Lập kế hoạch tài chính là một phương tiện giúp bạn thực hiện những quyết định tài chính sáng suốt, hỗ trợ bạn đạt được các mục tiêu trong cuộc sống và né tránh các khó khăn, rủi ro tương lai. Hãy cùng Chuyên Tài Chính khám phá các bước xây dựng kế hoạch tài chính cá nhân.
1. Kế hoạch tài chính là gì?
Kế hoạch tài chính (Financial planning) là tài liệu phản ánh tình hình tài chính hiện tại của bạn cùng với chiến lược quản lý chi tiêu, tiết kiệm, và xây dựng quỹ dự phòng tài chính… nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra.
Khi thực hiện một kế hoạch tài chính chi tiết, bạn sẽ dễ dàng thực hiện các quyết định tài chính sáng suốt nhằm đạt được mục tiêu sớm nhất.
Theo thời gian, kế hoạch tài chính có thể được chia thành ngắn hạn (1-3 năm), trung hạn (3-5 năm) và dài hạn (5-10 năm hoặc cả đời).
Mỗi cá nhân đều nên có một kế hoạch tài chính
Dựa theo chủ thể lập kế hoạch, có thể phân loại thành kế hoạch tài chính cá nhân và kế hoạch tài chính doanh nghiệp.
Kế hoạch tài chính cá nhân hay gia đình bao gồm các mục tiêu như chăm sóc gia đình, chi tiêu giáo dục, mua nhà, lập nghiệp, chiến lược hưu trí, dự phòng sức khỏe… Dựa trên mức thu nhập và các khoản chi tiêu dự kiến để xác định số tiền sử dụng hàng tháng cho tiêu dùng, trả nợ, tiết kiệm và đầu tư.
Tùy loại kế hoạch tài chính mà có các bước lập kế hoạch cụ thể khác nhau.
2. Vai trò của việc lập kế hoạch tài chính
Có một kế hoạch tài chính thích hợp sẽ giúp bạn quản lý tiền bạc hiệu quả, giảm căng thẳng và phát triển bền vững.
Một kế hoạch tài chính khôn ngoan giúp bạn đối phó với lạm phát: khi giá cả hàng hóa tăng cao theo thời gian, giữ vững thu nhập không thay đổi sẽ khiến bạn gặp khó khăn nếu kế hoạch tài chính cá nhân không được thiết lập tốt.
Kế hoạch tài chính giúp bạn hiện thực hóa mục tiêu trong tương lai
Kế hoạch tài chính giúp bạn dành một khoản tiền cho các trường hợp khẩn cấp như bất ngờ mất việc, đau ốm…
Với một kế hoạch tài chính hoàn hảo, bạn có thể nghỉ hưu đúng hạn khi hết tuổi lao động hoặc sớm hơn.
Người có kế hoạch tài chính rõ ràng sẽ quản lý tiền bạc tối ưu, nắm bắt dòng tiền và đánh giá được hiệu quả của từng khoản chi.
3. 7 bước lập kế hoạch tài chính cá nhân hiệu quả
Không có kế hoạch tài chính nào phù hợp cho tất cả mọi người. Sử dụng các bước cơ bản sau để tạo nên kế hoạch cho riêng mình.
3.1 Xác định mục tiêu tài chính
Xác định rõ các mục tiêu ngắn hạn, trung hạn và dài hạn mà bạn muốn đạt được trong 1 năm, 5 năm hoặc 10 năm tới và khi nào bạn có thể nghỉ hưu.
Bạn có thể dự định mua ô tô hoặc một căn hộ trong vòng 10 đến 20 năm tới, nhưng trong thời gian này, bạn cần nuôi hai đứa con ăn học, và bạn muốn nghỉ hưu lúc 50 tuổi…
Biết cách đặt mục tiêu sẽ giúp bạn xác định rõ ràng đích đến và thời gian cần thiết để hoàn thành nó.
