Trong giao dịch trực tuyến, đặc biệt là ngân hàng, mã Token đã trở nên phổ biến, giữ vai trò quan trọng trong việc bảo mật giao dịch và thanh toán online.
I. Token là gì?
Token là một thuật ngữ rộng, có thể hiểu theo nhiều cách tùy vào ngữ cảnh.
Trong công nghệ blockchain, Token là một đoạn mã hoặc ký hiệu đại diện cho quyền truy cập hay sở hữu trên một hệ thống.
Trong công nghệ thông tin, Token được sử dụng như mã xác thực người dùng, giúp quản lý quyền truy cập tài nguyên và thực hiện các giao dịch tài chính trực tuyến. Token thường được mã hóa để đảm bảo tính an toàn và khó bị giả mạo.
Token là một khái niệm rộng, cần xem xét trong ngữ cảnh cụ thể
Trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, Token được sử dụng trong các giao dịch trực tuyến và được xem như một mật khẩu tăng cường bảo mật. Khách hàng phải nhập mã Token do ngân hàng cung cấp để xác nhận giao dịch. Mã Token thường được tạo ngẫu nhiên và chỉ sử dụng được một lần (OTP – One Time Password), giúp bảo vệ và giảm nguy cơ gian lận.
Token cũng có thể được hiểu là chữ ký số hoặc điện tử, được dùng để xác thực danh tính của người dùng khi thực hiện các giao dịch điện tử. Chữ ký số được tạo ra bằng thuật toán mã hóa và lưu trữ trên thiết bị bảo mật như USB Token hoặc thẻ smartcard. Mã Token có giá trị pháp lý tương đương với chữ ký, khi đã nhập mã Token, tức là bạn đã hoàn tất ký kết vào hợp đồng giao dịch.
II. Phân loại Token
1. Phân loại về hình thức
Token được sử dụng rộng rãi trong các ngành liên quan đến giao dịch tài chính online như ngân hàng, mạng xã hội, cơ quan thuế,… Về hình thức, có hai loại Token phổ biến:
– Hard Token hay mã thông báo vật lý: Là thiết bị vật lý dùng để xác thực người dùng hay xác minh giao dịch. Thường có dạng thẻ thông minh hoặc USB chứa chip lưu trữ thông tin bảo mật, như mật khẩu hoặc mã OTP. Hard Token được lưu trữ trong thẻ thông minh hoặc USB Token.
Để xác minh giao dịch, người dùng sẽ cắm hard Token vào máy tính hay thiết bị khác, nhập mã PIN/mật khẩu và thực hiện hành động muốn xác thực như đăng nhập tài khoản hay xác minh giao dịch.
Hard Token được lưu trong thiết bị
– Soft Token: Mã xác thực được tạo từ ứng dụng trên điện thoại hay máy tính nhằm tăng cường bảo mật giao dịch. Soft Token thường kết hợp với mật khẩu. Ưu điểm của Soft Token là tính tiện lợi, dễ quản lý và miễn phí.
Người dùng chỉ cần cài đặt ứng dụng Soft Token phù hợp với thiết bị, mở ứng dụng và quét mã QR hoặc nhập mã do nhà cung cấp dịch vụ cấp. Khi đăng nhập tài khoản hoặc thực hiện giao dịch, chỉ cần nhập mã xác thực hiển thị trên ứng dụng vào yêu cầu của hệ thống.
Soft Tokentạo ra thông qua phần mềm trên máy tính hoặc điện thoại
2. Phân loại dựa trên chức năng
Dựa vào chức năng, Token được chia thành hai loại chính:
– Utility Token, hay còn gọi là Token tiện ích, là một loại tiền mã hóa được tạo ra nhằm phục vụ các mục đích nhất định trong hệ sinh thái blockchain của một dự án. Utility Token không tượng trưng cho quyền sở hữu doanh nghiệp hay cổ phần kinh tế.
Utility Token cho phép truy cập vào các sản phẩm, dịch vụ, hoặc tính năng trên nền tảng blockchain. Ví dụ: thanh toán, tham gia vào quản trị mạng, sử dụng dịch vụ độc quyền…
– Security Token, hay còn gọi là Token chứng khoán, đại diện cho quyền sở hữu hoặc quyền lợi kinh tế trong một tài sản hay dự án. Nó được phát hành trên nền tảng blockchain và phải tuân thủ các quy định pháp lý về chứng khoán.
Security Token có thể biểu thị quyền sở hữu tài sản như cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản… và được giao dịch trên các sàn tập trung hoặc phi tập trung, nhưng đều phải tuân theo pháp lý về chứng khoán.
III. Điểm mạnh và hạn chế khi sử dụng Token
1. Lợi thế của Token
– Token được lưu trữ trong thiết bị bảo mật chuyên dụng, làm giảm nguy cơ lộ thông tin và hạn chế rủi ro giao dịch. Các thuật toán mã hóa hiện đại bảo vệ dữ liệu Token, ngăn chặn truy cập trái phép.
– Máy Token nhỏ gọn, tiện lợi để mang theo trong ví và dễ dàng sử dụng ở mọi nơi nếu có kết nối internet.
– Mã Token thường được tạo ngẫu nhiên và chỉ dùng một lần duy nhất, giảm thiểu rủi ro bị đánh cắp hay giả mạo. Trong trường hợp mã bị lộ, các giao dịch sau sẽ không hợp lệ.
– Dễ sử dụng, không cần cài đặt phần mềm để sử dụng Token.
Token mang lại lợi ích về tính tiện dụng và bảo mật cao
2. Nhược điểm
– Cần thiết bị tương thích như smartphone hoặc thiết bị bảo mật để dùng Token. Nếu dùng hard Token, phải mua máy với giá từ 200.000 đến 400.000 đồng tùy đơn vị cung cấp. Mất hoặc hỏng thiết bị làm mất quyền truy cập vào Token và tài khoản.
