Để đầu tư có lợi nhuận trên thị trường chứng khoán, các nhà đầu tư cần phải xác định giá trị của cổ phiếu, nghĩa là đánh giá xem cổ phiếu đó có giá trị thực bao nhiêu, và giá bán hiện tại là cao hay thấp hơn so với giá trị đó. Cùng Chuyên TÀI CHÍNH tìm hiểu 9 phương pháp định giá hiện nay.
1. Định giá cổ phiếu nghĩa là gì?
Một bước cực kỳ quan trọng trong đầu tư cổ phiếu là xác định giá, còn được biết đến với thuật ngữ quen thuộc là định giá cổ phiếu (Intrinsic Value). Đơn giản mà nói, định giá cổ phiếu chính là việc xác định giá trị thực, tìm ra giá trị cơ bản của cổ phiếu và so sánh giá trị này với giá thị trường để quyết định liệu giá đó là đắt hay rẻ và xem xét việc mua hoặc bán.
Giá trị này cho thấy giá trị “chính xác” của tài sản hay công ty sau khi đã đánh giá đầy đủ mọi đặc tính của tài sản đó, đây là mức giá mà một nhà đầu tư thông minh với kiến thức đầy đủ sẵn sàng chi trả.
Định giá cổ phiếu là một bước quan trọng trong quá trình đầu tư
Để hiểu rõ hơn về định giá cổ phiếu, bạn cần nắm rõ các thuật ngữ sau:
– Mệnh giá cổ phiếu: Đây là giá trị ghi trên sổ sách của cổ phiếu.
– Thị giá của cổ phiếu: Là giá mà cổ phiếu đang được giao dịch trên thị trường chứng khoán.
– Thư giá của cổ phiếu: Là giá trị được ghi nhận trong sổ sách kế toán nhằm đánh giá tình trạng vốn cổ phần của doanh nghiệp.
– Giá trị nội tại của cổ phiếu: Chính là giá trị thực, không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố thị trường. Đây là giá trị mà mọi nhà đầu tư đều mong muốn nắm bắt.
Đối với những người am hiểu thị trường chứng khoán, đánh giá giá trị cổ phiếu là dễ dàng, nhưng với người mới, đó có thể là một thách thức lớn. Thường thì để có được kinh nghiệm này, phải trả giá bằng thời gian, tiền bạc và cả thất bại, khiến không ít người nản lòng.
Những nhà đầu tư xuất sắc như Warren Buffett hay Benjamin Graham nổi tiếng với việc đầu tư vào giá trị nội tại, nhờ hiểu rõ về thẩm định giá cổ phiếu.
2. Ý nghĩa và vai trò của việc định giá cổ phiếu
Nếu bạn vẫn tự hỏi “tại sao cần định giá cổ phiếu”, đây chính là lời giải đáp:
Việc định giá cổ phiếu giúp xác định chính xác giá trị thực tế của cổ phiếu, xem nó đang cao hay thấp, từ đó nhà đầu tư đưa ra quyết định mua hoặc bán để tối ưu hóa lợi nhuận.
Kỹ năng định giá cực kỳ quan trọng, vì nếu bạn mua cổ phiếu với giá ngang hoặc cao hơn giá trị thực, thì việc thanh khoản sẽ không đảm bảo.
3. 9 phương pháp định giá cổ phiếu phổ biến hiện nay
Dưới đây là 9 cách phổ biến để bạn có thể tham khảo khi định giá cổ phiếu:
– Đánh giá cổ phiếu dựa trên chiết khấu dòng tiền: Giá trị nội tại của công ty được xác định thông qua dòng tiền chi và dòng tiền thu về. Đây là cách định giá cơ bản nhất mà những nhà đầu tư mới nên hiểu rõ.
– Xác định giá trị cổ phiếu qua chiết khấu cổ tức: Đây là tỷ lệ cổ tức bằng tiền mặt so với giá cổ phiếu. Khi có thông tin về một cổ phiếu nào đó trả cổ tức 20%/năm, tức là cổ tức chiếm 20% so với giá trị thực (mệnh giá) của cổ phiếu đó.
– Phương pháp định giá bằng tỷ số P/B (Giá trên Giá trị Sổ sách): Xem xét giá cổ phiếu hiện tại lớn gấp mấy lần tài sản ròng trong báo cáo tài chính, phương pháp này thích hợp để định giá các doanh nghiệp có tài sản dễ thanh khoản như ngân hàng, công ty tài chính và đầu tư, không phù hợp với công ty dịch vụ.
– Định giá cổ phiếu qua tỷ số P/E (Giá trên Lợi nhuận): Tính toán theo số năm để nhà đầu tư hoàn vốn khi đầu tư vào cổ phiếu của một công ty.
