Thương phiếu là loại giấy tờ ghi nhận nợ khi có hoạt động mua bán trả sau giữa các doanh nghiệp. Tùy thuộc vào bên nào phát hành, thương phiếu có thể được gọi là hối phiếu thương mại (giấy đòi nợ) hoặc lệnh phiếu (giấy nhận nợ).
Trong bài viết hôm nay, trang web chuyentaichinh.com sẽ cung cấp thông tin chi tiết về từng loại đặc điểm của thương phiếu trong thị trường tài chính, mời quý độc giả cùng theo dõi.
1. Thương phiếu là gì?
Thương phiếu (Commercial paper) được phát hành bởi các công ty uy tín để huy động vốn ngắn hạn từ thị trường tài chính. Thương phiếu thường được phát hành dưới dạng chiết khấu, nghĩa là nhà đầu tư mua với giá thấp hơn mệnh giá và thu lợi từ khoản chênh lệch giữa mệnh giá và giá đã mua.
Thương phiếu gốc (commercial bill) xuất hiện khi có mua bán trả sau giữa các doanh nghiệp. Cả người bán và người mua đều có thể phát hành thương phiếu.
Về bản chất, thương phiếu là giấy xác nhận quyền đòi tiền khi đến hạn. Ngày nay, thương phiếu còn được sử dụng để huy động vốn trên thị trường tiền tệ.
Thương phiếu phát sinh trong hoạt động mua bán trả sau giữa các công ty
Các công ty có uy tín có thể phát hành thương phiếu và bán với mức chiết khấu. Nhà đầu tư có thể là các ngân hàng, tổ chức tài chính hoặc các doanh nghiệp khác. Đầu tư vào thương phiếu có rủi ro cao hơn so với tín phiếu kho bạc, nhưng lại có lãi suất chiết khấu hấp dẫn hơn.
2. Phân loại thương phiếu
Thương phiếu được chia thành nhiều loại khác nhau, dựa trên tiêu chí nhất định.
Theo nhà phát hành, thương phiếu gồm 2 loại:
– Hối phiếu: là giấy tờ có giá do người ký phát lập ra để yêu cầu thanh toán số tiền cụ thể cho người thụ hưởng khi có yêu cầu hoặc vào thời gian xác định trong tương lai.
– Lệnh phiếu: là giấy tờ có giá do người phát hành lập, cam kết thanh toán không điều kiện cho người thụ hưởng số tiền nhất định khi yêu cầu hoặc vào thời điểm xác định trong tương lai.
Theo hình thức chuyển nhượng, thương phiếu gồm 3 loại:
– Thương phiếu vô danh: Không ghi tên người thụ hưởng trên thương phiếu.
– Thương phiếu đích danh: Bắt buộc phải ghi tên người thụ hưởng.
– Thương phiếu ký danh: Ghi tên người thụ hưởng và có thể chuyển nhượng, mua bán.
Có nhiều loại thương phiếu khác nhau tùy theo tiêu chí phân loại
3. Đặc điểm của thương phiếu
Chủ thể phát hành thương phiếu là các doanh nghiệp (có thể là nhà nước, tư nhân, công ty TNHH, công ty cổ phần, công ty hợp danh…), không bao gồm tổ chức tín dụng.
Thời hạn thanh toán của thương phiếu do người thụ hưởng và người ký phát xác định, có thể là ngay khi xuất trình hoặc sau thời gian nhất định kể từ ngày hối phiếu.
Nếu ngày thanh toán của thương phiếu rơi vào cuối tuần, nó sẽ được dời sang ngày làm việc kế tiếp. Các hoạt động như phát hành, chuyển nhượng, thanh toán, bảo lãnh, khởi kiện, và cầm cố thương phiếu tại Việt Nam được điều chỉnh dưới sự quản lý của Pháp lệnh thương phiếu.
Thương phiếu thường được phát hành dưới mệnh giá, theo hình thức chiết khấu, mang lại lợi nhuận từ chênh lệch giữa giá mua và mệnh giá cho nhà đầu tư. Tại Việt Nam, thương phiếu phải được soạn thảo bằng tiếng Việt và tuân theo mẫu in sẵn của Ngân hàng Nhà nước.
4. Ưu và nhược điểm của thương phiếu
Ưu điểm của thương phiếu
Với khả năng lưu thông, thương phiếu được xem như công cụ tín dụng thay thế tiền mặt, góp phần ổn định tiền tệ. Nó còn là cơ sở pháp lý trong các giao dịch mua bán chịu, bảo đảm quyền lợi cho các bên trong quan hệ tín dụng thương mại. Nhờ tính thanh khoản cao, thương phiếu là tài sản đảm bảo mà nhà đầu tư có thể thế chấp khi vay vốn tại ngân hàng. Ngân hàng cũng có thể tái chiết khấu hoặc tái cầm cố thương phiếu để phục hồi nguồn vốn. Nếu ngân hàng nhận nợ bằng lệnh phiếu, nó còn có thể chuyển nhượng lệnh phiếu cho ngân hàng khác để thu hồi nợ trước hạn, giúp gia tăng thu nhập mà không gia tăng rủi ro.
Nhược điểm của thương phiếu
Quan hệ mua bán chịu chỉ phù hợp với các doanh nghiệp có uy tín và thường xuyên giao dịch. Tính trừu tượng của thương phiếu có thể gây ra trường hợp hai doanh nghiệp thông đồng lập ra thương phiếu mà không qua mua bán thực tế để đem chiết khấu, cầm cố. Hơn nữa, nếu nhu cầu mua chịu quá lớn hoặc thời gian quá dài, việc mở rộng quy mô thương phiếu gặp khó khăn.
5. Thương phiếu có phải chứng khoán không?
Thương phiếu là chứng khoán của thị trường tiền tệ
Đúng vậy, thương phiếu là một dạng chứng khoán của thị trường tiền tệ. Theo Luật Chứng khoán, chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu đối với phần vốn hoặc tài sản của tổ chức phát hành. Thương phiếu được phát hành bởi các công ty lớn hoặc uy tín để đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn, và nó chỉ được hỗ trợ bởi ngân hàng phát hành hoặc công ty chịu trách nhiệm thanh toán vào ngày đáo hạn.
Hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về thương phiếu cùng những ưu nhược điểm của nó. Hãy theo dõi Chuyên Tài Chính để biết thêm thông tin tài chính hữu ích!
Khám phá thêm về thị trường và tìm hiểu những cơ hội mới bằng cách ghé thăm chuyên mục Chứng Khoán của chúng tôi ngay hôm nay để luôn cập nhật thông tin nóng hổi.