– Dù bảo mật cao, Token vẫn có thể bị đánh cắp nếu thiết bị bị truy cập trái phép.
– Mã Token có hiệu lực ngắn (thường chỉ 60-120 giây), nếu nhập chậm, mã sẽ vô hiệu.
– Mất hoặc quên mã Token có thể gây khó khăn trong việc khôi phục quyền truy cập vào tài khoản. Quá trình khôi phục có thể mất thời gian và đòi hỏi cung cấp thông tin xác thực bổ sung.
IV. Cách hoạt động của mã Token
Khi người dùng đăng nhập vào tài khoản hoặc thực hiện giao dịch, mã Token sẽ được yêu cầu nhập.
Hệ thống tạo mã Token và gửi cho người dùng qua SMS, email hoặc hiển thị trên thiết bị của người dùng.
Người dùng sẽ nhập mã Token vào hệ thống.
Hệ thống sẽ kiểm tra và xác nhận mã Token của người
dùng mã để nhập vào. Khi mã Token có hiệu lực, người sử dụng sẽ được phép đăng nhập hoặc thực hiện giao dịch.
V. So sánh sự tương đồng và khác biệt giữa Token và Coin
Cả Coin và Token đều là tài sản số lưu trữ trên blockchain, có thể dùng để thanh toán trong hệ sinh thái blockchain tương ứng và thực hiện giao dịch trên các sàn tiền điện tử, với giá trị biến động theo thị trường.
Sự khác biệt giữa Token và Coin
Những điểm khác biệt chính giữa coin và Token là:
Tiêu chí |
Token |
Coin |
Thuật toán |
Token hoạt động trên blockchain của một loại tiền điện tử khác. |
Coin vận hành độc lập trên blockchain riêng của chính nó. |
Tính năng |
Token có thể sử dụng rộng hơn, ngoài thanh toán còn tích điểm và thực hiện các giao dịch khác. |
Coin là một hình thức tiền tệ, dùng để giao dịch và lưu trữ giá trị, đồng thời hỗ trợ hợp đồng thông minh và các giao dịch khác. |
Hệ thống phí |
Cần trả phí giao dịch cho nền tảng đang sử dụng. |
Giao dịch không bị tính phí. |
Khả năng gặp cuộc tấn công 51% |
Token không phải mục tiêu của các cuộc tấn công này vì dựa trên blockchain sẵn. |
Coin có nguy cơ bị tấn công 51% nếu blockchain không đủ mạnh. |
Ví lưu trữ |
Sử dụng ví của coin nền tảng, có thể lưu nhiều Token cùng lúc. |
Mỗi Coin được lưu trên ví riêng biệt. |
VI. Ứng dụng Token trong đời sống thực tế
Token đang trở nên phổ biến hơn và được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, ví dụ làm chữ ký số cho doanh nghiệp trong các giao dịch và hợp đồng điện tử.
Token cũng được dùng làm mã xác nhận hệ thống bảo mật, đặc biệt trong các nền tảng ngân hàng điện tử.
Cá nhân có thể sử dụng Token để khai báo thuế, thực hiện giao dịch ngân hàng, giao dịch chứng khoán, v.v.
VII. Vai trò của Token trong lĩnh vực ngân hàng
Trong ngân hàng, Token đóng vai trò quan trọng, mang lại nhiều lợi ích cho cả ngân hàng và khách hàng khi giao dịch trực tuyến. Việc sử dụng Token giúp tăng cường bảo mật thông tin và giao dịch của khách hàng.
Ngân hàng thường cung cấp mã OTP qua SMS hoặc máy Token cho khách hàng. Khi thực hiện giao dịch trực tuyến, như chuyển tiền, mua hàng hay thanh toán hóa đơn, máy Token sẽ tạo mã xác nhận giao dịch để hoàn tất quá trình.
Mã Token thường có thời gian sống chỉ 60 giây để đảm bảo rằng nếu mã vô tình bị lộ hoặc thiết bị bị mất, kẻ xấu cũng không thể giao dịch vì mã OTP đã hết hạn.
Token được áp dụng trong nhiều lĩnh vực
Mã OTP gửi qua SMS hoặc ứng dụng được hầu hết các ngân hàng cung cấp dịch vụ E-Banking áp dụng miễn phí để tăng cường bảo mật trong giao dịch.
Trong khi đó, chỉ có một số ít ngân hàng cung cấp thiết bị Token và khách hàng cần trả từ 200.000 – 400.000 VND để sử dụng.
VIII. Có nên đầu tư vào Token coin không?
Token là dạng tài sản kỹ thuật số được sử dụng phổ biến trong nhiều ngành và được trao đổi rộng rãi trên các sàn tiền điện tử. Tương tự Coin, giá Token cũng biến động mạnh theo thị trường và thu hút sự chú ý của nhà đầu tư.
Token hứa hẹn lợi nhuận cao nhưng lại là lĩnh vực mới và đầy rủi ro, thị trường còn nhiều biến động, dẫn đến nguy cơ cao.
Thêm vào đó, tính thanh khoản của Token coin thường không cao như Coin, vì thế các chuyên gia thường cảnh báo người mới nên nghiên cứu kỹ về loại tiền này. Chỉ nên đầu tư khi đã có kiến thức vững vàng và chọn những Token được phát hành từ nền tảng uy tín và bảo mật.
Qua những thông tin trên, chắc hẳn bạn đã hiểu rõ về Token và tầm quan trọng của mã Token trong cuộc sống hiện đại.