– Định giá cổ phiếu theo chỉ số PEG: Khi tỷ số PEG của cổ phiếu bằng 1, giá cổ phiếu tương đương giá trị thực. Còn nếu PEG > 1, nghĩa là giá cổ phiếu hiện tại cao hơn giá trị đích thực. Nếu PEG < 1, giá cổ phiếu thấp hơn giá trị thật.
Phương pháp định giá cổ phiếu theo chỉ số PEG được áp dụng hiệu quả
– Đánh giá cổ phiếu thông qua phương pháp P/S (Price Per Share): Phương pháp này thường được áp dụng cho các doanh nghiệp gặp khó khăn tài chính, với lợi nhuận không ổn định qua các năm.
– Đánh giá cổ phiếu bằng phương pháp EV/EBIT: Đây là một phương pháp được các nhà đầu tư quốc tế yêu thích, dù ít được áp dụng tại Việt Nam. Bạn có thể so sánh giá trị cổ phiếu của các công ty cùng lĩnh vực và phân khúc với cách này.
– Đánh giá cổ phiếu theo phương pháp của Benjamin Graham: Đây là phương pháp ít được biết đến và sử dụng, nhưng nổi tiếng với độ chính xác cao.
– Định giá cổ phiếu kết hợp với cổ tức và tốc độ tăng trưởng: Phương pháp này cho phép nhà đầu tư đưa ra đánh giá cá nhân về một mã cổ phiếu cụ thể, từ đó xác định rủi ro hay lợi nhuận khi nắm giữ mã cổ phiếu trong thời gian dài.
Ngày nay, việc đánh giá giá trị cổ phiếu trở nên dễ dàng hơn nhờ các ứng dụng định giá cổ phiếu. Nhiều phần mềm miễn phí như Excel Stock Valuation, DiscoverCI, Vietstock, Stock Rover, OldSchoolValue, ứng dụng di động, Stock Analysis, TC2000, Metastock đang được nhà đầu tư sử dụng rộng rãi.
4. 5 bước để xác định giá trị cổ phiếu doanh nghiệp
Quy trình đánh giá giá trị cổ phiếu bao gồm 5 bước cơ bản sau:
Bước 1:
Nghiên cứu về doanh nghiệp và ngành mà họ đang hoạt động: Cần chú ý đến hoạt động kinh doanh của công ty, mức lợi nhuận trung bình của ngành, triển vọng trong tương lai, năng lực của ban quản trị, và các báo cáo tài chính và kết quả kinh doanh.
Bước 2:
Dự đoán hiệu suất tương lai của doanh nghiệp: Để tiến hành bước này, bạn cần am hiểu sâu sắc về doanh nghiệp và lĩnh vực mà nó hoạt động.
Định giá cổ phiếu doanh nghiệp qua 5 bước cơ bản
Bước 3:
Lựa chọn mô hình định giá phù hợp: Tùy thuộc vào đặc điểm của công ty mà nhà đầu tư lựa chọn mô hình định giá thích hợp như: định giá tuyệt đối, chiết khấu dòng cổ tức, mô hình dòng tiền tự do, định giá lợi nhuận giữ lại, dựa trên giá trị tài sản, hoặc định giá tương đối.
Bước 4:
Áp dụng các dự đoán vào mô hình định giá: Sau khi đã có các ước tính về khả năng hoạt động trong tương lai của doanh nghiệp và chọn lựa mô hình định giá phù hợp, bạn cần đưa các con số này vào mô hình. Như đã đề cập, rất khó để một nhà đầu tư cá nhân có thể ước tính chính xác các con số hoạt động hay dự đoán chính xác dòng tiền tương lai.
Bước 5:
Đánh giá giá trị định giá:
Cần lưu ý rằng dù sử dụng mô hình nào thì giá trị cổ phiếu vẫn chỉ là một con số ước tính dựa trên nhiều phân tích và kỳ vọng. Đừng quá cứng nhắc với kết quả từ mô hình, cách nhìn nhận đúng hơn là giá trị của doanh nghiệp có thể nằm trong một khoảng giá trị hợp lý quanh con số định giá này. Mức giá này sẽ là kịch bản để bạn xác định biên độ an toàn trước khi quyết định mua cổ phiếu của doanh nghiệp.
5. Những yếu tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu
Các yếu tố chi phối giá cổ phiếu gồm có:
– Tình hình kinh tế trong nước và thế giới: Thường khi kinh tế khởi sắc, giá cổ phiếu có xu hướng lên; tình hình chính trị trong và ngoài nước cũng tác động mạnh mẽ. Khi bất ổn chính trị, giá cổ phiếu giảm do nhà đầu tư lựa chọn hình thức đầu tư khác.
