Trước khi tính toán giá trần và giá sàn, cần xác định biên độ dao động bằng cách cộng hoặc trừ đi mức dao động của từng sàn. Sau đó, nhân kết quả này với giá tham chiếu để xác định giá trần và giá sàn. Việc hiểu và tính toán các mức giá này là một trong những kiến thức nền tảng khi bước chân vào thị trường chứng khoán. Cùng tìm hiểu với trang web chuyentaichinh.com nhé.
1. Giá trần là gì?
Giá trần (Ceiling price) là giá cao nhất cho phép đặt lệnh mua hoặc bán trong một ngày giao dịch.
Nhà đầu tư không thể giao dịch với giá cao hơn mức này. Nếu lệnh vượt quá giá trần đã công bố, hệ thống sẽ báo lỗi và lệnh không được thực hiện.
Giới hạn giá trần nhằm bảo đảm sự minh bạch cho thị trường chứng khoán, ngăn chặn sự thao túng của các thế lực lớn đối với giá cổ phiếu.
Khám phá giá trần trong giao dịch chứng khoán Việt Nam
2. Giá sàn là gì?
Giá sàn (Floor price) là giá thấp nhất có thể đặt lệnh mua và bán trong một ngày giao dịch.
Tương tự giá trần, không thể đặt lệnh dưới mức giá sàn. Điều này nhằm tránh bán tháo cổ phiếu với giá quá thấp, duy trì sự ổn định cho thị trường.
Tóm lại, giao dịch chỉ có thể thực hiện trong khoảng giá từ giá sàn đến giá trần; lệnh ngoài khoảng này sẽ không được chấp nhận.
Quy định về giá trần và giá sàn trên thị trường chứng khoán
3. Cách tính giá trần và giá sàn trong chứng khoán
Công thức để tính giá trần và giá sàn là:
Giá trần = Giá tham chiếu * (100% + Biên độ dao động)
Giá sàn = Giá tham chiếu * (100% – Biên độ dao động)
Trong đó:
Giá tham chiếu là giá đóng cửa cuối cùng của ngày trước, và nó được áp dụng khác nhau cho từng sàn:
– Đối với sàn HNX và sàn HOSE, giá tham chiếu là giá đóng cửa của ngày gần nhất;
– Đối với sàn UPCOM, giá tham chiếu là trung bình cộng của các giá giao dịch khớp liên tục của ngày trước đó.
– Biên độ dao động là phần trăm biến động giá cổ phiếu trong phiên giao dịch: sàn HOSE là 7%, sàn HNX là 10%, sàn UPCOM là 15%.
Dưới đây là ví dụ để hiểu rõ hơn:
Giá cổ phiếu X trên sàn HOSE đóng cửa ngày 28/05/2023 là 23.5 (nghĩa là 23,500 VND/cổ phiếu), vì vậy, giá tham chiếu ngày 29/05/2023 là 23.5.
Mức giá trần ngày 29/05/2023 được tính như sau:
23.5 x (100% + 7%) = 25.145 tương tự 25,145 VND/cổ phiếu
Giá sàn của ngày 29/05 được xác định như sau:
23.5 x (100% – 7%) = 21.855, tương đương 21,855 VND/cổ phiếu.
Lưu ý: Giá tham chiếu chỉ mang tính lý thuyết khi cổ phiếu lên sàn lần đầu. Trong phiên giao dịch đầu tiên của một cổ phiếu mới, giá tham chiếu nên được sơ bộ theo giá cổ phiếu niêm yết trước đó trong cùng ngành. Mức giá này cũng cần sự chấp thuận của Sở giao dịch. Để tránh giá tham chiếu chênh lệch nhiều, biên độ dao động lần đầu được nới rộng: sàn HOSE 20%, HNX 30% và UPCOM 40%.
4. Phương pháp xác định giá trần và giá sàn trong bảng điện tử chứng khoán
Trên bảng điện tử chứng khoán sàn HNX và sàn HOSE, có 3 cột rõ ràng: Trần với giá trần màu tím, Sàn với giá sàn màu xanh dương, và TC với giá tham chiếu màu vàng.
Phương pháp xác định mức giá trần và giá sàn trong bảng điện chứng khoán
Màu tím biểu thị cho giá tăng kịch trần, tức giá đạt mức trần;
Màu xanh lá biểu thị cho giá tăng, xanh đậm thể hiện tăng mạnh, giá cao hơn giá tham chiếu nhưng vẫn dưới giá trần;
Màu vàng biểu thị giá không đổi, giá bằng với giá tham chiếu;
Màu đỏ biểu thị giá giảm, đỏ đậm thể hiện giảm mạnh, giá thấp hơn giá tham chiếu nhưng cao hơn giá sàn;
Màu xanh dương biểu thị giá giảm kịch sàn, giá này bằng với giá sàn.
5. Quy định làm tròn giá sàn và giá trần trên sàn chứng khoán Việt Nam
Khi tính giá trần và sàn bạn có thể gặp kết quả lẻ do biên độ dao động của 3 sàn. Sàn chứng khoán có quy tắc làm tròn giá sàn và trần như sau:
– Quy tắc làm tròn phụ thuộc vào bước giá chứng khoán. Bước giá là mức tăng/giảm theo từng cấp, lấy giá gần nhất trước hoặc sau; mỗi sàn có quy định riêng. Có 3 trường hợp như sau:
– Nếu giá cổ phiếu dưới 10.0 (10,000 VND), bước giá phải chia hết cho 10;
– Nếu giá cổ phiếu từ 10 đến 50 (tương đương 10,000 VND – 50,000 VND), bước giá phải chia hết cho 50;
– Nếu giá cổ phiếu trên 50 (50,000 VND), bước giá phải chia hết cho 100.
Nguyên tắc làm tròn giá trong chứng khoán
Trước khi làm tròn, cần lưu ý:
– Giá trị biên độ dao động phải tuân thủ bước giá;
– Giá trị biên độ sau khi làm tròn phải nhỏ hơn giá trị biên độ tính ra theo công thức.
– Tính giá tham chiếu nhân với biên độ dao động của 3 sàn theo quy định.
Hãy xem ví dụ minh họa dưới đây:
Cổ phiếu Y trên sàn HOSE có giá tham chiếu là 20.1, với biên độ dao động 7%, ta tính được:
20.1 x 7% = 1,407 VND
Giá cổ phiếu nằm giữa [10;50] nên bước giá cần chia hết cho 50. Các mức gần đúng là 1,400 và 1,450 VND. Quy định làm tròn yêu cầu chọn mức nhỏ hơn, do đó ta chọn 1,400 VND.
Giá trần của cổ phiếu Y sẽ là:
20.1 + 1.4 = 21.5 hay 21,500 VND
Giá sàn của cổ phiếu Y sẽ là:
20.1 – 1.4 = 18.7 hay 18,700 VND.
Trên đây là thông tin về giá trần, giá sàn, giá tham chiếu và biên độ dao động giúp nhà đầu tư dễ tính toán khi giao dịch chứng khoán. Để cập nhật thêm thông tin về thị trường, hãy ghé thăm Chuyên Tài Chính nhé!
