Nhiều doanh nghiệp phân chia cổ tức dưới dạng cổ phiếu cho cổ đông thay vì chi trả bằng tiền mặt. Hình thức này có những điểm mạnh và yếu riêng. Chuyên Tài Chính sẽ hỗ trợ bạn so sánh giữa việc nhận cổ tức bằng tiền và bằng cổ phiếu để thấy hình thức nào mang lại lợi ích tốt hơn.
1. Chia cổ tức bằng cổ phiếu
Càng ngày, càng có nhiều công ty chọn chia cổ tức dưới dạng cổ phiếu thay cho tiền mặt. Một số nhà đầu tư chưa nắm rõ bản chất, lợi ích và hạn chế của cách chia này, cũng như sự biến động giá trị của cổ phiếu sau khi chia và thời điểm có thể bán, chuyển nhượng.
Chia cổ tức bằng cổ phiếu là cách doanh nghiệp phát hành thêm cổ phiếu thông thường rồi ghi nhận vào tài khoản của cổ đông. Đây là một trong nhiều phương thức trả cổ tức, bao gồm cả trả bằng tiền mặt hay mua lại cổ phiếu…
Chia cổ tức bằng cổ phiếu chỉ tăng số lượng mà không gia tăng tài sản
Về bản chất, việc chia thưởng hoặc trả cổ tức bằng cổ phiếu là nghiệp vụ chia tách cổ phiếu mà không tạo ra dòng tiền mới, từ đó không làm tăng giá trị nội bộ của doanh nghiệp.
Việc chia cổ tức bằng cổ phiếu không gia tăng tài sản mặc dù số cổ phiếu của nhà đầu tư tăng lên, do mỗi cổ phiếu bị pha loãng, nên tài sản nhà đầu tư vẫn giữ nguyên giá trị.
Với doanh nghiệp, hình thức này giúp tăng vốn điều lệ trên sổ sách, dù tổng tài sản không thay đổi.
2. Ưu và nhược điểm của hình thức chia cổ tức bằng cổ phiếu
Ưu điểm
Nhà đầu tư không phải chịu thuế hai lần khi nhận cổ tức bằng cổ phiếu, từ đó tăng cường tính thanh khoản cho thị trường.
Chia cổ tức bằng cổ phiếu giúp doanh nghiệp giữ lại vốn để vượt qua khó khăn, mở rộng kinh doanh hoặc đầu tư vào các dự án lãi suất lâu dài.
Trả cổ tức bằng cổ phiếu làm tăng số lượng cổ phiếu lưu hành, gián tiếp nâng cao tính thanh khoản của cổ phiếu.
Hình thức này giảm giá thị trường của cổ phiếu, hấp dẫn nhà đầu tư mới mua vào, đặc biệt sau khi có thông tin chia cổ tức.
Nếu doanh nghiệp đang đầu tư mở rộng, hình thức chia cổ tức này giúp giảm vốn đầu tư nhanh hơn so với trả bằng tiền mặt.
Nhà đầu tư không bị đánh thuế khi nhận cổ phiếu cổ tức
Nhược điểm
Nếu sau khi trả cổ tức bằng cổ phiếu, công ty hoạt động không ổn định thì giá cổ phiếu có thể suy giảm.
Nhà đầu tư cần chờ đợi một thời gian để cổ phiếu mới phát hành được ghi vào tài khoản, sau đó mới có thể thực hiện việc bán.
Nhà đầu tư cần phân tích kỹ càng và đánh giá tài chính của doanh nghiệp, vì một số công ty có thể dùng tài chính thủ thuật để báo cáo kết quả khả quan nhưng thực sự không tạo ra dòng tiền và lợi nhuận cao nhưng nằm nhiều ở khoản phải thu và tài sản dở dang.
Việc trả cổ tức bằng cổ phiếu có thể dẫn đến sự pha loãng giá cổ phiếu, khiến việc tăng giá trở nên khó khăn và khó có thể trả cổ tức cao trong năm sau.
3. Phương pháp tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng cổ phiếu
Công thức tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức hoặc thưởng bằng cổ phiếu được áp dụng như sau:
Công thức tính giá cổ phiếu sau khi nhận cổ tức bằng cổ phiếu
Ví dụ:
Giá tham chiếu của doanh nghiệp X vào ngày 23/8 sau khi điều chỉnh cho cổ tức cổ phiếu và cổ phiếu thưởng là:
39.550 / (1 + 7% + 13%) = 32.958 (đồng/cổ phiếu)
Vào ngày 23/08/2021, Doanh nghiệp tiến hành trả cổ tức và cổ phiếu thưởng cho các nhà đầu tư với tỉ lệ cổ tức là 7% và tỉ lệ cổ phiếu thưởng là 13%.
Giá đóng cửa ngày 20/8/2021 (phiên trước ngày 23/08) là 39.550 đồng/cổ phiếu.
Tỉ lệ cổ tức được tính theo công thức:
Tỉ lệ chi trả cổ tức = Cổ tức / Thu nhập ròng = Cổ tức hàng năm trên mỗi cổ phiếu / Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu
4. Câu hỏi thường gặp khi chia cổ tức bằng cổ phiếu
4.1. Thời gian bán cổ phiếu sau khi nhận cổ tức
Thời gian chia cổ tức do Hội đồng quản trị xác định và không thể chậm hơn 6 tháng sau khi kết thúc Đại hội cổ đông thường niên. Có doanh nghiệp tiến hành trả cổ tức 1 năm khoảng 2 lần, hoặc thậm chí 3-4 lần mỗi năm.
Nếu nhà đầu tư mua cổ phiếu, chỉ sau 3 ngày là cổ phiếu vào tài khoản. Tuy nhiên, với cổ phiếu nhận từ cổ tức, cần từ 30 đến 60 ngày sau khi hoàn tất thủ tục niêm yết để cổ phiếu vào tài khoản và có thể giao dịch.
Nhà đầu tư chờ từ 1 đến 2 tháng để cổ phiếu về tài khoản
4.2. So sánh giữa trả cổ tức tiền mặt và cổ phiếu
Khi cổ tức được trả bằng tiền mặt, cổ đông nhận tiền và bị đánh thuế hai lần (thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân), nhưng tạo lòng tin từ cổ đông đối với doanh nghiệp.
Trong khi đó, trả cổ tức bằng cổ phiếu không bị đánh thuế khi nhận, nhưng do bị pha loãng, giá cổ phiếu giảm, tài sản nhà đầu tư không nhiều thêm. Nhiều cổ đông không thích cách chi trả này.
Đối với doanh nghiệp, trả cổ tức tiền mặt làm dòng tiền rời doanh nghiệp, còn trả bằng cổ phiếu giúp vốn chủ sở hữu duy trì, dòng tiền vẫn trong doanh nghiệp nên có thể tiếp tục đầu tư.
Với những thông tin trên, hy vọng bạn nắm rõ ưu và nhược điểm của việc trả cổ tức bằng cổ phiếu và tiền mặt. Theo dõi Chuyên Tài Chính hàng ngày để cập nhật kiến thức đầu tư từ chuyên gia nhé!
