc học trực tuyến trên Internet Banking
Trước hết, hãy chuẩn bị CCCD gắn chip và truy cập ứng dụng Mobile Banking, thực hiện theo hướng dẫn. Mỗi ngân hàng sẽ có hướng dẫn riêng, nhưng nhìn chung sẽ theo các bước sau:
Bước 1: Tuỳ ngân hàng, bạn có thể bắt đầu bằng cách vào mục Cài đặt/Hồ sơ/Thông tin cá nhân/Tiện ích… Sau đó chọn >>> Sinh trắc học/Xác thực khuôn mặt/Cài đặt bảo mật giao dịch…
Chụp mặt trước, sau và mã QR trên CCCD gắn chip
Bước 3: Chụp mặt trước của CCCD gắn chip >>> Tiếp theo, chụp mã QR ở góc phải thẻ căn cước >>> Chụp mặt sau của CCCD. Lưu ý: Chọn chỗ chụp sáng rõ, không để CCCD bị bóng, mờ hoặc che góc, che số.
Bước 4: Chụp ảnh khuôn mặt (tuỳ ngân hàng, có thể yêu cầu thao tác như quay trái, quay phải, đọc số hiển thị…)
Bước 5: Áp thẻ CCCD vào mặt sau điện thoại để đọc chip thông qua NFC. Tuỳ điện thoại, vị trí chip NFC có thể ở trên (gần cụm camera) hoặc giữa.
Chạm CCCD gắn chip vào sau điện thoại để quét NFC
Bước 4 và bước 5 có thể đảo vị trí tuỳ theo từng ngân hàng.
Việc xác thực sinh trắc học sẽ giúp quy trình giao dịch an toàn hơn, bảo vệ tài khoản khỏi bị truy cập trái phép và giảm thiểu rủi ro khi bị lừa đảo. Mặc dù có thể hơi phức tạp, nhưng đây là cách bảo vệ bạn và tài sản của bạn.
Đối với những ai mở tài khoản online (tải ứng dụng của ngân hàng và tự đăng ký tại nhà), hầu hết đã được xác thực bằng eKYC khi tạo tài khoản, do đó thông tin sinh trắc học đã lưu, không cần xác thực, trừ khi bạn muốn thay đổi thông tin.
Một số người đã dùng tính năng xác thực vân tay, khuôn mặt để đăng nhập hoặc chuyển tiền, nhưng vẫn cần xác thực sinh trắc học bởi vì sử dụng vân tay/khuôn mặt trên điện thoại là do hệ điều hành so sánh dữ liệu đã đăng ký, không liên quan đến thông tin sinh trắc học gắn với CCCD mà ngân hàng lưu trữ.
2. Điện thoại nào đọc được chip NFC?
Để tự xác thực sinh trắc học tại nhà, ngoài CCCD gắn chip, điện thoại của bạn cần có tính năng đọc chip NFC. Những smartphone hiện đại thường tích hợp đầu đọc chip trong thiết kế của chúng.
Điện thoại của bạn có thể cần phần mềm hỗ trợ để đọc chip, tùy thuộc vào hệ điều hành sử dụng. Một số dòng điện thoại/hệ điều hành có khả năng đọc trực tiếp chip như sau:
iPhone/iOS:
– Từ iPhone XS (2018) trở lên
– iOS 14 hoặc mới hơn
– Từ iPhone 6s đến iPhone X: Cần cài đặt phần mềm hỗ trợ.
Một số ứng dụng đọc NFC cho iPhone, iPad có sẵn trên App Store
Android:
– Các dòng tầm trung hoặc cao cấp từ năm 2018 trở đi.
– Android 6.0 trở lên
NFC (Near Field Communication) là công nghệ giao tiếp trường gần, phát triển từ RFID (Radio Frequency Identification) đã có từ lâu. Nhiều thiết bị trong cuộc sống hàng ngày hiện đang sử dụng công nghệ này, như thanh toán di động qua Apple Pay, Samsung Pay, Google Pay, thẻ từ thang máy, thẻ thu phí tự động, thẻ sinh viên, và nhiều hơn nữa.
RFID và NFC cùng hoạt động trên nguyên tắc ghép cảm ứng, điểm khác biệt là phạm vi truyền sóng. RFID có khả năng đọc ở khoảng cách lên tới vài chục mét nếu thẻ có nguồn điện, trong khi NFC là một loại chip tĩnh, không cần nguồn điện, không dùng PIN, chỉ hoạt động trong phạm vi vài cm và không tự phát tín hiệu.
Chip NFC hoạt động khi được tích điện từ trường. Chip này cần tiếp xúc với đầu đọc (điện thoại thông minh hoặc đầu đọc thẻ) để truyền dữ liệu, đảm bảo bảo mật thông tin.
3. Xác định vị trí NFC để xác thực sinh trắc học thành công
Trước khi quét chip NFC, hãy chắc chắn điện thoại của bạn đã kết nối Internet, điều này sẽ giúp bạn truy cập nhanh vào trang thông tin sau khi quét thành công.