Phân chia mục tiêu tài chính thành các giai đoạn cụ thể để đạt được
3.2. Quản lý dòng tiền chi tiêu hàng tháng
Điều quan trọng tiếp theo là phải xác định mức thu nhập hiện tại của bạn, số tiền chi tiêu hàng tháng tối thiểu cho các nhu cầu cố định, dự đoán thu nhập trong tương lai và dự tính các chi tiêu cần thiết sắp tới.
Với một cá nhân hay gia đình, các khoản chi tiêu hàng tháng cơ bản bao gồm: Chi phí nhà ở, tiền điện nước, ăn uống, giáo dục cho các thành viên, phương tiện đi lại, điện thoại công việc, và các khoản nợ hàng tháng… Hãy xác định số tiền tối thiểu cần chi cho các khoản này.
Các chuyên gia tài chính khuyến nghị bạn dành 50% thu nhập cho các nhu cầu cần thiết, 30% cho các hoạt động mong muốn (như ăn ngoài, mua sắm, giải trí) và 20% để tiết kiệm và trả nợ.
3.3. Tìm cách tăng thu nhập
Để hiện thực hóa các mục tiêu tài chính, cách hiệu quả nhất là tăng thu nhập mà không tăng chi phí. Cải thiện năng lực chuyên môn để tăng thu nhập, nhưng khi thu nhập tăng lên, hãy chỉ chi tiêu cho giáo dục và các tài sản.
Đầu tư vào học hỏi và các tài sản có giá trị, tránh tiêu xài vào các tiêu sản vì chúng không làm bạn giàu lên.
Nỗ lực học hỏi nâng cao chuyên môn để tăng thu nhập
3.4. Trích lập quỹ dự phòng khẩn cấp
Một nguyên tắc cần ghi nhớ là đừng bao giờ tiêu hết số tiền mình kiếm được. Luôn để dành một phần mỗi tháng để đề phòng các tình huống bất ngờ như ốm đau hay thất nghiệp.
3.5. Ưu tiên trả các khoản nợ có lãi cao
Hãy ưu tiên thanh toán các khoản nợ lãi suất cao như thẻ tín dụng, vay tiêu dùng và trả góp nhà xe càng sớm càng tốt. Quản lý tốt việc trả nợ để tránh bị phạt và phải trả số tiền lớn hơn.
3.6. Xây dựng khoản tiết kiệm và đầu tư
Dành tiền cho đầu tư hoặc gửi tiết kiệm ngân hàng sẽ giúp bạn giữ gìn tài sản, giảm ảnh hưởng của lạm phát và có thể tạo ra lợi nhuận nếu biết đầu tư hợp lý.
Tìm phương án đầu tư để gia tăng thu nhập
3.7. Lập quỹ dự phòng tài chính
Nỗ lực xây dựng một quỹ bảo vệ cá nhân và gia đình khỏi rủi ro tài chính. Khi sự nghiệp thăng tiến, hãy cải thiện quỹ tài chính của bạn bằng cách tăng đóng góp cho tài khoản hưu trí, tăng quỹ khẩn cấp lên mức 5-6 tháng chi phí sinh hoạt thiết yếu, và sử dụng bảo hiểm để ổn định tài chính.
Tùy vào tình hình, mỗi người sẽ có cách lập kế hoạch tài chính của riêng mình. Một kế hoạch tài chính cần linh hoạt và điều chỉnh theo sự phát triển và thay đổi của cuộc sống. Bạn cũng có thể nhờ sự tư vấn từ các chuyên gia để hoàn thiện kế hoạch. Đừng quên cập nhật kiến thức tài chính hữu ích trên Chuyên Tài Chính mỗi ngày nhé!
Hãy đừng bỏ lỡ cơ hội để khám phá thêm thông tin hữu ích tại chuyên mục Bảo Hiểm của chúng tôi, nơi mang đến cho bạn nhiều hiểu biết giá trị.