– Quy luật cung – cầu trên thị trường: Nếu nhiều người mua vào một mã cổ phiếu, dẫn đến xu hướng tăng giá của mã đó và ngược lại.
Các yếu tố quyết định giá trị cổ phiếu
– Hiệu quả hoạt động kinh doanh: Doanh nghiệp có lãi và chia cổ tức đều đặn thì giá cổ phiếu ổn định và cao; ngược lại doanh nghiệp thua lỗ thì giá trị giảm.
– Thông tin không chính thống: Mạng internet phát triển khiến thông tin bất lợi hoặc điều hướng dễ lan truyền; nhà đầu tư cần tỉnh táo để chọn lọc.
– Chính sách lãi suất: Khi lãi suất…- Khi hàng loạt ngân hàng cùng điều chỉnh tăng, chi phí vay của doanh nghiệp leo thang dẫn đến việc lợi nhuận bị suy giảm, cổ phiếu mất đi sức hấp dẫn với nhà đầu tư, thường có xu hướng giảm hoặc đứng yên.
– Tốc độ tăng trưởng GDP: Việc GDP tăng dẫn đến thu nhập người lao động cao hơn, từ đó nhà đầu tư giao dịch sôi động, tăng vốn để sở hữu nhiều cổ phiếu hơn, khiến giá cổ phiếu đi lên.
– Tỷ giá tiền tệ: Các công ty xuất nhập khẩu chịu ảnh hưởng lớn từ biến động tỷ giá. Khi VNĐ giảm giá so với ngoại tệ, xuất khẩu tăng, đẩy giá cổ phiếu công ty xuất khẩu lên. Ngược lại, nếu VNĐ tăng giá, các công ty nhập khẩu hoạt động tích cực hơn, khiến giá cổ phiếu nhập khẩu tăng.
– Giao dịch nội bộ của doanh nghiệp: Doanh nghiệp có giao dịch nội bộ lớn thường phát triển mạnh, làm ăn thuận lợi, kích thích nhà đầu tư mua vào, làm giá cổ phiếu tăng.
– Hiệu ứng lan tỏa: Nhà đầu tư thường tham khảo nhiều nhận định trước khi quyết định mua cổ phiếu. Vì thế, hiệu ứng lan tỏa là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá chứng khoán, nó phản ánh tiềm năng của cổ phiếu và doanh nghiệp. Hiệu ứng này hỗ trợ dự đoán triển vọng doanh thu và lợi nhuận tương lai của doanh nghiệp.
6. Những điểm cần chú ý khi định giá cổ phiếu
Một số lưu ý khi tiến hành định giá cổ phiếu
KhiĐể đánh giá giá trị của một mã cổ phiếu, nhà đầu tư nên lưu ý các điểm sau:
– Không có một công thức chính xác cho tất cả các cổ phiếu hay công ty do mỗi loại hình doanh nghiệp, chu kỳ kinh doanh, điều kiện vĩ mô, định hướng tương lai và nội lực doanh nghiệp đều khác nhau, vì vậy cần áp dụng các phương pháp định giá riêng biệt.
– Từ nhận định trên, bạn sẽ thấy không thể nắm rõ hết cách định giá cho mọi loại cổ phiếu. Nên chọn một lĩnh vực hoặc phân khúc mà bạn thực sự am hiểu để tiến hành nghiên cứu và đánh giá.
– Với những nhà đầu tư mới gia nhập thị trường chứng khoán, hãy ưu tiên đầu tư vào bản thân trước khi đầu tư vào cổ phiếu. Điều này có nghĩa là cần liên tục trau dồi kiến thức và học hỏi từ chuyên gia giàu kinh nghiệm.
Qua bài viết trên, Chuyên Tài Chính đã mang đến cho bạn thông tin, kiến thức cần thiết về khái niệm cũng như những bước cơ bản trong việc xác định giá cổ phiếu. Hy vọng kiến thức này sẽ giúp bạn phần nào hiểu và áp dụng được trong việc đọc hiểu các báo cáo phân tích định giá cổ phiếu và bước đầu nắm bắt phương pháp này, mà không còn phải đắn đo liệu mua cổ phiếu đó là “đắt” hay “rẻ”. Chúc bạn đầu tư thành công!
Khám phá sự biến động của thị trường và nắm bắt cơ hội đầu tư ngay tại Chứng Khoán; đừng bỏ lỡ thông tin quan trọng để tối đa hóa lợi nhuận của bạn!