Đối với hệ điều hành iOS, iPhone XS (2018) trở lên
Bước 1: Xác định vị trí đầu đọc NFC: Trên iPhone, đầu đọc NFC thường nằm ở mặt lưng, gần camera.
Bước 2: Chạm trực tiếp chip vào đầu đọc trên thiết bị, đảm bảo chạm sát đến ⅔ biểu tượng chip. Điện thoại cần ở trạng thái màn hình khóa và tránh rung lắc.
Bước 3: Nhấn nút nguồn hoặc chạm màn hình để hiển thị thông báo đọc chip NFC.
Bước 4: Chọn đọc chip NFC, thời gian để thiết bị nhận tín hiệu là khoảng 1-2 giây.
Vị trí NFC của các dòng điện thoại hiện nay
Với iPhone từ 6s đến X
Bước 1: Xác định vị trí đầu đọc NFC (như trước)
Bước 2: Tải ứng dụng đọc NFC từ App Store. Có nhiều lựa chọn khác nhau.
Bước 3: Mở ứng dụng, nhấn nút “Read NFC” và chạm phần gắn chip của CCCD vào vị trí đầu đọc. Đợi điện thoại đọc và nhận thông báo hoàn tất.
Với điện thoại Android
Bước 1: Kích hoạt tính năng NFC trên thiết bị. Nếu NFC chưa được bật sẵn, bạn có thể vào “Cài đặt” > chọn “Tìm kiếm” > nhập “NFC” > bật NFC.
Bước 2: Tìm vị trí đầu đọc chip NFC: Vị trí này trên các mẫu điện thoại khác nhau có thể sẽ khác nhau. Chẳng hạn, trên Samsung Galaxy S21, S22, S23, đầu đọc NFC thường nằm ở giữa mặt sau điện thoại. Trong khi đó, trên các mẫu Samsung dòng A và Oppo Reno, nó thường được bố trí gần cụm camera trên đầu thiết bị.
Bước 3: Đưa CCCD (phần tích hợp chip) đến gần nơi đầu đọc NFC của thiết bị, chạm vào biểu tượng chip NFC và nhấn “đọc NFC”. Chờ khoảng 1 – 2 giây cho hệ thống thông báo hoàn tất.
Nếu điện thoại của bạn không hỗ trợ NFC, một số người sử dụng mua đầu đọc thẻ NFC trên mạng (có giá từ vài trăm nghìn đến cả triệu đồng) để thực hiện. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng dữ liệu từ CCCD và dữ liệu xác thực khuôn mặt phải được xử lý bằng phần mềm ngân hàng. Vì vậy, việc tự mua đầu đọc NFC không thể giúp bạn tự xác thực sinh trắc học, do phần mềm ngân hàng không thể kết nối với thiết bị ngoài của người dùng.
4. Tại sao điện thoại của bạn khó quét NFC trên CCCD gắn chip?
Nếu điện thoại bạn có NFC và bạn đã kích hoạt tính năng mà vẫn không quét được, hãy kiểm tra xem bạn có gặp phải các lỗi sau đây không:
- Liên tục di chuyển chip qua các vị trí: Nhiều người không chắc chắn đầu đọc NFC ở đâu nên đưa CCCD qua nhiều vị trí, dẫn đến không đọc được. Bạn cần xác định vị trí và giữ chip cố định, đủ gần.
- Chip NFC bị che hoặc dính nước: NFC hoạt động bằng từ trường, do đó nếu chip bị phủ kim loại hoặc dính nước, việc quét sẽ thất bại. Nên tháo ốp lưng điện thoại, túi đựng thẻ… trước khi quét.
- Không phải ứng dụng nào cũng tự quét ngay. Một số ngân hàng yêu cầu nhấn nút để bắt đầu quét dữ liệu.
- Thông tin trên CCCD không trùng khớp với ngân hàng: Nếu bạn từng đăng ký tài khoản ngân hàng với CMND cũ, và chưa cập nhật thông tin mới sau khi chuyển sang CCCD gắn chip, bạn cần cập nhật thông tin mới hoặc đến ngân hàng để hoàn tất việc xác thực và cập nhật.
Nhiều nguyên nhân dẫn đến việc xác thực sinh trắc học thất bại
Làm thế nào nếu chưa có CCCD gắn chip để xác thực sinh trắc học?
Nếu bạn chưa có CCCD gắn chip (hoặc chỉ có CMND/CCCD không gắn chip) và điện thoại không hỗ trợ NFC, bạn cần đến trực tiếp ngân hàng để xác minh. Hãy mang theo CMND hoặc CCCD không gắn chip để xuất trình khi làm thủ tục.
Chuyên Tài Chính đã giải thích về sinh trắc học, lý do cần xác thực sinh trắc học và cách thực hiện trong giao dịch ngân hàng. Nếu quá trình này quá phức tạp khi bạn có CCCD gắn chip, bạn vẫn có thể đến ngân hàng để hoàn tất việc xác minh, đảm bảo an toàn cho tài khoản của bạn.
Để hiểu sâu hơn về lĩnh vực ngân hàng, hãy đừng bỏ lỡ và Ngân Hàng – nơi cung cấp những thông tin bổ ích chờ bạn khám phá!
